Argentinië wereldkampioen: het einde van God, het begin van Leo
Lionel Messi joeg altijd al dat goddelijke imago van Diego Maradona na. Door de wereldbeker in de lucht te steken is hij daar eindelijk in geslaagd. Het verhaal van de Albiceleste, tussen penalty’s, finales en lijdenswegen.
De scène lijkt paradoxaal voor wie zich verhalen op de mouw heeft laten spelden over een genie dat zijn land niet kan leiden. Maar eigenlijk is het ondertussen een klassieke situatie geworden. Na de openingsnederlaag tegen Saudi-Arabië staat Argentinië in zijn tweede poulewedstrijd al met de rug tegen de muur. Het moet Mexico verslaan om te overleven. De magie komt van de voet van Lionel Messi, die een onzichtbare ruimte spot om de bal in het doel van Guillermo Ochoa te leggen. La Pulga zet de zijnen op de juiste weg en neemt hen vanaf dan aan het handje op weg naar La Tercera, de derde wereldtitel.
Zou de Argentijnse nummer 10 het na zoveel wedstrijden en zoveel doelpunten nog opmerken wanneer de geschiedenis naar hem knipoogt? Zeventien jaar geleden, bij zijn eerste wereldtitel met de U20 van de Albiceleste, verloor Leo ook zijn eerste wedstrijd. Dat gebeurde tegen de Verenigde Staten, in het stadion van Twente in Enschede. Drie dagen na die ontgoocheling werd de Argentijnse droom weer leven ingeblazen tegen Egypte: een 2-0-overwinning waarbij Lionel Messi de score opende.
Dat verhaal was nu allicht niet meer opgerakeld geweest als het indrukwekkende Argentinië van José Pekerman een jaar later niet gekraakt was op het WK 2006 – het eerste van Messi – tegen gastland Duitsland in de kwartfinales. Uiteindelijk is het verhaal pas afgerond in de woestijn van Qatar. Op zijn 35ste en in zijn vijfde WK – waarin hij en passant het recordaantal wedstrijden gespeeld op een WK brak – wist Messi uiteindelijk zijn Argentinië de hoogste kroon te schenken. Misschien lukte dat wel omdat zijn land, allicht voor het eerst in lange tijd, bereid was om hem een nederlaag te vergeven.
De verbannen erfgenaam
De Argentijnse avonturen van Lionel Messi hebben altijd al iets aparts gehad. Hij verliet zijn heimat reeds als kind, terwijl men in het trotse land zijn wonderkinderen graag ter plekke ziet opgroeien, in het shirt van een van de mythische clubs. Op zijn dertiende verliet Leo Rosario om naar La Masía van FC Barcelona te trekken. En het is daar, aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, dat hij begon te schitteren. In 2006 mocht hij een eerste Champions League op zijn palmares zetten en drie jaar later volgde een eerste Ballon d’Or. Terwijl hij een van de rijkste palmaressen in het wereldvoetbal uitbouwde, kon hij zijn geboorteland alleen maar een olympische titel schenken.
In 2010, wanneer Messi voor het eerst de leidersrol binnen de Selección opeist, botst hij samen met Diego Maradona (als bondscoach) alweer op Duitsland in de kwartfinales. Ook al wint hij steeds meer en ook al beschouwen steeds meer waarnemers in Europa hem als de beste speler aller tijden, in de ogen van de Argentijnen blijft Leo in de schaduw staan van de enige echte D10S, die hen in 1986 hun laatste wereldtitel cadeau deed. Een ploeg met daarin Ezequiel Lavezzi, Lucas Biglia, Marcos Rojo, Enzo Pérez of Sergio Romero naar de finale leiden op het WK in Brazilië, volstond voor Messi niet om hem op gelijke hoogte te tillen van zijn voorganger. ‘Het probleem voor alle Argentijnse spelers is dat Maradona de maatstaf geworden is’, legde Jorge Valdano, wereldkampioen van 1986, ooit uit. ‘En voor de meesten is dat een onhaalbare vergelijking.’
