De Canadese renner Derek Gee wil zijn contract bij Israel-Premier Tech verbreken. Of verontwaardiging over de oorlog in Gaza meespeelt, is niet bevestigd. Maar de zaak roept een juridische vraag op: kan een sporter zich beroepen op gewetensbezwaren om zijn contract eenzijdig te beëindigen? Professor sportrecht Frank Hendrickx (KU Leuven) schetst de mogelijkheden, obstakels en bredere implicaties.
Tijdens de elfde etappe van de Tour de France sprong net voor de finish een pro-Palestijnse demonstrant over de dranghekken. Hij droeg een T-shirt met de tekst ‘Israel out of the Tour’. Een medewerker van de organisatie greep hardhandig in en duwde de man terug.
Het protest was gericht tegen Israel-Premier Tech, de ploeg van de Canadees-Israëlische miljardair Sylvan Adams. Hij noemt zijn team een vorm van ‘sportdiplomatie’ en wil via de koers de ‘schoonheid van Israël’ promoten. Adams investeerde in 2018 10 tot 15 miljoen euro om de Giro d’Italia in Jeruzalem te laten starten en schuwt scherpe uitspraken over Palestijnen niet op sociale media.
Tot voor kort zwegen de renners van de ploeg over de oorlog in Gaza. Alleen de Italiaan Alessandro De Marchi, die in 2021 en 2022 voor de formatie reed, uitte eind juli in The Observer felle kritiek: ‘Ik zou er enorm mee geworsteld hebben als ik daar nu nog zat. Ik zou mijn gevoelens niet onder controle kunnen houden.’
De zaak-Derek Gee
Het recente nieuws dat Derek Gee, de beste renner van Israel-Premier Tech en vierde in de laatste Giro, zijn contract bij Israel-Premier Tech wil verbreken, veroorzaakte dan ook opschudding. In juni 2023 verlengde hij nog zijn contract tot 2028.
De officiële reden voor zijn vertrek is onbekend. Volgens geruchten heeft de oorlog in Gaza er iets mee te maken, maar dat heeft de renner zelf niet bevestigd. Hij liet in een post op X alleen weten dat zijn contract met Israel-Premier Tech formeel en naar behoren is beëindigd door zijn juridische vertegenwoordiger.
‘Dit was geen gemakkelijke beslissing, maar een die ik na zorgvuldige overweging en om legitieme redenen heb genomen. Bepaalde problemen maakten mijn voortzetting bij het team simpelweg onhoudbaar’, aldus de Canadees.
Als dat de oorlog in Gaza zou zijn, is de vraag of zo’n gewetensbezwaar een legitieme reden is om ontslag te nemen, met contractbreuk.
Volgens professor sportrecht Frank Hendrickx (KU Leuven) is het mogelijk, maar juridisch complex. ‘Er spelen twee dimensies: het arbeidsrecht en de sportreglementen, in dit geval die van de UCI.’
‘Welke rechtsregels gelden, hangt af van drie factoren: het land waar de maatschappelijke zetel van de ploeg is gevestigd (in het geval van Israel-Premier Tech is dat Tel Aviv, Israël, nvdr), de woonplaats van de sporter (Gee woont in Andorra, nvdr) en het land waar hij hoofdzakelijk zijn job uitvoert. Voor sporters die in een land van de Raad van Europa wonen, zoals Andorra, biedt het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens extra bescherming’, zegt Hendrickx.
Gewetensbezwaren in het arbeidsrecht
In sommige landen zijn gewetensbezwaren expliciet geregeld in het rechtssysteem. ‘In Nederland bestaan bepalingen die ontslag om ethische redenen toestaan’, zegt Hendrickx. ‘Daar spreekt men van “ontwrichting van de arbeidsrelatie” als grond voor beëindiging. Voorbeelden zijn een werknemer die weigert mee te werken aan publicaties met een onzedelijk karakter of een immigratiemedewerker die het oneens is met het overheidsbeleid.’
‘Politieke of ethische standpunten kunnen een grond vormen om een contract te beëindigen.’
‘In België – en vermoedelijk ook in Israël – bestaat zo’n regeling niet’, zegt Hendrickx. ‘Maar internationale precedenten bieden houvast. Zo oordeelde de Britse Supreme Court in 2014 dat twee katholieke zorgverleners die weigerden mee te werken aan abortus, beschermd zijn onder de antidiscriminatiewetgeving als hun bezwaar voortkomt uit een religieuze of politieke overtuiging. Ook het ontslag van een Britse duurzaamheidsmanager wegens zijn klimaatopvattingen werd ongeldig verklaard: de rechtbank erkende zijn overtuiging als beschermd “filosofisch geloof”.’
