Trainer Thomas Tuchel en zijn team maken furore in Duitsland. Het doel blijft echter bescheiden: de kans grijpen om eindelijk vaste voet te krijgen in de Bundesliga.
De training is net afgelopen, in de verte luiden kerkklokken, de lucht is loodgrijs. Thomas Tuchel beantwoordt naast het grasveld de vragen van journalisten. De trainer van de 1. FSV Mainz 05 is deze dagen een gezocht man, verslaggevers uit heel Europa willen hem spreken. Thomas Tuchel is 37. Hij draagt een trainingspak in rood en zwart, ouderwetse voetbalschoenen, om zijn hals hangen een fluitje en een chronometer. Hij heeft zich niet geschoren, zijn haar is dun en wat te lang. Tuchel ziet eruit als de sportleraar van het gemeentelijk atheneum, maar hij moet nu over zichzelf en het wereldvoetbal spreken. Zijn favoriete team? “Ik bewonder FC Barcelona. Met wat voor een nederigheid is iedere speler bij hen bereid de bal te veroveren. Het truitje is de ster.”
Dvd-doosjes
Tot nu toe had Mainz, waar ook de bij ons bekende Sami Allagui (Roeselare en Anderlecht) aan de slag is, nooit eerder in zijn clubgeschiedenis iets te maken met de titelstrijd in het Duitse profvoetbal. Maar ze blijven met de voeten op de grond, ondanks de buitengewone start met zeges in Wolfsburg, Bremen en Bayern München.
Mainz is een verfrissende ploeg. Er springen in de tribune geen gewezen nationale spelers uit lang vervlogen tijden op, die na twee nederlagen alles beter weten. Ze hebben er een slimme manager en een buitengewone trainer. Het is hen gelukt een team, dat tussen de eerste en de tweede afdeling pendelde, om te vormen tot een topelftal. Het budget voor de spelers ligt rond de 15 miljoen euro, er is geen andere Duitse profclub die nog minder uitgeeft aan lonen.
En toch speelt Mainz momenteel wellicht het mooiste voetbal in Duitsland: snel, aanvallend en tactisch variabel. Maar het doel blijft bescheiden. “Bij ons zal je tevergeefs een trofeeënkast zoeken, want wij hebben er geen”, aldus manager Christian Heidel. “Andere clubs hebben een lange traditie, wij beginnen er pas aan.”
Als bij Heidel de telefoon gaat, kan het nu gebeuren dat een buitenlandse journalist wil weten waar al het geld voor de spelers vandaan komt. “Iedereen is ervan overtuigd dat er bij ons een miljardair is toegekomen”, grinnikt hij. Heidel is 47 en hij draagt een donkerblauwe trui. Hij is een joviale man, zoon van een gewezen burgemeester van Mainz. Vanaf 1991 was hij in het bestuur eerst verantwoordelijk voor de amateurs, kort daarna ook voor de profs uit de tweede klasse. Manager? Hij bekommerde zich nu eenmaal om alles. Pas sinds vijf jaar wordt hij betaald voor zijn werk.
Afstandelijk of knorrig zoals andere managers uit de Bundesliga is hij niet, maar hij houdt zich wel strikt aan de regel dat een zakenman liefst minder geld uitgeeft dan dat er binnenkomt om de winkel niet over de kop te laten gaan. De club kan zich geen dure spelers veroorloven, dus moet hij er op de kop tikken die geen miljoenen kosten. In zijn kantoor heeft Heidel een tafeltje met daarop een dvd-speler en tv ook ingericht als schrijftafel. De dvd-doosjes liggen er hoog opgestapeld. “Mijn dagelijkse portie”, zegt hij. “Dat ding speelt van ’s ochtends tot ’s avonds.” Adviseurs sturen graag beelden van hun spelers op. Heidel weet heel goed welke makelaars de spelers vertegenwoordigen die Mainz nodig heeft. “Er zijn in Duitsland bijna meer adviseurs dan spelers,” zegt hij, “maar er zijn slechts vijftig mensen die tachtig procent van de voor ons interessante Duitse markt behandelen.”
