In 2011 vertrok een zestienjarig, klein, frêle voetballertje naar de Academy van Manchester United, drie jaar erna is Adnan Januzaj ’the next big thing’. Terugblik op een… korte weg.
Woensdag 15 mei 2013, Player of the Year Awards op Old Trafford. Een jaarlijkse traditie, maar vanavond mag het ietsje meer zijn. Drie weken ervoor heeft Manchester United zijn twintigste landstitel gewonnen, maar vooral: er wordt afscheid van Sir Alex Ferguson genomen. Rode loper, alle spelers in smoking, een opgetutte WAG – korte en laag uitgesneden jurkjes – aan de arm. Wayne Rooney met zijn zwangere Coleen, Robin van Persie en Bouchra, Michael Carrick en Lisa, die in haar witte jurk aan een Griekse godin doet denken.
Carrick wordt Speler van het Jaar, de keuze van de fans valt op Van Persie, terwijl Ben Pearson beste jongere is. De laatste prijs – Reserve Team Player of the Year – is voor Adnan Januzaj, die daarmee in de voetsporen van onder anderen Nicky Butt, Darren Fletcher, John O’Shea en Ritchie De Laet (2010) treedt. De achttienjarige Belg stapt naar het podium, het clubkostuum zit hem gegoten. Een kort gesprekje, clichés worden niet geschuwd. “Dit geeft me een heel goed gevoel. Mijn integratie was niet gemakkelijk, maar met de steun van de trainers vond ik het plezier terug en begon ik steeds beter te voetballen. Ik ben trots op wat ik al bereikt heb.”
Op de eerste rij glundert Sir Alex mee. Als afscheidsgeschenk gaf hij Januzaj vijf dagen ervoor, op de Hawthorns van West Bromwich Albion, het shirt met het nummer 44. In een gesprek met Inside United legt hij uit waarom. “Hij moet nog sterker worden, maar is technisch goed, bijna altijd in balans en heeft een goede versnelling. Jonge spelers, zoals Adnan, moeten het fundament van deze club worden. Misschien kan hij volgend seizoen David (Moyes, nvdr) al overtuigen. Who knows?”
Dunne beentjes
Begin maart 2011. De U17 van Anderlecht speelt op Neerpede tegen Charleroi. De match is geen twee minuten ver wanneer een kleine, bijna breekbare jongen de thuisploeg op voorsprong brengt. Net zestien jaar geworden, een jaar jonger dan de andere paars-witte talentjes, en nog maar eens ‘man’ van de match. Aan de zijlijn schudden enkele ouders het hoofd. Wrang gevoel. Iedereen wéét dat de jongen in kwestie – Adnan Januzaj – op weg is naar Manchester United. Waarom stellen ‘ze’ hem dan nog op? Een man, getooid met een paars-wit shirt, blijft op de achtergrond: Abedin, vader van de ‘Belgian Beckham’, zoals Alan Nixon van The Daily Mirror hem een maand ervoor omschreef. Nixon: “Toch een transfer die hier wat losweekte. Officieel werd het natuurlijk niet bevestigd – dat doen de clubs nooit met jeugdspelers – maar een loon van 120.000 pond (150.000 euro, nvdr) per jaar voor een jongen die net zestien jaar is… One of the highest-paid kids at Old Trafford. De familie had een aantal clubs bezocht, Man U was volgens vader de beste optie.”
De vader… Ook op Anderlecht kennen ze Abedin. Yannick Ferreira, Adnans coach bij de U15, noemt hem in The Observer bepalend. “Adnan was extreem begaafd, maar het was vooral de combinatie van dat talent en de vastberadenheid van zijn vader die hem van de anderen onderscheidde. Vriendelijke man. Veeleisend, maar daar hebben jonge spelers nood aan. Elke training, elke wedstrijd stond hij naast het veld. En zelfs wanneer Adnan goed gespeeld had, zei hij wat beter kon. Geen typische voetbalvader die zijn kind altijd de beste vond. Er was altijd ruimte voor verbetering. Dat heeft Adnan mentaal sterk gemaakt.”
De ouders op Neerpede vragen zich af wat dat kleine kereltje met zijn dunne beentjes in Manchester te zoeken heeft. Geld, geld, geld… Neen, redeneerde vader: zijn zoon hééft de techniek, maar op de Academy, waar elke dag een strijd op leven en dood uitgevochten wordt, moet hij fysiek sterker worden.
