Toen Jürgen Klinsmann zes jaar geleden de handdoek gooide als bondscoach van Duitsland stelde hij zelf zijn opvolger voor. Dat was zijn toenmalige assistent Joachim Löw. De voetbalbond volgde het advies van Klinsmann. Zes jaar later staat Löw nog altijd aan het hoofd van de Duitse nationale ploeg en de bestuurders lieten weten dat dit ook de komende twee seizoenen zo blijft. Ook als Duitsland in de eerste ronde van dit EK wordt uitgeschakeld. Het gaat erom, zo zei sportdirecteur Matthias Sammer, dat je een visie uitdraagt, dat je naar continuïteit streeft en in die filosofie de juiste mensen inplant.

Verbijstering was er bij de KBVB toen Georges Leekens voor Club Brugge koos. Geen moment schoof die toen als zijn mogelijke opvolger Marc Wilmots naar voren. Dat zegt niet alles, maar het zegt toch iets.

Ook binnen de Belgische voetbalbond bleek de aanstelling van Wilmots niet meteen een optie. Er was alleen de vraag of hij als interim wilde fungeren. Wilmots moest daarover nadenken en deed het uiteindelijk uit liefde voor het vaderland. Heel overtuigd klonk hij daarbij niet. In de wandelgangen hoorde hij voor de toekomst andere namen noemen.

Nu blijkt het aanvankelijke voorbehoud over Marc Wilmots weggespoeld te zijn. Hij krijgt de volgende twee seizoenen de leiding van de Rode Duivels in handen. De tegenspraak swingde daarbij de pan uit. Het heette dat Wilmots het in de twee interlands tegen Montenegro en in Engeland goed had gedaan. Maar dat was, zo benadrukte de voorzitter van de Technische Commissie Philippe Collin, toch niet de hoofdreden. Wat daarbij dan wel de doorslag gaf, dat vertelde hij niet. Hij zou het ook niet geweten hebben.

Marc Wilmots heeft als hoofdtrainer tot dusver geen verpletterende indruk gemaakt. Dat is een hele tijd geleden en je kan hem daarop niet blijven afrekenen. Evenmin is het bespottelijk om te roepen dat Wilmots bij de spelers zeer goed ligt. Die zouden wel heel dom zijn om nu met hem in de clinch te gaan.

De keuze voor Wilmots lijkt die van de armoede. Niet wachten op de mogelijkheid Erik Gerets alsnog te strikken, huiveren bij de gedachte om zwaar te moeten investeren, geen andere piste bewandelen die financiële offers vraagt zoals dat met Dick Advocaat werd gedaan, maar gewoon de assistent na een korte zoektocht promoveren. Dat Wilmots in Wallonië een heilige status heeft, is daarbij mooi meegenomen. Die adoratie is de afgelopen jaren vreemd genoeg nog toegenomen.

In wezen neemt Marc Wilmots geen risico. Clubs informeerden nauwelijks naar hem, ook bij de topclubs die naar een andere trainer zochten, viel zijn naam nooit. In de wedstrijd in Engeland frappeerde hij met offensieve denkbeelden, maar het combinatievoetbal dat hij predikte, leverde nauwelijks kansen op. Veel schiet je met die intenties dus niet op. Vooral ook omdat er geen complementaire ploeg op het veld stond, dat er alleen maar werd gebreid, door spelers die te veel met de bal liepen.

Het is een van de problemen van deze zo bejubelde generatie: het zijn te veel dezelfde types. Niemand brengt diepgang in het spel. Het valt af te wachten of Wilmots voor de juiste balans kan zorgen. Dat vraagt delicate beslissingen omdat je spelers die zichzelf een certitude wanen opzij dient te schuiven. Af te wachten valt of Wilmots dat durft. En hoe de groep daarop reageert. Zeker als de start van de WK-kwalificatiewedstrijden wordt gemist. Dan begint het gemor opnieuw.

Natuurlijk verdient Marc Wilmots het voordeel van de twijfel. Maar het hier en daar gebruikte argument dat hij aangetrokken werd bij gebrek aan een alternatief houdt geen steek. Juist de functie van bondscoach vergt veel ervaring. Je merkt het ook op dit EK: bij de zestien trainers die in Polen en Oekraïne aan de slag zijn, vind je er slechts vier van onder de vijftig. En liefst acht van boven de zestig.

Dit vak reikt veel verder dan spelers selecteren en een paar trainingen geven. Het gaat erom een groep te vormen en vaak uiteenlopende belangen onder dezelfde noemer te krijgen. Dat vraagt naast vakmanschap fijnzinnigheid en psychologie. En veel, heel veel mensenkennis.

JACQUES SYS

Natuurlijk verdient Marc Wilmots het voordeel van de twijfel.