‘Aanpak van politie doet radicalisering nog toenemen’

Politie in Verviers © BELGAIMAGE
Kevin Van der Auwera
Kevin Van der Auwera Online coördinator Trends

Onderzoeker Montasser AlDe’emeh, gespecialiseerd in islamitische radicalisering, hekelt het ‘repressieve, oppervlakkige’ optreden van de politie- en inlichtingendiensten tegen radicaliserende moslimjongeren. ‘De heksenjacht maakt het probleem nog groter, stel ik vast na gesprekken met teleurgestelde ouders en jongeren.’ Maar ook de moslimgemeenschap treft schuld, zegt hij. AlDe’emeh pleit voor een andere aanpak.

Montasser AlDe'emeh
Montasser AlDe’emeh© .

Montasser AlDe’emeh vindt het vooral problematisch dat politiemensen die radicaliserende moslimjongeren moeten benaderen, vaak geen vorming hebben gekregen en niet weten hoe ze met zo’n jongeren en hun omgeving moeten omgaan. ‘Dit vereist een bijzondere aanpak. Door een oppervlakkige benadering stigmatiseren ze nog meer’, zegt hij in een gesprek met Knack.be.

Aanpak van politie doet radicalisering nog toenemen

Hij haalt het voorbeeld aan van de ouders van een minderjarige jongen die bij hem te rade kwamen. ‘De jongen had op Facebook uitspraken gedaan die de ouders deden vrezen dat hij naar Syrië wil vertrekken. Zij zijn daarop naar de politie gestapt, waar ze werden onderworpen aan een verhoor met vragen als: naar welke moskee gaat hij, wie zijn zijn vrienden, heeft hij een Facebook- of Twitteraccount, enzovoort. Gevolg: die ouders gaan met een slecht gevoel buiten omdat ze het gevoel hebben dat ze hun zoon hebben verklikt. Nu valt de politie regelmatig binnen om de jongen te controleren.’

‘Heksenjacht’

Door de manier waarop met sommige radicaliserende moslimjongeren wordt omgegaan, riskeren zij zich nog meer af te keren van de maatschappij, hekelt AlDe’emeh. ‘Ik ken broers of zussen van verdachten, bij wie de politie in het midden van de nacht binnenvalt om hun laptops in beslag te nemen. Vaak ook worden vrienden of naasten verhoord. Zo’n heksenjacht werkt stigmatiserend.’

Ozana Rodrigues Viana met een foto van haar zoon Brian De Mulder
Ozana Rodrigues Viana met een foto van haar zoon Brian De Mulder© IMAGEGLOBE

AlDe’emeh benadrukt dat veel van die ‘verdachte’ jongeren nog twijfelen. ‘Het is niet omdat je op iemand zijn telefoon een onthoofdingsfilmpje vindt, dat die jongen meteen naar Syrië wil vertrekken en zich bij IS aansluiten. Jongeren sturen elkaar vanalles door. Maar deze harde repressieve aanpak doet de radicalisering nog toenemen’.

‘Aanpak faalt’

De radicaliseringsexpert pleit ervoor om mensen niet te snel als verdachte te behandelen en klopjachten te organiseren. ‘Beleidsmakers maken zich terecht zorgen als iemand met Islamitische Staat (IS) sympathiseert. Maar het feit dat er nog altijd mensen vertrekken, bewijst dat die aanpak faalt. Er is nog altijd geen degelijk beleid als antwoord op gewelddadige radicalisering en er zijn mensen die zich willen profileren op de kap van die jongeren. Kijk naar Gent: de eerste twee gekende Syriëstrijders uit die stad worden meteen geschrapt uit het bevolkingsregister, terwijl we nog niet eens weten of ze wel echt in Syrië zijn of wat ze er zijn gaan doen.’

Ik hoor beleidsmakers zeggen dat IS niets met de islam te maken heeft. Onzin.

Net als politicoloog Bilal Benyaich waarschuwt AlDe’emeh ook voor het afnemen van de nationaliteit. ‘Wat gaat de overheid doen als op een dag Brian De Mulder terug in Zaventem staat? We kunnen hem de Belgische nationaliteit – zijn enige nationaliteit – niet afnemen, want dan is hij staatloos.’

Moslimgemeenschap

De focus moet veeleer op preventie dan op repressie liggen, vindt AlDe’emeh. ‘In de eerste plaats meer begrip tonen en ouders van radicaliserende jongeren helpen en adviseren. Nog belangrijker is om de moslimgemeenschap te betrekken, maar dan wel de juiste mensen, die de taal machtig zijn en met wie de generatiekloof niet te groot is. Ook het onderwijs kan een belangrijke rol spelen om de voedingsbodem aan te pakken.’

'Aanpak van politie doet radicalisering nog toenemen'
© Belga

Wie volgens hem wél goed werk levert, is de deradicaliseringsambtenaar van Vilvoorde, Jessica Soors. ‘Als bekwame en hoogopgeleide islamologe weet zij wel hoe ze hier gepast mee moet omgaan. Om van relevante resultaten te spreken is het nog te vroeg, maar zij treedt bijvoorbeeld in gesprek met mensen met gezag binnen de moslimgemeenschap’.

Ook voor die moslimgemeenschap zelf, is AlDe’emeh scherp. ‘Ook zij moet dringend haar verantwoordelijkheid opnemen, ook zij stigmatiseert die jongeren. In de afgelopen dagen nog is een strijder uit Antwerpen omgekomen in Syrië. Waar is de moslimgemeenschap om zijn ouders bij te staan? Er zijn ook veel te weinig mensen voor moslimjongeren om naar op te kijken.’

Noem een kat een kat, besluit AlDe’emeh. ‘Ik hoor beleidsmakers zeggen dat IS niets met de islam te maken heeft. Onzin. IS-strijders zijn moslims die specifieke islamitische doctrines op een radicale manier interpreteren. Zijn de IRA-strijders geen katholieken, de Kach-leden geen joden of de kruisvaarders geen christenen? We moeten af van die spiraal van ontkenning.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content