Factcheck: één tweetaktbrommer vervuilt meer dan honderden bestelwagens

Eén tweetaktbrommer vervuilt evenveel als honderden moderne bestelwagens’, schrijft columnist Jean-Paul Mulders in Knack Weekend. Dat is niet overdreven, bevestigen experts. Volgens een in Nature gepubliceerde studie kan zo’n brommer zelfs tot 2700 keer vervuilender zijn dan een bestelwagen.  

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Eén tweetaktbrommer vervuilt evenveel als honderden moderne bestelwagens’,schrijft columnist Jean-Paul Mulders in Knack Weekend van 9 september. Mulders, die duidelijk geen fan is van tweetaktbrommers, ergert zich ook blauw aan de stank die ze volgens hem verspreiden.

Zo’n (vaak oudere) brommer heeft een tweetaktmotor, dat is een motor waarin een mengsel van olie en benzine wordt verbrand en die eenvoudiger te bouwen is dan een viertaktmotor of een motor met elektrische aandrijving.

Onderzoek

We bellen Mulders en vragen hem naar de bron van zijn opvallende uitspraak. Hij lijkt zeker van zijn stuk. ‘Ik heb dat al vaker gelezen, bij betrouwbare bronnen. Ik zoek het even op’, zegt hij, en even later zit een artikel in onze mailbox dat al in 2014 is verschenen in de Nederlandse krant Het Parool, met als titel ‘Onderzoek: tweetaktscooter zeer vervuilend en ongezond’. 

Volgens het artikel kan een tweetaktscooter zelfs tot duizend keer vervuilender zijn dan een bestelwagen. Dat zou blijken uit een studie gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature op 13 mei 2014.

Volgens dat onderzoek, uitgevoerd door het Zwitserse Paul Scherrer Instituut, zou een verbod op tweetaktscooters in stedelijke gebieden leiden tot een enorme verbetering van de luchtkwaliteit, aangezien zo’n scooter 20 tot 2700 keer vervuilender zou zijn dan een bestelbus. 

‘Dat klopt zeker’, reageert professor milieu-epidemiologie Tim Nawrot (UHasselt en KU Leuven) wanneer we hem de stelling van Mulders en het Nature-onderzoek voorleggen. ‘Het gaat om een zeer kwalitatieve studie. Tweetaktmotoren van bijvoorbeeld brommers zijn zeer vervuilend. Ze zorgen voor zeer hoge piekbelastingen, niet enkel van roet maar ook van vluchtige organische stoffen zoals bijvoorbeeld benzeen. Ze horen dan ook absoluut niet thuis in de stad of in een lage-emissiezone. Eigenlijk horen ze nergens thuis. Ook de geur is, zoals de columnist schrijft, duidelijk waarneembaar wanneer zo’n brommer passeert. Je hebt geen duur meettoestel nodig om dat vast te stellen.’

Aanslag op de luchtkwaliteit

‘Ja, dat kan zeker kloppen’, laat ook professor verkeerskunde Luc Int Panis (UHasselt en VITO) via e-mail weten. ‘Het komt overeen met metingen die we zelf ooit deden. Dat zal in de tussentijd niet erg veranderd zijn, terwijl de emissies van auto’s ondertussen wel verder worden teruggedrongen. Fundamenteel is dat een tweetaktmotor geen kleppen heeft, waardoor ook smeerolie wordt verbrand én de verbranding van de brandstof nooit volledig kan zijn. Vandaar de hoge uitstoot van vluchtige organische stoffen.’ 

‘Bovendien is er meestal geen nabehandeling of zo, daar zijn die motoren te “eenvoudig” voor’, gaat Int Panis verder. ‘Ze zijn ook licht en goedkoop, maar dus wel een aanslag op de lokale luchtkwaliteit, om nog van de geluidshinder te zwijgen. Persoonlijk begrijp ik niet dat die dingen nog worden geduld op het fietspad, nu we geluidloze en schone e-bikes en pedelecs hebben.’