Dat valt aanvankelijk tegen. In zijn eerste seizoen bij de U18 geraakt hij al snel geblesseerd, een probleem bij veel jonge voetballers, zegt zijn coach – Paul McGuinness – op BBC Sport. “Zeker de buitenlandse jongens. Maar je moet niet naar de gebreken kijken. Ik zag vooral een jonge kerel die, eenmaal fit en aangepast, in control was. Bewegingen en skills die mij aan Bobby Charlton deden denken. Hij kan hier all the way gaan”, evalueert de zoon van Wilf McGuinness, bij Man U in 1969 opvolger van de legendarische Matt Busby. En: een coach die zijn spelers met de voeten op de grond houdt, schrijft Republik of Mancunia, een populaire blog. “Deze jongens zijn de uitverkorenen, maar daarom moeten ze nog niet met gekleurde schoentjes spelen. Zwart, niets anders. Hoe meer kleurtjes, hoe meer ze denken dat ze Cristiano Ronaldo zijn.”
In augustus 2012 debuteert hij in de vriendschappelijke wedstrijd tegen Aberdeen, maar Sir Alex vindt het nog te vroeg. Niet te snel, neen, maar dat compenseert hij met een goede linkervoet, die als het ware één is met de bal, en vista. “Hij denkt drie keer zo snel als de anderen. En: hij houdt van het spelletje”, zegt Warren Joyce, tussen 2006 en 2008 coach van Royal Antwerp FC, in het tweede Manchesterseizoen van Januzaj trainer van de U21.
De liefde voor de bal heeft hem, volgens Joyce, door zijn moeilijke eerste seizoen gesleurd. Januzaj bevestigt dat in april 2013 in een gesprek met Inside United. “Ik dacht elke dag: ‘Misschien mag ik morgen weer voetballen.’ Een frustrerende periode, zeker omdat ik ervoor nog nooit geblesseerd was. Ik heb in de gym wel hard gewerkt, waardoor ik sterker werd.”
Voetbalhersenen
20 mei 2013. Vijf dagen nadat Januzaj tot Reserve Team Player of the Year verkozen is, zet Joyce hem in de finale van de Barclays Under-21 Premier League tegen Tottenham Hotspur diep in de spits. Een ongewone rol, noteert de website. Maar: “De jonge Belg maakte zelfs dáár indruk.” Tottenham lijkt bij 0-2 op weg naar de titel, maar in een zinderde tweede helft houden The Reds met drie goals – waaronder eentje van Marnick Vermijl – de beker in Manchester. Een hoogdag voor Januzaj, Vermijl, CharniEkangamene en Andreas Pereira, de vier Belgen in de basis.
“Supporters die de ploeg het hele seizoen gevolgd hebben, begrepen niet waarom Joyce Januzaj als eenzame spits opstelde, maar na een paar wedstrijden kon hij zelfs met de rug naar doel grote en sterke verdedigers van zich afhouden. Hij voelde zich op zijn gemak. Meer zelfs, Joyce heeft al on the record gezegd dat de 9 wellicht de beste positie van Januzaj is”, aldus Republik of Mancunia.
Joyce, ooit een bikkelharde verdediger bij Bolton, is een buitenbeentje op Carrington, het trainingscentrum. Altijd in korte broek, ook wanneer de temperaturen onder het nulpunt duiken, luid schreeuwend langs de zijlijn. “Sneller bewegen, scherper inspelen, dwingender voetballen.” De 49-jarige opleider kent als geen ander de vereisten aan de top, schrijft ManUtd.com, waar hij begin maart 2013 zijn licht op de jonge Belg laat schijnen. “Adnan is zich nog altijd aan het ontwikkelen. Goede voetbalhersenen, prima touch. Moet nog sterker en fitter worden, maar hij begint te begrijpen wat de Manchester United style of play is.”
De geluiden bereiken ook David Moyes, die de tiener op de Aziatische tournee meeneemt. Januzaj maakt in de voorbereiding een goede indruk. Doelpunt tegen Kitchee SC, landskampioen van Hongkong, assist in de testimonial van Rio Ferdinand, korte invalbeurt op Wembley tijdens de FA Community Shield. Adam Crafton, journalist van de Daily Mail, is vol lof over ‘the next Cristiano Ronaldo’. “Moderne middenvelder, een flyer die zowel centraal als op de flanken kan spelen en in de vrije ruimte duikt. Bewaart het overzicht, ook wanneer hij onder druk staat.” Arthur Albiston, tussen 1974 en 1988 bijna 500 wedstrijden in het eerste elftal, en cocommentator voor MUTV noemt Januzaj een eyecatcher. “Indrukwekkend! Hij beweegt zó gemakkelijk. De tegenstander het gevoel geven dat ze de bal kunnen afpakken – het lijkt plagerig – maar dat lukt zelden. Altijd in controle, alsof hij in slow motion voetbalt.”
