Aan de vooravond van de 11 septemberherdenkingen deed de Amerikaanse president Barack Obama zijn strategie voor de strijd tegen de Islamitische Staat (IS) uit de doeken. De toespraak moest een einde maken aan de indruk van besluiteloosheid die hij naliet. Toch liet de president een aantal kritieke punten buiten beschouwing.
In een periode van minder dan een maand sneed de Amerikaanse president Barack Obama maar liefst zes keer het onderwerp van een strijd tegen de Islamitische Staat (IS) aan. Behalve de plannen om een brede internationale coalitie op poten te zetten, verschafte de president geen duidelijkheid.
Aan de vooravond van de 11 septemberherdenkingen deed Obama eindelijk zijn strategie uit de doeken. De toespraak moest een einde maken aan de besluiteloze indruk die hij naliet. Toch liet de president bij deze zevende tussenkomst een aantal belangrijke punten buiten beschouwing. Wat Obama ‘vergat’ te vermelden:
1. Hoelang zal het offensief duren?
President Obama bleef erg vaag over de termijn van zijn plannen. Zo lijkt er geen tijdlijn te zijn voor de militaire operaties in Irak en Syrië. Ook liet hij na een specifieke einddatum voor zijn plannen mee te delen.
‘Dit is duidelijk een verbintenis met een open einde’, meent journalist bij The Guardian, Spencer Ackerman op de nieuwssite. ‘En dat komt van een president die vorig jaar nog zwoer de Verenigde Staten uit een eeuwigdurende oorlog te halen.’
Het enige wat Obama kon meedelen, was dat zijn nieuwe, uitgebreide strategie ’tijd in beslag zal nemen’. Volgens Ackerman kregen we bij de toespraak een heel andere president te zien dan diegene die in 2008 aankondigde dat de VS Irak binnen de 16 maanden zou verlaten. Of dan de Obama die zei dat de tussenkomst in Afghanistan vanaf eind juli 2011 zou beëindigd worden.
2. Over welke oppositiegroepen heeft hij het?
De Amerikaanse president heeft gezegd luchtaanvallen in Syrië te zullen uitvoeren, maar geen Amerikaanse grondmacht te sturen. Wel zullen de Syrische oppositie – en niet het regime van president Bashar al-Assad – en ‘bevriende grondtroepen’ in Irak en Syrië worden opgeleid en gesteund.
Koning Abdullah van Saoedi-Arabië zou bereid zijn om de anti-IS-troepen te trainen en te bewapenen in zijn land, zonder dat daarbij VS-personeel aanwezig zal zijn.
Maar een belangrijk detail ontbrak. Welke groepen binnen de Syrische oppositie zijn nu precies die ‘bevriende’ troepen op het terrein met wie de VS wil samenwerken? Extremistische rebellen van het al-Nusrafront zijn namelijk ook geen beste vriendjes met president Assad.
3. Wat na de vernietiging van IS?
Obama liet eveneens na enige uitleg te geven over wat moet gebeuren als zijn doel – de totale vernietiging van de Islamitische Staat – dan eenmaal bereikt is.
Het voorlopig nog naamloze conflict zou wel eens kunnen duren tot ver voorbij Obama’s legislatuur. Vooral gezien de onduidelijke termijn en het ontbreken van een einddatum. De president zegt de terreurbeweging te willen ‘verzwakken’ en uiteindelijk te ‘vernietigen’. Alweer een vage doelstelling.
Ackerman meent dat het ‘verzwakken’ van IS bereikt zou worden door de beweging uit steeds meer gebieden waarover het de controle verwierf, te verjagen. Het probleem is echter, dat Obama niet verduidelijkt hoeveel gebied IS moet verliezen. Ook de ‘uiteindelijke vernietiging’ roept bij Ackerman vragen op: het suggereert namelijk dat het einde van de terreurbeweging optioneel is. Iets wat op een onbekend moment kan gebeuren, in plaats van na een aantal specifieke en coherente militaire en politieke acties.
Een Amerikaanse vertegenwoordiger verklaarde tegenover The Guardian dat bedoelt wordt ‘de dreiging die IS vormt, uiteindelijk te vernietigen’. Dat wijst er dan weer op, dat de VS-strategie kan bestaan naast een verzwakte, maar nog steeds aanwezige, Islamitische Staat. Volgens Ackerman een mogelijke verklaring voor het ontbreken van een termijn.
4. Welke steun zullen coalitiepartners bieden?
Hoewel de Verenigde Staten op zoek zijn naar een ‘zo breed mogelijke coalitie’ – minister van Buitenlandse Zaken John Kerry startte zijn ronselreis door het Midden-Oosten in Bagdad – verduidelijkte de Amerikaanse president niet op welke manier de partners in de regio en de Navo de operaties tegen IS zouden steunen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier