Factcheck: roodharigen hebben een andere perceptie van pijn

‘Roodharigen hebben een lagere pijngrens’, zo lazen we in AD. Daar zijn wetenschappelijke aanwijzingen voor, al is het geen eenduidig verhaal.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

De Nederlandse krant AD publiceerde onlangs een artikel naar aanleiding van het Redhead Days Festival, ter ere van roodharigen. Daarin worden verhalen die de ronde doen over mensen met die haarkleur afgetoetst. Eén vraag luidt: ‘Hebben roodharigen een lagere pijngrens?’ Volgens de Nederlandse dermatoloog Tim Wentel hangt het ervan af wat je als pijn definieert. ‘Roodharigen hebben een lagere pijngrens als het bijvoorbeeld gaat om pijn na een snijwond, van een prik of kou, denk aan het snel terugtrekken van je hand uit een bak met ijswater’, zegt hij. ‘Roodharigen zijn ook minder gevoelig voor verdovingsmiddelen, daarom wordt hen vaak meer verdoving toegediend. Daarnaast is het zo dat het langer duurt voordat de verdoving is ingewerkt.’

Volgens professor anesthesie Bart Morlion (UZ Leuven), die gespecialiseerd is in chronische pijn, zijn er aanwijzingen dat de bewering klopt. ‘Al is het geen eenduidig verhaal. Zo weten we dat de verschillen in pijntolerantie vooral bij roodharige vrouwen aanwezig zijn, veel meer dan bij mannen. En veel is ook afhankelijk van het soort pijnprikkel. Uit een onderzoek waarbij twee groepen vrouwelijke proefpersonen (de ene met rood haar en de andere met donker haar) thermische prikkels kregen (zowel blootstelling aan extreme warmte als aan extreme koude), bleek dat de roodharige proefpersonen gevoeliger waren voor die prikkels. Maar een soortgelijk onderzoek toonde dat roodharige vrouwelijke proefpersonen net minder gevoelig waren voor bepaalde pijnprikkels. Ook tussen roodharigen onderling bestaan er nog belangrijke variaties in het genetisch en hormonaal profiel, die waarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor de soms tegenstrijdige resultaten in de wetenschappelijke literatuur.’

Maar er zijn ook indirecte aanwijzingen voor een andere pijndrempel bij roodharigen, aldus nog professor Morlion. ‘Uit ander onderzoek blijkt dat proefpersonen met rood haar vaker angstig zijn om naar de tandarts te gaan, omdat dat voor hen wellicht pijnlijker is. Die gevoeligheid wordt verklaard door een bepaalde variant van het MC1R-gen, die vooral bij roodharigen voorkomt. Die variant is gelinkt aan de productie van een lichaamseigen endorfine, dat voor een lagere pijnperceptie kan zorgen. Sommige anesthesisten zullen roodharigen inderdaad wat meer verdoving geven om de pijn beter onder controle te krijgen. Maar er zijn ook studies waaruit blijkt dat morfine net beter werkt bij roodharigen. Er zijn dus verschillen in de perceptie van pijn bij roodharigen, maar die zijn zeker niet eenduidig.’

Professor kinesitherapie Jo Nijs (VUB), die eveneens gespecialiseerd is in chronische pijn, erkent dat er studies zijn waaruit blijkt dat roodharigen iets gevoeliger zijn voor bepaalde pijnprikkels. ‘Maar uit andere onderzoeken blijkt dan weer het omgekeerde. Die verschillen lijken me dus niet erg relevant. Bovendien vond ik ook een onderzoek waaruit blijkt dat roodharigen niet anders reageren op de verdoving bij een chirurgische ingreep. Het lijkt me veel interessanter om te kijken naar de invloed van bepaalde factoren uit onze levensstijl – zoals stress, fysieke inactiviteit, voeding en slaapproblemen – op onze pijngevoeligheid en de kans om chronische pijn te ontwikkelen, dan naar onze haarkleur.’