Graag beroept bondscoach Aimé Anthuenis zich erop iemand te zijn die weinig over scheidsrechters praat. Maar afgelopen zaterdag, net nadat de deur voor het EK definitief was dichtgeklapt, kon hij het nog maar een keer niet laten te wijzen naar het naar zijn mening sleutelmoment van deze kwalificatieronde : de strafschop die de Italiaanse scheidsrechter Collina de Rode Duivels in de slotfase van de wedstrijd in Bulgarije onthield. Dat klinkt goedkoop en het vertekent de werkelijkheid. Die is dat de ploeg eerder in Andorra niet over de arbiter kon klagen toen die het enige doelpunt toekende nadat er eerder was gefloten.
Aimé Anthuenis doet er in de toekomst dan ook goed aan dat gejammer te laten. Te gemakkelijk namelijk wordt dat soort opmerkingen uitvergroot en staat het een juiste analyse in de weg. Die is dat België op twee cruciale ogenblikken tijdens deze kwalificatieronde jammerlijk faalde. Er was de eerste wedstrijd tegen Bulgarije, waarin de hertimmerde ploeg als los zand aan elkaar hing en met een zelden geziene apathie over het veld slenterde. Onbegrijpelijk blijft het daarom dat men binnen de voetbalbond pleitte voor een openingswedstrijd tegen een sterke tegenstander, in de wetenschap dat er na het WK zonder automatismen herbegonnen moest worden. Niemand die daar vooralsnog de verantwoordelijkheid voor opnam. En veel te weinig werden ook de fouten geaccentueerd die de ploeg tijdens een tweede scharniermoment, de verplaatsing naar Kroatië, maakte. Het gegeven dat de luid omjubelde driehoek Sonck– Buffel– Emile Mpenza daar als exponent van een nieuwe generatie samen het veld werd opgejaagd nadat ze nog nooit samen tegen een ploeg van een hoog niveau hadden gevoetbald, geldt niet bepaald als de meest doordachte ingreep uit de carrière van Aimé Anthuenis. Los van de laksheid bij de keuze van de tweede doelman, die na de blessure van Geert De Vlieger de toen met zichzelf tobbende Francky Vandendriessche in de goal bracht. Anthuenis werd er niet op afgerekend.
Het is opvallend hoe de bondscoach tijdens de hele EK-campagne uit de vuurlijn van de kritiek bleef. Niet ten onrechte, want na het bijtend cynisme van Robert Waseige bleek Anthuenis een verademing. Hij laat spelers in hun waarde, gaat goed met de pers om, vervalt in moeilijke momenten niet in humeurigheid, bant alle mogelijke communautaire tweespalt en overgoot vooral een verjongde ploeg met meer lef en voetballend vermogen. Zo drukte hij een duidelijke stempel op het team. Anthuenis viste Thomas Buffel op uit een kweekvijver die sommigen niet wisten liggen, gaf alle krediet aan Wesley Sonck (nog bankzitter tijdens het WK), deed zijn tactisch beste ingreep door Philippe Clement na de afstraffing in Kroatië in het middenveld neer te planten en schoof Timmy Simons naar de verdediging, op de fatale wedstrijd in Zagreb na.
Toch staat het haaks op de eigenheid van het Belgische voetbal dat aanvankelijk de positionele dekkingsfouten zich opstapelden. Aan dat euvel werd de laatste wedstrijden verholpen. Het lag aan de basis van een opmerkelijk groeiproces dat de ploeg de afgelopen matchen doormaakte. Ook tegen de witte muur van Estland vielen er zaterdag bij momenten frisse combinaties te zien. Dat belooft voor de toekomst, want het potentieel van de ploeg blijft aanzienlijk en de groeimarge is nog groot. Een hele tijd leek een gebrek aan leiderschap een probleem maar steeds meer trekt Thomas Buffel die rol op een natuurlijke manier naar zich toe. Hij zal daarin door zijn ploegmaats veel meer aanvaard worden dan de niet altijd even tactvolle Wesley Sonck.
Een vol jaar moet Aimé Anthuenis na het missen van het EK nu wachten om met deze ploeg een nieuwe competitie aan te gaan. Dat is verschrikkelijk lang, ook al ogen vriendschappelijke wedstrijden tegen Frankrijk, Duitsland en Nederland aantrekkelijk. Het kan Anthuenis helpen om bepaalde problemen (zaterdag viel de aanvallend te beperkte Jelle Van Damme door de mand) op te lossen. Straks, als de weg naar het WK 2006 wordt ingeslagen, zal deze ploeg in ieder geval onder een veel zwaardere druk staan. Ook die borrelde tijdens de EK-kwalificatie nauwelijks op. Zelden zorgde een uitschakeling voor een groot toernooi voor zoveel mildheid. Alsof er een offer moest worden gebracht op het altaar van de vernieuwing.
door Jacques Sys
Zelden zorgde een uitschakeling voor zoveel mildheid.