Emoties aanspreken
Tegen de middag komen Christian Fuchs en Lewis Holtby in restaurant Zum Haase-kessel, dat vlak achter de hoofdtribune van het Stadion am Bruchweg ligt, binnen. Beide spelers zijn laatst gezakt met VfL Bochum, terwijl ze nu in Mainz aan de top van het klassement spelen. Ze hebben het aan Heidel te danken dat ze hier zijn. Holtby geldt als een van de grootste middenveldtalenten in Duitsland en staat op de drempel van de nationale ploeg. Hij heeft een langlopend contract bij vicekampioen Schalke 04, maar de mensen van Schalke zagen het toch als een risico om hem nu al in de eigen elf op te nemen. Dus leenden zij hem uit, eerst aan Bochum, nu aan Mainz.
Holtby kwam twee maanden vóór Christian Fuchs naar Mainz. Hij belde voortdurend met Fuchs en vertelde hem “hoe ongedwongen het er hier aan toegaat, hoe cool het is, dat er veel met de bal wordt getraind, dat je er echt vooruitgang kan maken.” De 24-jarige Fuchs, een tengere Oostenrijker met een sikje, wou ook veranderen. Er was maar één probleem: Bochum wou hem wel verkopen, maar wou twee miljoen euro transfergeld, te veel voor Heidel. Omdat evenwel geen enkele club die som wou ophoesten, deed Heidel een voorstel aan Bochum. Hij zou de speler lenen en een koopoptie op hem nemen. Als Fuchs het dit seizoen waarmaakt, dan heeft Mainz het voorrecht hem vast onder contract te leggen. Heidel heeft tegen een beperkt handelsrisico een uitstekende flankverdediger binnengehaald.
Het is ook dankzij Heidel dat Thomas Tuchel nu hoofdcoach is. Vijftien maanden geleden was Tuchel nog trainer van de A-jeugd van Mainz. Toen hij vijf dagen voor de competitiestart bij manager Heidel thuis zat en de aanbieding kreeg om hoofdcoach te worden, twijfelde hij. Hij was bang dat hij maar een tussenoplossing zou zijn. Heidel bood hem een contract van twee jaar aan. Om twee uur ’s nachts stemde Tuchel toe.
Tuchels grootste gave is dat hij autoriteit kan koppelen aan gevoeligheid. Hij eist discipline en legt de lat zeer hoog, maar hij weet als geen ander de emoties aan te spreken. In de laatste minuten voor de aftrap tegen FC Bayern ging het niet meer over tactiek. Het ging over een goede “titel”, zoals Tuchel dat noemt. Deze keer las hij een artikel voor, een korte lofzang op het aantrekkelijke spel van het team, dat eindigde met de zin: “Hopelijk blijft Mainz Mainz.” Tuchel zegt: “Dat was ons motto: we blijven moedig, ook in München, ook in dit strijdperk.”
De zaken komen in beweging bij Mainz. Er komt een nieuw stadion voor 33.500 toeschouwers, manager Heidel rekent vanaf komend seizoen op jaarlijks tien miljoen euro extra inkomsten. Aanvaller André Schürrle stapt volgende zomer over naar Leverkusen; de verkoop van de 19-jarige speler, die uit de jeugd van Mainz komt, levert de recordtransfersom van tien miljoen euro op. Eventueel komen daar nog een paar miljoenen uit de Europacup bij. Er is nu geld als nooit tevoren, het budget voor de ploeg zal van 15 naar ongeveer 23 miljoen euro verhoogd worden. Heidel: “Wij kunnen nu op onze weg twee, drie jaar overslaan. Als we het niet volkomen onhandig aanpakken, kunnen we een echte club uit de Bundesliga worden.”
door maïk grossekathöfer & detlef hacke
“Iedereen is ervan overtuigd dat er bij ons een miljardair is toegekomen. Christian Heidel”
