Factcheck: nee, deze gouden parels die uit schelpdier worden gehaald zijn niet echt

Online circuleert een video waarin een vrouw een grote schelp opent en er een heleboel gouden parels uithaalt. De video werd meer dan 33,1 miljoen keer bekeken. Video’s waarin schelpdieren worden geopend om parels te oogsten, zijn erg populair op internet. Maar de parels zijn niet echt, zeggen experts.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Online circuleert een video waarin een vrouw een oesterschelp opent en er een heleboel goud gekleurde parels uit haalt (hier gearchiveerd). De video werd 33,1 miljoen keer bekeken. Veel socialemediagebruikers reageren met verrassing op de hoeveelheid parels die de vrouw uit de oester haalt.

Maar zijn de parels wel echt?

Origine video

Waar komt de video vandaan? Op seconde 3 in de video is het woord ‘Xiaohui’ te zien. Als we dat googelen, in combinatie met ‘clam’, komen we terecht op het Instagram-, YouTube-, en Facebookaccount van dezelfde vrouw.

We vinden er van haar verschillende video’s terug waarbij ze die fel gekleurde parels oogst, in kleuren zoals blauw en felroze. 

Oesterparels

Zijn de parels in de video echt? Zowel zoetwater- als zoutwateroesters kunnen parels produceren. Een oester produceert een parel als afweerreactie op parasieten of diertjes die de schelp binnendringen. Dat kan het schelpdier gaan irriteren. Als reactie begint de oester het deeltje met parelmoer te omzwachtelen, om het zo te neutraliseren. In een artikel van de Nederlandse omroep KRO lezen we dat pareloesters vooral voorkomen in de Rode Zee, Sri Lanka, de Maleisische Archipel, Noord- en West-Australië, Japan en voor de kust van Venezuela.

Tegenwoordig kunnen parels ook gekweekt worden. Dan wordt een irriterend deeltje in de schelp ingebracht, waardoor het defensiemechanisme van het dier wordt geactiveerd en er een parel wordt geproduceerd. 

 Fake parels

Om te achterhalen of de parels in de video echt zijn, nemen we contact op met professor emeritus Victor Kennedy, verbonden aan het Amerikaanse Chesapeake Biological Laboratory van de Universiteit van Maryland. We leggen hem de video voor. ‘De tweekleppige in de video is geen oester, en ook geen pareloester. Het is waarschijnlijk een soort zoetwatermossel’, reageert Kennedy. Daarnaast merkt de professor ook op dat de gouden voorwerpen een metaalachtig geluid lijken te maken als ze tegen elkaar worden geslagen. ‘Ik zou niet verwachten dat echte parels, zilver- of goudkleurig, metaalachtig klinken’, klinkt het.

Ook Pauline Kamermans, onderzoeker mariene ecologie en aquacultuur aan de Universiteit van Wageningen, heeft haar twijfels over de echtheid van de video. Als we haar de beelden voorleggen, merkt Kamermans op dat de plek waar de vrouw een incisie maakt om de parels te oogsten, niet overeenkomt met waar parels normaal gezien groeien. ‘Parels worden niet in het weefsel van een schelpdier gevormd, maar in de mantelholte. Dat is het gebied tussen de schelp en het weefsel.’ 

We nemen ook contact op met de Chinese professor Ziniu Yu, verbonden aan het South China Sea Institute of Oceanology in de Chinese stad Guangzhou. Net als Kennedy merkt Yu op dat het dier in de video een zoetwater- of een riviermossel is. ‘Die soort wordt in China op grote schaal gebruikt om parels te produceren’, aldus Yu. ‘Sommige van die mossels kunnen tot meer dan een dozijn parels opleveren, als er verschillende irriterende deeltjes in het dier worden geplant. Er zijn parels in verschillende kleuren. Meestal zijn die wit, paars of roze gekleurd. Er bestaan ook goudkleurige parels, maar ik heb nog nooit zo’n gelijkvormige en blinkende gouden parels gezien. De kleur is te goed om waar te zijn.’ Dat merkt ook Pauline Kamermans op: ‘De parels blinken abnormaal sterk. Parels zijn gemaakt uit hetzelfde materiaal als de binnenkant van de schelp.’ En die kleuren zijn meestal wat doffer. Om zijn punt kracht bij te zetten, stuurt professor Yu nog een foto mee van echte oesterparels.

Voor professor Yu zijn zo’n filmpjes niet onbekend: ‘Sommige videomakers maken dergelijke video’s om aandacht te trekken op het internet of sociale media.’ Ook op TikTok zijn ‘oesteropeningsvideo’s een grote hit. Bij de online winkel Amazon kun je ook vacuüm verpakte oesters met parels kopen. 

Volgens de gespecialiseerde website Pearl Essence worden er ook heuse ‘oesteropeningsfeestjes’ georganiseerd, waarbij dode oesters geopend worden om parels te oogsten. Die parels zijn meestal vooraf ingebracht. De oester wordt geopend en een waardeloze parel ingebracht, maar eenmaal open, overlijdt de oester. Vervolgens wordt het dier in een chemisch bad ondergedompeld, waardoor de spier opnieuw samentrekt en de schelp opnieuw sluit. Daarna worden ze ingeblikt en verkocht, tegen een hoge prijs.