Obama vermijdt blamage in het Hooggerechtshof

President Obama ontsnapte in het Hooggerechtshof aan een hoop zowat onherstelbare averij. Had het Hof zijn ziektewet ongrondwettelijk verklaard, dan zou er in Washington nu een publieke vragenronde aan de gang zijn over wat Obama er de laatste vier jaar eigenlijk van gebakken heeft.

Het kan verkeren: als senator, in 2005, stemde Barack Obama tegen de benoeming van de door George W. Bush genomineerde conservatief John Roberts tot voorzitter van het Amerikaanse Hooggerechtshof. Vandaag is het Roberts die Obama van een complete politieke catastrofe redt.

Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft beslist dat Obama’s felomstreden ziektewet uit 2010 wel degelijk in overeenstemming is met de grondwet. Roberts’ stem was de beslissende.

Dat is op de eerste plaats goed nieuws voor de tientallen miljoenen Amerikanen die voorheen geen ziekteverzekering hadden en die nu wel krijgen.

Ter herinnering: volgens de Harvard-universiteit stierven in de VS voor Obamacare 45.000 mensen per jaar aan perfect behandelbare kwalen omdat ze geen ziekteverzekering hadden. Het American Journal of Medicine becijferde dat meer dan zestig procent van de persoonlijke faillissementen het gevolg waren van medische problemen. Van de gezinnen die op die manier bankroet gingen, had tachtig procent ziekteverzekering.

Obama’s ziektewet moet daar een einde aan maken.

Ziekteverzekeraars zullen niet langer mensen mogen weigeren met vooraf bestaande kwalen. Ze mogen geen plafonds meer zetten op de bedragen die ze hun zieke klanten uitkeren. Wie geen ziekteverzekering kan betalen, zal daarvoor gesubsidieerd worden. Preventieve zorgen worden gratis. En zo kan je nog wel even doorgaan. Op het einde van de rit (de wet gaat volledig in voege in 2014) moeten zo goed als alle Amerikanen eindelijk ziekteverzekering hebben.

In een land waar mensen sterven aan de gevolgen van diabetes omdat ze uit vrees voor de rekening niet naar de dokter durven, waar mensen hun pillen in twee snijden omdat ze zich geen hele dosis kunnen veroorloven en waar gezinnen hun huis verliezen omdat er iemand ernstig ziek is geworden en ze vervolgens op een mum van tijd door het plafond van hun polis heen branden, is dat geen kleintje.

President Obama ontsnapte in het Hooggerechtshof aan een hoop zowat onherstelbare averij. Had het Hof zijn ziektewet ongrondwettelijk verklaard, dan zou er in Washington nu een publieke vragenronde aan de gang zijn over wat Obama er de laatste vier jaar eigenlijk van gebakken heeft.

Zijn economische stimuluspakket was te groot volgens de ene, te klein volgens de andere, maar slaagde er in ieder geval niet in om de werkloosheid voldoende te drukken. Zijn klimaatwet werd geruisloos afgevoerd. Zijn immigratiehervoming ging niet door. Het terreurgevangenenkamp in Guantánamo Bay is nog steeds open.

Als daar bovenop ook nog eens de ziektewet, zijn allergrootste politieke prioriteit, gesneuveld was, dan was er van Obama’s hele eerste ambtstermijn in de perceptie niet veel overgebleven.

Maar zie: één beslissing van het grondwettelijk hof later ziet die perceptie er alweer heel anders uit. In Washington heeft er zich, zoals men dat hier noemt, in één klap een ‘momentum swing’ voorgedaan.

Plots is Obama de man die de hele tijd al, tegen alle protest en heisa in, het gelijk aan zijn kant had. Was getekend: George Bush’ eigen opperechter. Breng daar maar eens wat tegenin.

En niet alleen dat: Obama heeft ook de auto-industrie gered, de oorlog in Irak beëindigd, de scalp van Osama bin Laden aan zijn riem gehangen en met zijn stimulusplan, graag of niet, een voldragen economische depressie voorkomen.

