Factcheck: nee, de traditionele media hebben de tweets waarin Trump zijn aanhangers tot kalmte opriep niet genegeerd

Online circuleren twee tweets die voormalig Amerikaans president Donald J. Trump op 6 januari 2021, de dag van de bestorming van het Capitool, de wereld in stuurde. In de boodschappen maant hij zijn supporters aan tot kalmte. Volgens socialemediagebruikers zouden de reguliere media geen melding gemaakt hebben van de tweets. Dat laatste klopt niet. Verschillende Amerikaanse en internationale media hebben de tweets in hun berichtgeving vermeld.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 20 december tweet een Nederlandstalige man een screenshot van twee tweets van voormalig Amerikaans president Donald Trump (hier gearchiveerd). De tweets dateren van 6 januari 2021, de dag waarop Trumpaanhangers het Amerikaanse Capitool in de hoofdstad Washington binnenvielen. ‘Alstublieft, steun de politie van het Capitool en de ordehandhavers. Ze staan aan de kant van ons land, echt. Blijf vreedzaam!’ luidt de eerste tweet. In de tweede tweet lezen we ‘Ik vraag iedereen aan het Amerikaanse Capitool om vreedzaam te blijven. Geen geweld! Vergeet niet dat wij de partij van law & order zijn – respecteer de wet en de fantastische mannen en vrouwen in blauw. Dank u!’

In het bijschrift lezen we het volgende: ‘De MSM (mainstreammedia, nvdr.) hebben opzettelijk deze tweets van Donald Trump genegeerd…’ Het screenshot circuleert ook op Facebook, weliswaar met een ander bijschrift. Dat de mainstreammedia niet te vertrouwen zijn en hun berichtgeving vooringenomen is, is een stokpaardje van heel wat complotdenkers. 

Een soortgelijke compilatie wordt ook op Facebook gedeeld, weliswaar met een ander bijschrift (hier gearchiveerd).

Zijn deze tweets van Donald Trump echt? En klopt het dat de reguliere media geen melding maakte van de oproep tot kalmte? 

Eerst trachten we te achterhalen of het om echte tweets gaat. 

Op 8 januari 2021, twee dagen na de aanval op het Capitool, besliste Twitter om Trumps profiel op te schorten uit vrees dat hij verder zou oproepen tot geweld. Daardoor waren Trumps tweets een tijdlang niet zichtbaar. Maar toen techondernemer Elon Musk Twitter eind oktober 2022 overnam, herstelde hij vrij snel het profiel van Trump. Dat gebeurde op 20 november 2022. Sindsdien zijn alle oude tweets van Trump opnieuw zichtbaar. Als we naar zijn profiel surfen, zien we inderdaad beide tweets op het profiel, verstuurd op 6 januari. De tweets zijn dus echt. 

Een uur na de tweets postte Trump ook een video op sociale media waarin hij de beschuldigingen van kiesfraude opnieuw herhaalde. Tegelijkertijd riep hij zijn aanhangers op om ‘naar huis terug te keren’. De Amerikaanse factcheckorganisatie Snopes publiceerde in juni dit jaar een factcheck over de echtheid van de tweets.

Klopt het dat de reguliere media geen melding maakte van de tweets?

Om te weten te komen of reguliere media melding maakten van de tweets voeren we in Google ‘January 6th liveblog’ in. Via ‘Tools’ beperken we de zoekopdracht tot 6 januari 2021.

Zo zien we dat verschillende Amerikaanse media melding maakten van de tweets van Trump.

De Amerikaanse nieuwszender CNBC bijvoorbeeld publiceerde op 6 januari een artikel met de titel ‘Trump tweet te midden van gewelddadige opstand op Capitol Hill terwijl leiders hem smeken de natie toe te spreken’. Daarin doen ze verslag van de tweets van Trump. 

Dat doet CNBC ook in een nieuwsuitzending van 6 januari 2021. 

Ook de Amerikaanse nieuwswebsite Slate maakt in haar liveblog verslag van de tweets.

Andere internationale media pikten de tweets eveneens op. Zo vermeldde de Britse krant The Telegraph in een tweet en artikel dat Trump zijn aanhangers tot kalmte heeft opgeroepen.

Ook de Franse website France24 deelde de tweets in haar liveblog van 6 januari 2021.

De Australische afdeling van de nieuwszender Sky News maakte melding van de tweets in een nieuwsuitzending van 6 januari 2021.

Ook Belgische media zoals Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad vermeldden Trumps’ oproep.

Ook na 6 januari werden de tweets vermeld in de berichtgeving over de opstand. Zo lezen we in een artikel van de Amerikaanse krant The Washington Post van 11 januari onderstaand fragment.

Het klopt dus dat Trump zijn aanhangers tot kalmte heeft aangemaand. Uit reconstructies van verschillende Amerikaanse media blijkt echter dat Trump de oproep pas deed nadat het geweld aan het Amerikaanse Capitool al was uitgebroken. Het Amerikaanse magazine USA Today maakte een tijdlijn van de gebeurtenissen die dag. Om 13:10 (EST) braken de eerste schermutselingen op de trappen van het Capitool uit. Een uur later, om 14:11 bestormden de manifestanten de muren van het Capitool, waarna ze het gebouw even later binnentreden. Pas om 14:38 maant Trump aan tot kalmte. Om 15:13 stuurt Trump zijn tweede tweet de wereld in. Dat lezen we op de website The American Presidency Project, een project van de Universiteit van Santa Barbara. De website inventariseert presidentiële communicatie en andere publieke presidentiële documenten. Opgelet: de tijdsannotatie in het screenshot hieronder volgt de UTC-tijdzone. Om de Eastern Standard Time, de tijdszone van onder meer Washington DC, te berekenen moet je  er vijf uur aftrekken.