Met Bernd Thijs (Trabzonspor) en Onder Turaci (Fenerbahçe) weken weer twee Belgische voetballers uit naar Turkije. Vier vragen over de andere Belgen daar en over Turkije als nieuwe groeimarkt.
Waarom Turkije afwezig is op het Euro 2004 ? “Te veel euforie”, antwoordt Mehmet Demirsan, journalist bij de Turkse sportkrant Fanatik (dagelijkse oplage : 300.000 exemplaren). “Sinds we kwartfinale speelden op Euro 2000 en derde werden op het WK 2002, hebben we de benen niet op de grond gehouden. Maar we zijn wel populairder geworden. We hebben meer sponsors nu en we halen meer geld uit tv-rechten. En Bastürk, Emre en Tuncai zijn de sterren voor de komende jaren. Het gaat de goede kant op met het Turkse voetbal.”
1. Is de komst van twee Belgen naar de Superlig groot nieuws in Turkije ?
“Jazeker”, zegt Demirsan. “Wat betreft Bernd Thijs vooral omdat hij goed vrije trappen neemt. In de Turkse pers hebben we meteen de vraag gesteld : is hij nu een betere vrijetrapspecialist dan Pierre van Hooijdonk ? ‘Neen, absoluut niet’, heeft hij geantwoord, en dat hij er elk seizoen een stuk of vijf, zes inschiet. Thijs heeft hier meteen de aandacht getrokken als een speler met kwaliteiten. Onder Turaci nóg meer, maar dan om een andere reden : hij zou normaal gesproken naar Galatasaray gaan, maar heeft nu wegens meer geld voor Fenerbahçe gekozen. Dat heeft hier voor grote opschudding gezorgd. Als Galatasaray en Fenerbahçe een speler van elkaar afsnoepen, dan spreekt men meer dáárover dan over de kwaliteiten van die speler. Wat dat betreft, is Turaci nog een vraagteken.”
2. Met Filip Daems(Gençlerbirligi), Hans Somers en Karel D’Haene (allebei Trabzonspor) speelden er vorig seizoen drie Belgen in de Superlig. Hoe deden zij het ?
“Over Daems is men meer dan tevreden”, zegt Demirsan. “Gençlerbirligi brengt positief voetbal. Hun kampioenschap was niet zo goed, maar in de Uefacup maakten ze een prachtig seizoen (uitgeschakeld in de achtste finales door de latere winnaar Valencia, nvdr). Daems is een speler met kwaliteiten, hij staat altijd in het elftal. Laat ik het zo zeggen : Gençlerbirligi kan niet zonder hem. Hij is hier tot ieders tevredenheid.
“Ook Somers heeft het geweldig gedaan. Trabzonspor eindigde buiten alle verwachting als tweede en speelt nu de tweede voorronde van de Champions League. Een goede ploeg, hoor. Kijk, in Turkije zijn Gençlerbirligi en Trabzon-spor de teams die het beste voetbal spelen. Aantrekkelijk, positief, aanvallend, met jonge spelers. Daar hoort Hans Somers bij. Over D’Haene denk ik dat ze niet tevreden zijn. Hij staat reserve en voldoet niet.”
Er waren ook Belgen met Turkse roots actief in de Superlig. De naam van Yasin Karaca (ex-Anderlecht), het afgelopen seizoen bij Sebatspor, zegt Demirsan niets. Akin Bülent (ex-Anderlecht), zegt hij te weten, was een paar jaar geleden goed bezig, maar verdween nadien helemaal uit beeld. “Ik weet niet eens waar hij nu speelt.” Hakan Bay-raktar (ex-Lommel) eerst Fenerbahçe, nu Gaziantepspor, noemt hij “een goede speler”. Ook even bij Trabzonspor : Kurt Van de Paar (ex-Anderlecht), “maar hij was niet zo goed als Somers of Daems.”
