Zaken zijn zaken

De relatie met Libië was altijd in olie gedrenkt. Daar verandert de dood van Muammar Khaddafi niets aan.

In Benghazi verkondigde de Nationale Overgangsraad dat Libië nu echt en officieel is bevrijd. In Brussel meldde secretaris-generaal Anders Fogh Rasmussen van de NAVO opgelucht dat de organisatie op 31 oktober een punt zet achter de operatie in Libië. Met de dood van Muammar Khaddafi is de strijd gestreden.

De vraag is of de NAVO zich met dit resultaat op de borst mag kloppen. Niet langer dan enkele weken geleden waren alvast de Amerikanen nog hoogst ontevreden over haar optreden. Dat de Britten en de Fransen er maar niet in slaagden om het verzet te breken, was voor Washington een aanwijzing te meer dat zelfs het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk niet zonder massale Amerikaanse militaire steun kunnen. Als straks de balans wordt opgemaakt, wordt daar nog serieus over gesproken. De Verenigde Staten twijfelen al langer aan de goede zin van de NAVO. Libië sterkt hen in de overtuiging dat de Europese bondgenoten hen nog weinig te bieden hebben. Daar komt bij dat Barack Obama succes heeft met zijn politiek om oorlog te voeren van een afstand. Zonder grondtroepen, met een minimum aan slachtoffers en met de inzet van dodelijk efficiënte drones.

Het mocht niet van het mandaat dat de NAVO van de Veiligheidsraad kreeg, maar het doel van de operatie was natuurlijk wel om het regime van Khaddafi te laten vallen. De organisatie zou zelfs een rol hebben gespeeld in de uiteindelijke dood van de kolonel, toen Franse gevechtsvliegtuigen het konvooi bombardeerden waarmee hij vorige week uit Sirte wou vluchten. Er zijn bronnen die volhouden dat de veiligheidsdiensten wisten dat hij in een van die auto’s zat.

Wellicht is Khaddafi vervolgens door een te enthousiaste strijder door het hoofd geschoten. De leiding van het verzet had niet over al zijn troepen evenveel te zeggen. Mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International en Human Rights Watch waarschuwen er al langer voor dat gevangen aanhangers van Khaddafi werden gefolterd, voor ze werden doodgeschoten. Lynchjustitie past niet in het waardepatroon dat de NAVO zegt te willen uitdragen. Tegelijk komt het niet slecht uit dat Khaddafi zo gewoon verdwijnt. De Amerikanen schoten Osama Bin Laden ook dood, terwijl ze hem in hun helikopter hadden kunnen meenemen om terecht te staan. Het Internationaal Strafhof in Den Haag is er blijkbaar alleen voor sukkelaars uit de Balkan en zwart Afrika.

Maar dat is niemand op dit moment een zorg. De Britse, Franse en Italiaanse oliemaatschappijen zijn al in de weer om de Libische oliebronnen klaar te maken voor productie. De relatie met Libië was altijd in olie gedrenkt. Syrische burgers zijn, bijvoorbeeld, duidelijk een stuk minder waard. Nu hij dood is, kan Khaddafi ook niet meer vertellen hoe hij onze felle democratische leiders in zijn tent om zijn vinger wond. Het is daarom hypocriet van, bijvoorbeeld, de Britse premier David Cameron om bij de gewelddadige dood van de kolonel te verwijzen naar de bom die ontplofte in een vliegtuig boven Lockerbie. Londen liet de man die de aanslag pleegde enkele jaren geleden gaan, in ruil voor een paar stevige oliecontracten.

Hubert van Humbeeck