Vijf jaar ongeslagen, twee keer op rij olympisch kampioen, vijf wereldtitels, als enige ooit tweemaal boven de 9000 punten. En toch is tienkamper Ashton Eaton (28), die vorige week zijn afscheid aankondigde, onbekend en onbemind.
13 augustus 2016. Het is al ruim na 23 uur wanneer Nafi Thiam en haar collega-zevenkampsters zich opmaken voor hun laatste nummer, de 800 meter. Ondergetekende heeft, na een hindernissenparcours langs stewards en over dranghekken, postgevat in de athletes stand, waar de Belgische delegatie Thiam naar de olympische titel wil schreeuwen. Maar niet alleen zij: ook Ashton Eaton kijkt nagelbijtend toe. Want ook zijn vrouw Brianne Theisen kan nog een (gouden) medaille winnen. Opmerkelijk: Eaton draagt een pet met ‘Canada’ als opschrift – Theisen is immers een Canadese. Dat heeft in de VS al tot grote ophef geleid. Eaton werd zelfs als verrader beschimpt, waarop hij zich op Twitter fel verdedigde. ‘Respect is blijkbaar moeilijk om te verdienen. Waarom zou ik me schamen om het land te steunen dat mijn vrouw heeft voortgebracht?’
Ook deze avond heeft hij ze dus op, zijn rode pet. Dat helpt echter niet om Brianne naar goud te stuwen. Ze wordt weliswaar vijfde op de 800 meter, maar na Jessica Ennis-Hill, die zilver wint, en met te weinig voorsprong op Thiam, die het goud wegkaapt. Het brons is voor de Canadese. Niettemin tot tevredenheid van Eaton, die wegloopt uit de tribunes. In de hoop een quote te vangen over Thiam hollen we hem achterna, slalommend tussen de vele toeschouwers in buitengangen van het stadion. ‘Mister Eaton, we’re from Belgium. Wat denk je van de prestatie van Thiam?‘
Tot onze verbazing neemt hij twee minuten de tijd om zijn bewondering te uiten voor de Belgische. Meer dan het vriendelijke antwoord valt echter op hoe honderden mensen passeren zonder hem een blik te gunnen. Was het Usain Bolt, we hadden allicht nooit een vraag kunnen stellen – de Jamaicaan had hier zelfs nooit zo gelopen, in zijn eentje. Het is de harde realiteit van de tienkamp, voor het grote publiek een te moeilijk nummer om te volgen. En wegens hun afwezigheid op de meetings kunnen de toppers ook moeilijk een merk creëren, zoals Bolt.
De sportieve verdienste van Eaton is er echter niet minder groot om. Bolt mag dan wel de snelste atleet ooit zijn, de meest veelzijdige is Eaton. Al in 1912 feliciteerde de Zweedse koning Gustav V de Amerikaanse olympische kampioen op de tienkamp, Jim Thorpe, als ”s werelds grootste atleet’. Ruim honderd jaar later mag/moet je die stempel ook op Eaton kleven. Vanaf nu niet meer als actief atleet, maar wel als grootste aller tijden. Al zal hij dat zelf, in tegenstelling tot Bolt, nooit zeggen: ‘Daarvoor had ik tien perfecte nummers moeten afwerken en daar ben ik nooit in geslaagd.’ Al heeft Eaton dat nooit gestoord: ‘Het is de jacht op die limieten die topsport zo mooi maakt, niet de perfectie op zich.’ Een wijze quote. Van een atleet die we ons altijd zullen herinneren als de man met de Canadese pet die zijn vrouw vooruit schreeuwde. Samen nemen ze nu afscheid. Op hun 28e. Ook dát moet je durven.
JONAS CRETEUR