Valkuilen
14 september 2013, Adnan Januzaj debuteert in de thuiswedstrijd tegen Crystal Palace. Goed, zonder meer. Maar wanneer hij een kleine maand erna in Sunderland voor het eerst in de basis start, overtuigt hij de laatste twijfelaars. 1-2-winst, twee goals van Januzaj, de commentatoren worstelen met zijn naam. Geoff Shreeves, Sky Sports, heeft het over Yan-You-Sigh, anderen creëren hun variant: Janussaj, Janussigh, Yanoossajh… “Briljante voetballer. Hopelijk kan de club zo snel mogelijk zijn contract, dat op het einde van het seizoen afloopt, openbreken”, schrijft Phil McNulty, BBC Sport.
Er zijn kapers op de kust, maar veertien dagen na zijn droomdebuut tekent hij voor vijf jaar. “Ik had altijd het gevoel dat dit de juiste club voor mij was. Het gaat zó snel. De voorbereiding in Azië, Wembley, de goals in Sunderland. Een droom. “De manier waarop hij zijn tegenstrevers uitschakelt, is ongezien op die leeftijd. Hij verbaast me elke dag”, klinkt het bij Moyes.
Maar: ook de tabloids storten zich op ‘het fenomeen’. “Hij valt gemakkelijker dan Luis Suárez.” (…) “Een duiker.” Moyes: “Dat is een paar keer gebeurd en we hebben Adnan gezegd dat hij dat beter niet doet, maar ik zag ook matchen waarin hij van de ene hoek van het veld naar de andere geschopt werd, terwijl de scheidsrechters maar lieten begaan. Moet er eerst iets ernstigs gebeuren?”
De weg naar het sterrendom ligt met obstakels (en ‘starfuckertjes’) bezaaid. In januari pakt The Sun uit met het spitante verhaal van Melissa McKenzie, een 25-jarige studente die hij op een sociaalnetwerksite leerde kennen. Exclusive! Samengevat: Januzaj, de wonderboy die 37.000 euro per week verdient, nam de studente mee naar Nando, waar hij haar op een pikante kipschotel van 22 euro trakteerde. Zijn ‘vriendin’ moest nog zelf de parking (6 euro) betalen. “Ik keek uit naar onze date. Ik was opgetut en geschminkt, hij stond daar in training en sportschoenen.” Belangrijke levenslessen voor Januzaj, de club en de familie schermen hem nog meer af.
De rust keert terug, statistieken worden opgevijzeld. In FourFourTwo evalueert ook Michael Cox de tiener. “Uitgerekend een jonge kerel die voor dit seizoen nog geen minuut voor de club gevoetbald had en in geen enkele voorbeschouwing genoemd werd, speelde een sleutelrol. Meer dan van zijn dribbels, schoten of assists, ben ik onder de indruk van het positiespel. Nog voor hij de bal heeft, kijkt hij waar de ruimte ligt. Excellente looplijnen ook: diep gaan of even afhaken, hij weet precies wanneer hij wat moet doen.”
Zelfs Eric Harrison is onder de indruk en dat wil in het Theatre of Dreams, waar de 76-jeugdtrainer nog altijd op handen gedragen wordt, wat zeggen. Harrison is het brein achter The Class of ’92, het talentenfabriekje dat David Beckham, Nicky Butt, Ryan Giggs, Gary en Phil Neville en Paul Scholes lanceerde. “Hij is me zeker opgevallen. Enorm sterk in een-tegen-eensituaties”, zegt Harrison in de Manchester Evening News. “Hij doet me denken aan Cristiano Ronaldo, die bij zijn debuut in 2003 ook nog maar achttien jaar was.”
DOOR CHRIS TETAERT
“Hij beweegt zó gemakkelijk. Altijd in controle, alsof hij in slow motion voetbalt.” Arthur Albiston, ex-speler/MUTV
“Hij doet me denken aan Cristiano Ronaldo, die bij zijn debuut in 2003 ook nog maar achttien jaar was.” Eric Harrison, jeugdtrainer ‘The Class of ’92’
