DAZN wil het Belgische profvoetbal de komende jaren exclusief streamen via zijn eigen platform. Maar onderhandelingen met telecombedrijven zitten muurvast en doen vragen rijzen over marktwerking en consumentenkeuze. ‘DAZN is veroordeeld tot een deal – maar niet tegen eender welke prijs’, zegt professor sportrecht Frank Hendrickx .
DAZN is een internationale streamingdienst die zich specialiseert in sport. Voor de periode tot 2030 betaalde het in België 84 miljoen euro per seizoen voor de uitzendrechten van de Pro League. Die investering wil het terugverdienen, en dat gebeurde traditioneel niet alleen via abonnementen. Tot nog toe steunde het verdienmodel op sublicenties aan media- en telecombedrijven zoals Telenet of Proximus, wat zorgde voor bredere distributie én extra inkomsten.
In België kiest DAZN nu echter voor een exclusieve strategie: fans kunnen enkel via het eigen platform naar livewedstrijden kijken. Dat levert maximale controle op over de gebruikerservaring en de klantrelatie, maar vergroot ook het financiële risico. Uit een eenvoudige berekening blijkt dat het bedrijf bij een abonnementsprijs van 240 euro per jaar minstens 350.000 abonnees nodig heeft om break-even te draaien.
Die economische druk verklaart waarom de onderhandelingen met operatoren zijn vastgelopen. De prijs die DAZN vraagt, ligt hoger dan wat Telenet en Proximus bereid zijn te betalen.
Tegelijk is er een juridische verplichting: volgens Lorin Parys, ceo van de Pro League, moet DAZN verplicht minstens twee distributiedeals afsluiten. Volgens professor sportrecht Frank Hendrickx (KU Leuven) komt het erop aan om een evenwicht te vinden tussen commerciële vrijheid en mededingingsregels.
De Pro League verplicht DAZN om minstens twee distributiedeals af te sluiten. Is een akkoord dan nog slechts een kwestie van tijd?
Frank Hendrickx: Die verplichting houdt juridisch wel steek, maar het betekent dat de partijen tot elkaar zijn veroordeeld. Dat betekent echter niet dat DAZN op elk voorstel moet ingaan. Het mededingingsrecht laat ruimte om marktconforme voorwaarden te stellen. De onderhandelingen kunnen dus nog even aanslepen. Als ze zouden vastlopen, of in geval van opzettelijke vertragingsmanoeuvres, kan de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) onderzoeken of het proces wel eerlijk verloopt.
Welke rol speelt het mededingingsrecht in deze situatie?
Hendrickx: Mededingingsrecht beoogt eerlijke concurrentie en keuzevrijheid voor de consument. De afspraken tussen DAZN en de Pro League moeten dus een open en toegankelijke markt respecteren. Als DAZN nu kiest voor exclusiviteit, dreigt het concurrenten uit te sluiten en de consument te beperken tot één platform. Dat kan de markt verstoren en dus problematisch zijn, zowel juridisch als economisch. De BMA kan dan onderzoeken of DAZN niet te veel als monopoliehouder handelt en of er voldoende keuze overblijft voor de kijker.
Gaat dit enkel over de Belgische wetgeving, of speelt Europa ook mee?
Hendrickx: Europese regels zijn hier cruciaal. In een precedent rond de Champions League in 2003 stelde de Europese Commissie dat voetbalrechten collectief verkocht mogen worden, maar niet mogen leiden tot een monopolie.
Rechten moeten op een transparante en eerlijke wijze verkocht en opgedeeld worden in pakketten waarop meerdere partijen kunnen bieden.
Dat betekent dat rechten op een transparante en eerlijke wijze moeten worden verkocht, en opgedeeld moeten worden in pakketten – zoals livewedstrijden, samenvattingen of radio – waarop meerdere partijen kunnen bieden. Die contracten moeten bovendien beperkt zijn in tijd, doorgaans enkele jaren. Het doel is dubbel: een ruime toegang voor de kijker én een eerlijke markt voor de bieder.
De verplichting om minstens twee distributiedeals te sluiten, past in die logica. Sublicenties zorgen voor marktspreiding en verlagen de economische druk voor de rechtenhouder.
Consumentenorganisatie Testaankoop wil dat de Belgische Mededingingsautoriteit ingrijpt en een onderzoek opstart naar de monopoliepositie van DAZN. Doet de BMA dat automatisch?
Hendrickx: De BMA kan ook op eigen initiatief optreden, zonder formele klacht. Een melding, zoals die van Testaankoop, versnelt het proces wel. De BMA kan ook informeel contact opnemen met de Pro League om de situatie te toetsen. Uiteindelijk zal ze nagaan of de exclusieve aanpak van DAZN de concurrentie verstoort en de keuze voor de consument ondermijnt.
Welke middelen heeft de BMA?
Hendrickx: De BMA beschikt over verregaande onderzoeksbevoegdheden. Ze kan documenten en correspondentie opvragen, partijen ondervragen en contracten inkijken – onder toezicht van een onderzoeksrechter. Als blijkt dat er regels overtreden zijn, kan ze boetes opleggen, dwangsommen instellen of bepaalde praktijken doen stopzetten.
Exclusiviteit zonder sublicenties werd in eerdere dossiers al als problematisch bestempeld.
Zijn er gelijkaardige dossiers geweest?
Hendrickx: Ja, in 2024 onderzocht de BMA de dominantie van Telenet in het veldrijden. Telenet bezat toen exclusieve rechten op het merendeel van de veldritten, waardoor concurrenten zoals Proximus geen toegang kregen. De BMA vreesde dat dit de mededinging beperkte. Telenet kwam uiteindelijk met toegevingen: een transparant biedingsproces, een limiet van 75 procent op exclusieve rechten en een maximumduur van vier jaar. Dat toont aan dat exclusiviteit zonder sublicenties al eerder als problematisch werd bestempeld.
De kern van de zaak ligt in een paradox: DAZN wil zelf bepalen wie kijkt, hoe, en via welk kanaal en ook zelf een aantrekkelijke aanbieder blijven. Maar tegelijk wringt dat model met Europese en Belgische regels die concurrentie moeten waarborgen. ‘De economische logica en het juridische kader zullen uiteindelijk op elkaar afgestemd moeten raken’, zegt Hendrickx. ‘DAZN is veroordeeld tot een deal – maar niet tegen eender welke prijs.’