‘Vakbonden zetten Pascal Smet voor het blok’

Vanwaar de commotie rond de loopbaanduur van leerkrachten? Waarom is Onderwijsminister Smet de kop van Jut? En komt er nog een oplossing, of wordt er hoe dan ook gestaakt? Drie vragen over het onderwijsconflict aan Knack-redacteur Patrick Martens.

Komt het debat over de loopbaanduur van leerkrachten uit de lucht vallen? Waarom is Onderwijsminister Pascal Smet (SP.A) de kop van Jut? En komt er nog een oplossing, of wordt er gestaakt op 28 maart?

Drie vragen over het conflict bij het onderwijs aan Knack-redacteur Patrick Martens: “Er is voor het eerst nog eens een echte onderwijsstaking. De vakbonden zetten daarmee minister Smet voor het blok: hij krijgt nog een maand de tijd om met hen te overleggen over overgangsmaatregelen.”

Komt het debat over de loopbaanduur van leerkrachten uit de lucht vallen?

Neen. De federale regering-Di Rupo, met minister van Pensioenen Vincent Van Quickenborne (Open VLD) op kop, zette eind vorig jaar door met een aantal pensioenhervormingen. Zo werd onder meer de leeftijd om vervroegd met pensioen te kunnen gaan, verhoogd van 60 naar 62 jaar. Toen al was duidelijk dat dit niet zonder gevolgen kon blijven voor de regeling van ‘de terbeschikkingstelling voor het pensioen’ (TBS) in het Vlaamse onderwijs.

Die regeling laat toe dat Vlaamse leerkrachten in het lager en secundair onderwijs op 58 jaar en kleuterleidsters op 56 jaar de riem afleggen, tot ze effectief vervroegd met pensioen kunnen gaan. Ongeveer 10.000 leerkrachten maken op dit ogenblik gebruik van deze maatregel. Tot aan hun pensioen behouden ze een belangrijk deel van hun wedde. Dat kost de Vlaamse overheid meer dan 200 miljoen euro per jaar. Als daar nog eens twee extra jaren van ‘pre-pensioen’ voor de Vlaamse leerkrachten zouden bijkomen, dreigt dat bedrag te verdubbelen. Daarom is de Vlaamse regering nu op de rem gaan staan.

Waarom is Onderwijsminister Pascal Smet (SP.A) de kop van Jut?

Zowat tien jaar geleden was zijn voorgangster Marleen Vanderpoorten (Open VLD) hetzelfde lot beschoren, toen zij het aandurfde om de TBS-leeftijdsgrens te verhogen.

Om de Vlaamse begroting in evenwicht te houden, gaan Smet en de rest van de Vlaamse deze keer nog een stap verder en is meteen beslist om de TBS-regeling te laten uitdoven. Nochtans had de minister daarover overleg met de onderwijsbonden aangekondigd. Heeft dat dan niet plaatsgevonden? Of heeft het gewoon niets opgeleverd en heeft de Vlaamse regering dan maar gekozen voor de korte pijn? De uitdovingsbeslissing zet de vakbonden alleszins voor het blok en dus wordt er scherp gereageerd.

De onderwijsvakbonden hebben voor 28 maart een staking aangekondigd. Kan er voordien nog een oplossing uit de bus komen?

De vakbonden dringen aan op overgangsmaatregelen, bijvoorbeeld voor oudere leerkrachten die al aan het uitkijken waren naar een TBS-periode tot aan hun pensioen.

Maar Minister Smet voert sinds vorig jaar ook gesprekken over een loopbaanpact voor de leraars. Een dergelijk pact zou niet alleen gaan over het einde van de loopbaan en over maatregelen tegen het voortijdig afhaken van oudere leerkrachten. Het zou bijvoorbeeld ook moeten helpen om de uitstroom van jonge leerkrachten tegen te gaan. Andere thema’s zijn een meer gevarieerd schooltakenpakket voor ervaren leraars, het aantrekkelijk maken van het lesgeven door mensen uit andere sectoren, enzovoort.

Smet kondigde al meerdere keren aan dat hij met het overleg over dat pact tegen de zomer van dit jaar had willen landen. Hij zou die deadline kunnen vervroegen en zodoende kunnen proberen om de hele TBS-heisa in het ruimere kader van de lerarenloopbaan te beslechten. (SD)