De subsidies voor componisten zijn in Vlaanderen tot een absoluut dieptepunt gezakt.

De kranten zeggen dat de Vlaming gemiddeld 40 euro per kerst-cadeau besteedde. Dat betekent dat u en ik elk jaar iets minder dan één cadeautje aan de Vlaamse overheid geven om de muzieksector te subsidiëren, samen zo’n 22,3 miljoen euro. Volgend jaar zal het nog minder zijn, want op de cultuursubsidies wordt 5 procent bespaard.

In vergelijking met Nederland, om maar één land te noemen, beschikt Vlaanderen vaak over erbarmelijk weinig cijfermateriaal wat subsidies betreft. Of beter: het is er wel, maar je hebt er als leek amper toegang toe. Des te meer lof voor het Muziekcentrum, dat de hele muzieksubsidiëring sinds 2007 onlangs van naaldje tot draadje in een studie heeft gegoten die het uitpluizen meer dan waard is.

Tussen al die tabellen zit er één die ik nog altijd met ongeloof zit te bekijken. In het jaar 2008, lees ik op pagina 93, zijn er 57 gesubsidieerde compositie-opdrachten toegekend, voor een totaalbedrag van 93.650 euro, of 1643 euro per opdracht. Dat is 0,3 procent van de volledige muzieksubsidie. Het gaat om 45 verschillende componisten, dus we kunnen ervan uitgaan dat ze bijna allemaal minder dan 2000 euro subsidie vingen.

Nu zijn er nog wel andere inkomstenbronnen voor componisten – opdrachten van organisatoren, subsidies aan gespecialiseerde orkesten, auteursrechten enzovoort – maar in elk geval is dit een absoluut dieptepunt. Tien jaar geleden, met pakken minder muziek-subsidies, werden nog 83 opdrachten toegekend voor 218.089 euro.

Is dat zo belangrijk? Hedendaagse muziek is bij het grote publiek niet zo geliefd, ze is vaak hermetisch, vergt meestal meer achtergrondkennis. We hebben een paar goede festivals, maar in vergelijking met de klassieke muziek en de popmuziek stelt dat numeriek weinig voor.

Goede hedendaagse muziek staat tegenover andere muzieksoorten zoals zuivere wetenschap tegenover toegepaste. Een land dat geen zuiver wetenschappelijk onderzoek doet, kan geniaal zijn in het reproduceren van wat elders gebeurt of in het aanscherpen wat al bestaat, maar het mankeert de spirit om zelf te investeren in de bronnen van creativiteit en vooruitgang. Noem dat laatste voor mijn part gerust elitair.Zuivere wetenschappers vormen ook maar een klein clubje en hun resultaten zijn maar voor een beperkt publiek volledig toegankelijk, maar ze zijn de motor voor al onze technologie.

Van de vele, soms uitstekende componisten waarover Vlaanderen vandaag beschikt, is er bij mijn weten geen enkele die van zijn vak kan leven, en dat was in het verleden niet anders. Bij de buurlanden bestaan er steun-programma’s voor jonge componisten die hen wél de kans bieden. Dat moet in Vlaanderen ook kunnen.

Vlak na Kerstmis meldde eBay dat we allemaal voor 30 euro foute cadeaus krijgen. Meestal zijn dat geschenken waaraan karakter en creativiteit ontbreken. Niet dat onze muzieksubsidies een fout cadeau zijn, maar laten we, in plaats van een naar goeddunken te besteden bongobon, aan de overheid een geschenk overhandigen dat de durf en creativiteit prikkelt.

door Peter Vandeweerdt

Goede hedendaagse muziek staat tegenover andere muzieksoorten zoals zuivere wetenschap tegenover toegepaste.