In 2011 is het aantal, gerapporteerde, executies wereldwijd gestegen tot minstens 676 tegenover 527 een jaar eerder.
Dat blijkt uit de jaarlijkse doodstrafcijfers van Amnesty International. De stijging is toe te schrijven aan het Midden-Oosten, waar het aantal terechtstellingen met zo’n 50 procent gestegen is. Grote kanttekening: de cijfers van de mensenrechtengroepering houden geen rekening met China omdat er geen betrouwbare officiële cijfers zijn.
Amnesty International (AI) is wel tevreden over de positieve trend: steeds minder landen voltrekken nog de doodstraf. Twintig op de 198 landen voerden in 2011 nog executies uit, een jaar eerder waren er dat 23, tien jaar geleden 31. “We evolueren gestaag naar een doodstrafvrije wereld”, zegt AI. Maar de landen die “hardnekkig blijven vasthouden aan de doodstraf”, “deden dat op grote schaal”.
In 2011 werden vier methodes gebruikt: onthoofding, ophanging, dodelijke injectie en de kogel. Mensen werden ter dood gebracht voor een verscheidenheid aan misdrijven: overspel en homoseksualiteit in Iran, godslastering in Pakistan, hekserij in Saoedi-Arabië en drugsdelicten in meer dan tien landen.
China
Het cijfer van 676 geëxecuteerden houdt evenwel geen rekening met de “duizenden executies die jaarlijks vermoedelijk uitgevoerd worden in China”. De Chinese overheidscijfers zijn “een zware miskenning van de realiteit”, AI publiceert daarom sinds 2009 geen cijfers meer over de Aziatische grootmacht. Maar de meerderheid van de terechtstellingen vindt dus wel plaats in China.
De opvallendste trend is de forse toename in het Midden-Oosten. Irak (minstens 68), Iran (360), Saoedi-Arabië (82) en Jemen (41) staan in voor 99 procent van alle vastgestelde executies in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Die regio staat sowieso al in voor 558 stuks.
AI maakt bovendien gewag van niet-gerapporteerde executies in Iran. Als dat klopt zou Iran bijna dubbel zoveel executies op zijn naam hebben.
Ook maakt het aanhoudende geweld in Libië, Syrië en Jemen het moeilijk om adequate informatie te bekomen. Voor Libië is er geen gerechtelijke informatie, maar het staat vast dat er buitengerechtelijke executies waren.
De Verenigde Staten zijn het enige land op het Amerikaanse continent dat gevangenen executeert (43) maar ook het enige lid van de G8.
Geringe vooruitgang
Wit-Rusland is de zwarte vlek in Europa (2). Het land van alleenheerser Aleksandr Loekasjenko is samen met de VS het enige binnen de OVSE, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, dat mensen executeert.
AI blijft hoopvol omdat landen die aan de doodstraf vasthouden, wel geringe vooruitgang boeken. “Het zijn vaak kleine stapjes, maar in het verleden hebben we vastgesteld dat dit op lange termijn resulteert in volledige afschaffing van de doodstraf”, zegt Lore Van Welden, persverantwoordelijke AI Vlaanderen.
Zo schrapte China de doodstraf voor 13 misdrijven, vooral voor witteboordencriminaliteit. In de VS daalde het aantal executies, werd Illinois de 16e doodstrafvrije staat en kondigde Oregon een moratorium aan. “Het zal niet van de ene op de andere dag gebeuren, maar we zijn ervan overtuigd dat de doodstraf ooit volledig tot de geschiedenis zal behoren”, zegt Van Welden. (Belga/TE)