Statement regarding Derek Gee pic.twitter.com/iU1RljiKFy
— Israel – Premier Tech (@IsraelPremTech) August 22, 2025
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
‘Dergelijke voorbeelden tonen dat gewetensbezwaren, gekoppeld aan erkende overtuigingen, juridische bescherming kunnen genieten’, aldus Hendrickx. ‘Politieke of ethische standpunten die aansluiten bij bredere maatschappelijke stromingen, zoals verzet tegen oorlogsmisdaden, kunnen dus een grond vormen om een contract te beëindigen.’
Zonder specifieke regeling
Zelfs zonder specifieke wetgeving bestaan er mogelijkheden. ‘In zowat alle moderne landen kun je ontslag nemen om dringende reden’, zegt Hendrickx. ‘Maar dan moet je aantonen dat de werkgever een ernstige fout beging. Bij een gewetensconflict is dat minder vanzelfsprekend, want de werkgever kan moeilijk verantwoordelijk worden gesteld voor de overtuiging van de werknemer.’
‘Een andere optie is contractbreuk, maar dat leidt vaak tot schadevergoedingen. In de EU mogen die niet buitensporig hoog zijn, omdat de vrijheid van arbeid een grondrecht is. Dat principe speelde ook mee in de Diarra-zaak in het voetbal, waar torenhoge transfersommen werden aangevochten’, aldus Hendrickx.
‘Bovendien worden politieke of levensovertuigingen vaak beschermd onder de antidiscriminatiewetgeving, wat een gewetensbezwaar extra kracht kan geven.’
Paralympiërs uit Gaza: ‘Als we fietsen, laten we zien dat Palestina bestaat’
Contractbreuk brengt bijna altijd financiële risico’s met zich mee. ‘Dringende redenen vereisen geen vergoeding, andere wel’, zegt Hendrickx. ‘Hoe hoog die vergoeding is, hangt af van het nationale recht en de schade voor de ploeg.’ Voorbeelden van sporters die om ethische redenen opstapten, zijn er volgens hem niet.
‘Een sporter hoeft zijn motieven niet publiek te maken. Strategisch kan het slim zijn om eerst een nieuwe ploeg te vinden. Dat kan verklaren waarom Gee de redenen voor zijn vertrek niet bekendmaakt.’
Een geheimhoudingsclausule kan de situatie bemoeilijken. ‘Een sporter hoeft zijn motieven niet publiek te maken’, legt Hendrickx uit. ‘Strategisch kan het slim zijn om eerst een nieuwe ploeg te vinden, vooraleer de huidige volledig wordt geïnformeerd. Dat kan verklaren waarom Gee de redenen voor zijn vertrek niet bekendmaakt.’
De rol van de sportbond
Naast het arbeidsrecht speelt ook het reglement van de sportbond, in het wielrennen de UCI, een rol. Een transfer vereist volgens de UCI een driepartijenovereenkomst tussen renner, huidige ploeg en nieuwe ploeg.
Toch is volgens Hendrickx de gewetensvrijheid belangrijker dan een sportreglement. ‘Een bond kan contractbreuk niet volledig uitsluiten, zeker niet bij een ethisch conflict. De UCI zou hier soepel mee moeten omgaan.’
Hij pleit ervoor dat sportbonden expliciet rekening houden met grondrechten. ‘Een clausule die gewetensbezwaren erkent als geldige reden voor contractbreuk zou welkom zijn, ook als de omstandigheden veranderen na het tekenen van het contract.’
De problematiek is ruimer dan renners die in dienst zijn bij Israëlische ploegen. ‘Ook een voetballer van een een Belgische club die weigert tegen een Israëlisch team te spelen, zou zich op gewetensbezwaren kunnen beroepen’, zegt Hendrickx. ‘Al is de betrokkenheid dan minder direct dan bij iemand die in dienst is van een ploeg die een land actief promoot, zoals Israel-Premier Tech.’
Grijs gebied
De zaak-Derek Gee toont hoe complex gewetensbezwaren in de sport zijn. Het toepasselijke recht, de houding van de UCI en de bereidheid van ploegen om te onderhandelen, bepalen of een contractbreuk haalbaar is.
‘Een renner met een gewetensbezwaar beschikt over een stevige juridische basis, maar de financiële en praktische gevolgen blijven aanwezig’, besluit Hendrickx. Zolang er geen precedenten zijn, blijft dit een grijs gebied waar ethiek, recht en sport elkaar kruisen.
Red Bull-BORA-hansgrohe moet veel veranderen om Remco Evenepoel écht beter te maken