Dan ziet de wereld er al heel anders uit. En in een verkiezingsjaar kan ook dat behoorlijk tellen.

Niet dat het praktisch veel zal uitmaken in de campagne. De Republikeinse presidentskandidaat Mitt Romney kondigde aan dat zijn devies ‘Repeal and replace’ blijft; Obamacare herroepen en vervangen door iets anders, wat dat ook moge wezen.

Dat is dus dezelfde Romney die geen tien jaar geleden, als gouverneur van Massachusetts, in zijn staat krek dezelfde ziektehervorming doorvoerde als Obama. Obama liet zelfs Romney’s adviseurs aanrukken om van diens werk te kunnen spieken. Vandaag vindt Romney echter dat Obamacare slecht beleid is en een jobkiller. Faut le faire.

Om maar te zeggen: aan Republikeinse zijde zal de hysterie over communisme, niet bestaande doodscommissies die je grootje haar medische zorg ontzeggen en het einde van de vrijheid in Amerika doorgaan tot de verkiezingen in november.

Maar goed, dat is natuurlijk ook Obama’s eigen schuld.

Is Obamacare perfect? Verre van. Veel beter ware het geweest om een openbaar stelsel op Europese leest in te voeren. Ideologie terzijde: de praktijk wijst uit dat je daar betere resultaten mee boekt voor veel minder geld. De Europese landen geven maar half zoveel uit aan gezondheidzorg als de VS, ze dekken iedereen en mensen leven er langer en gezonder dan Amerikanen.

Maar wat in Europa normaal is, heet in Amerika algauw communisme en dus werd er, behalve door progressieve dromers, niet eens serieus nagedacht over een openbaar stelsel. Liever gapte men een stuk of wat Republikeinse ideeën met de bedoeling om het stelsel van private verzekeraars in stand te houden en in het Congres hopelijk een aantal Republikeinse stemmen weg te kapen.

Dat dus met het bekende resultaat: de hervorming ging niet ver genoeg en was na alle deals in achterkamertjes zo ingewikkeld dat ze haast niet uit te leggen was. Bovendien lieten de Republikeinen zich niet vermurwen, zelfs niet met hun eigen ideeën. Hun enige missie de laatste vier jaar was Obama zo snel mogelijk kapot krijgen, desnoods ten koste van de Amerikaanse economie en het Amerikaanse volk.

Vandaar dus de door de Republikeinse partij georkestreerde protesten van de Tea Party en het geblaat over doodscommissies en een nakende socialistische tirannie. Dat maakte veel Democraten dan weer zo doodsbenauwd dat ze de grote ziektehervorming, een verwezenlijking die ze al decennia nastreefden, niet eens meer dúrfden verdedigen.

Wat dat betreft, is met de beslissing van het Hooggerechtshof de reset-knop ingedrukt. De Amerikaanse media voerden in het zog van de uitspraak aan de lopende band de ene expert na de andere op die de ziektewet nog één keer kwam uitleggen en de ene dokter na de andere patiënt die kwam vertellen hoe hij of zij er beter van zal worden.

De Democraten weten dus wat hen te doen staat: van nu tot aan de verkiezingen moeten ze Obamacare verkopen zoals ze dat twee jaar geleden al hadden moeten doen. De uitslag in november zal in niet onaanzienlijke mate afhangen van hoe goed ze daarin slagen. Er zijn namelijk nog heel wat Amerikanen die er bijvoorbeeld geen flauw benul van hebben dat hun mammografieën, inentingen en prostaatonderzoeken voortaan helemaal terugbetaald zullen worden, of dat het ziekteverzekeraars voortaan verboden is om mensen te weigeren omdat ze ooit kanker gehad hebben.

En zo krijgt Obama dus iets wat haast niemand ooit gegund is: Een tweede kans om een eerste indruk te maken.