Dat Somers Trabzonspor nu verlaat, komt als een verrassing voor Demirsan. “Trabzon wist van de belangstelling van Utrecht”, zegt de speler, die donderdag verwacht te tekenen in Nederland. “Ik wilde zeker niet weg en zij wilden mij ook wel een nieuw contractvoorstel doen. Maar ik ben nu drie jaar in Turkije en zij vreesden dat ik niet langer dan vier jaar zou blijven. Dus wilden zij liever nu nog wat geld recupereren. Ik vind dat logisch. Dus heb ik direct gezegd : als alle partijen er beter van worden, wil ik praten. Het familiale aspect heeft ook meegespeeld : in Turkije ben je toch minstens drie dagen op zeven niet bij je familie, maar op afzondering. Bernd wist hier allemaal van. Ik had hem heel duidelijk gezegd dat er een goede kans was dat ik niet zou blijven.”
3. Thijs verlaat een Belgische topclub voor een Turkse omdat hij er meer kan verdienen, in toch niet het welvarendste land, maar Van de Paar zou onder meer zijn teruggekeerd omdat hij niet (tijdig) betaald werd door zijn club.
“Dat is een probleem overal in Europa en dus niet alleen in Turkije”, zegt Demirsan. “Turkse clubs hebben weinig inkomsten en geven soms veel meer uit dan ze aankunnen. Anderzijds mag je niet vergeten dat het Turkse voetbal de laatste jaren een steile opmars heeft gemaakt in Europa. Omdat de kwaliteit toeneemt, zijn de clubs ook meer geld uit tv-rechten gaan ontvangen. De vier grote – Galatasaray, Besiktas, Fenerbahçe en Trabzonspor – krijgen daarvan meer dan de andere teams. Trabzonspor bijvoorbeeld krijgt drie, vier keer zoveel als Gençlerbirligi. En natuurlijk zijn er bij deze grote clubs altijd zakenmensen : die maken reclame voor zichzelf, maar besteden ook geld. Het is dus niet zo dat Thijs problemen gaat krijgen met de betalingen. Misschien gebeurt het met een beetje vertraging, maar hij zal zijn geld wel krijgen.”
Fenerbahçe draait volgens Demirsan op een begroting van 100 miljoen euro (vier keer zoveel als Anderlecht), Besiktas op misschien de helft, net als Galatasaray (“dat nog steeds financiële problemen heeft”), en Trabzonspor op zo’n 15 miljoen euro. “Fenerbahçe, Galatasaray en Besiktas (alledrie gevestigd in Istanboel, nvdr) zijn omnisportclubs,” zegt hij, “ze hebben meerdere sporten onder hun dak, zoals een basketbalclub, maar naar schatting tachtig procent van de uitgaven gaat naar het voetbal. Fenerbahçe haalt van alle clubs de meeste inkomsten uit toeschouwers en merchandising. Vorig seizoen waren alle zeventien wedstrijden in hun nieuwe stadion uitverkocht. Dat betekent telkens 55.000 toeschouwers.”
Het aflopende tv-contract voor de laatste vier seizoenen was 450 miljoen dollar waard, aldus Demirsan. “Het nieuwe cijfer is nog niet bekend, maar het zal zeker hoger liggen.”
4. Turkije is een land in opmars in de Europese voetbalhiërarchie.
Zes jaar geleden, nadat het de kwalificatie voor het WK’98 in Frankrijk had gemist, hing Turkije rond de zestigste plaats op de Fifaranking. Vandaag staat het op de vijfde plek. Het bereikte de kwartfinales van het Euro 2000, jaar waarin Galatasaray ook als eerste Turkse club de Uefabeker won, en speelde de halve finale op het WK 2002 in Azië. In mei 2005 ontvangt het olympisch stadion van Istanboel (80.000 plaatsen) de finale van de Champions League – opnieuw een Turkse primeur.
Volgens het Duitse sportcommunicatiebureau SPORT+MARKT schuilt er heel wat potentie in de relatief onbekende voetbalmarkt die Turkije (67 miljoen inwoners) nog is. “Het wordt te gemakkelijk over het hoofd gezien”, zei Oliver Butler in oktober vorig jaar, “dat de Turkse voetbalmarkt met 21 miljoen fans de op één na grootste is : na Duitsland, maar vóór Groot-Brittannië, Italië, Spanje en Frankrijk. Een uitzonderlijk groot deel van die fans is bovendien jonger dan dertig jaar. Voor internationale bedrijven biedt dat unieke sponsormogelijkheden, vooral in de elektronica en de telecommunicatie.”
door Jan Hauspie
‘De Turkse pers vroeg zich meteen af :
trapt Thijs betere
vrije trappen dan Van Hooijdonk ?’
