Factcheck: nee, Japan heeft de coronavaccins niet verboden

Op sociale media en op alternatieve nieuwssites circuleert de bewering dat Japan de coronavaccins zou hebben verboden. Dat klopt niet. In november besliste de Japanse regering om de vaccins vanaf april 2024 niet meer gratis aan te bieden. In de herfst en winter zullen Japanse burgers er wel nog altijd jaarlijks tegen betaling een beroep op kunnen doen.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleert de bewering dat Japan het toedienen van coronavaccins zou ‘bannen’ of ‘verbieden’. ‘Japan verbiedt covidinjecties vanwege het stijgende aantal plotselinge sterfgevallen’, schrijft een Nederlandstalige X-gebruiker bijvoorbeeld.

De bewering circuleert zowel op X (hier en hier) als op alternatieve nieuwssites (hier en hier). Een Nederlandstalige tweet die op 27 maart gepost werd, kregen al meer dan 16.000 mensen op hun tijdlijn te zien. Die post werd bovendien geretweet door de bekende plastisch chirurg Jeff Hoeyberghs.

De bewering circuleert ook in het Engels op X. Zo deelde de Britse X-gebruiker Jim Ferguson een post met als titel: ‘Breaking news: Japan bant de mRNA covid vaccins.’ Ferguson is een voormalig kandidaat voor de parlementsverkiezingen van 2019 voor de Brexit Party. Zijn account heeft meer dan 200.000 volgers. Ruim 2,5 miljoen mensen kregen de tweet te zien.

Maar klopt dat wel? Heeft Japan beslist om de coronavaccins te verbieden en gaat het specifiek om vaccins die mRNA gebruiken?

Waar komt de bewering vandaan?

We proberen de oorsprong van de bewering te achterhalen. De Nederlandstalige X-gebruiker postte een screenshot van een Nederlandstalig artikel dat op 24 maart werd gepubliceerd. De titel van het medium waarop dat artikel verscheen is niet te zien.

Via een Engelstalige tweet komen we terecht bij een gelijkaardig artikel in het Engels. Het artikel heeft dezelfde auteur en de tekst komt overeen. Ook dit artikel werd op 24 maart gepubliceerd.

Onderaan het Engelstalige artikel wordt verwezen naar nog een andere alternatieve nieuwssite. Op de tweede pagina van die site vinden we een titel met dezelfde naam terug. Die titel verwijst ons door naar nog een andere alternatieve nieuwssite. Dat artikel werd eveneens op 24 maart gepubliceerd, maar zou door een andere auteur geschreven zijn. We vinden geen ouder artikel met dezelfde titel terug.

Is er een Japanse ban op coronavaccins?

Via de community notes – die X-gebruikers de mogelijkheid geven opmerkingen bij posts toe te voegen – komen we terecht bij een artikel van The Asahi Shimbun. ‘Vaccins voor covid-19 zullen niet langer gratis zijn vanaf april’, kopt die Japanse nieuwssite in november 2023.

‘Onder het nieuwe systeem zullen de vaccins jaarlijks beschikbaar worden gesteld in de herfst en winter’, lezen we verder. Japanse burgers zullen vanaf april ofwel de volledige of een gedeelte van de kostprijs moeten ophoesten. Japan heeft de vaccins dus niet verboden, maar het gebruik ervan slechts betalend gemaakt.

Via Google komen we ook op een artikel van The Daily Mail terecht. Dat artikel schrijft dat Ferguson verkeerdelijk zou geclaimd hebben dat Japan de coronavaccins geband heeft. De factcheckers van Leadstories kwamen tot dezelfde conclusie.