Twee jaar later, in 2016 is de emmer helemaal vol voor La Pulga. Argentinië had de Copa América al eens verloren in 2015 tegen Chili en moet een jaar later, op de honderdjarige jubileumeditie, opnieuw in het zand bijten na een strafschoppenepiloog. Messi stapt van het veld met een saldo van vijf goals en vier assists in zes wedstrijden maar vooral met tranen in de ogen. Hoe sterk de prestatie ook is, het blijft een drama om drie jaar na elkaar in de finale te struikelen. Het is de nummer 10 zelf die in het stadion van de Giants en de Jets, op luttele kilometers van New York, zijn penalty een dikke meter over de winkelhaak ziet vliegen. De hemelsblauwe strepen lijken een last geworden. ‘Ik denk dat het uit is tussen mij en de nationale ploeg’, zegt de toenmalige vijfvoudige Ballon d’Or wanneer hij de States verlaat.
Maar zes maanden later is Messi helemaal terug, na een blessure die een enorme handicap is voor zijn nationale ploeg in de kwalificatiecampagne voor het WK in Rusland. Argentinië staat op de rand van de een historische uitschakeling wanneer Romario Ibarra Ecuador al in de eerste minuut op voorsprong trapt in de beslissende onderlinge partij in Quito. Maar dan ontpopt Messi zich tot verlosser. Met drie goals stuurt hij de zijnen naar het WK 2018. Argentinië ziet daar zwarte sneeuw en vliegt er in de achtste finales uit tegen Frankrijk (3-4). Ook op de Copa América van 2019, waar aartsvijand Brazilië in de halve finales te sterk blijkt, is de nummer 10 niet in zijn beste doen en zo lijkt hij voor eeuwig in de schaduw te blijven van Maradona.
Emotionele last
Het is misschien net dan dat Argentinië beseft dat het hem nodig heeft. Hij is wel de leider, maar wordt vanaf dan steeds meer omringd door een hechte garde die een deel van de emotionele last die op zijn schouders drukt lijkt over te nemen. Doelman Emiliano Martínez, middenvelder Rodrigo de Paul of de sterke verdediger Nicolás Otamendi luiden de ommekeer in binnen een ploeg die aanvaardt dat de druk niet op Leo moet liggen, maar op degenen die hem omringen. Ze kunnen het zich immers niet voorstellen dat de internationale carrière van de beste speler van de 21ste eeuw zou eindigen zonder een grote trofee.
Tussen de uitschakeling tegen Brazilië in juli 2019 en de openingswedstrijd op het WK in Qatar tegen Saudi-Arabië verliezen de Argentijnen geen enkele match meer. In 2021 winnen ze de Copa América waarop Messi, die op dat moment hommeles heeft in Barcelona, uitblinkt met vier goals en vijf assists. In de halve finale ontpopt doelman Martínez zich tot held in de strafschoppenserie tegen de Colombianen. Tegen Brazilië in het Maracanãstadion is het dan weer aan Angel Di María die vooropgaat in de strijd om de cup. Messi kan dan ook naar Parijs trekken als een eindelijk gelauwerd man. Er wacht hem nog slechts één uitdaging.
Argentinië landt in Qatar met een bedwelmend refrein in de oren en hemelsblauwe wolken in de tribunes. Wanneer het zich herstelt van de mokerslag tegen Saudi-Arabië door Mexico te verslaan, dansen de spelers in de kleedkamer op Muchachos, een lied van de groep La Mosca dat uit de jaren 90 dateert maar na het continentale succes van 2021 werd herwerkt. De eerste woorden luiden: ‘Ik ben geboren in Argentinië, land van Diego en Lionel.’ Een bewijs dat La Pulga niks meer te bewijzen heeft. De hymne is overal te horen in Buenos Aires en rolt van de tribunes in Qatar na elke overwinning. Het klinkt steeds meer op het ritme van de benen van Messi, die nochtans versleten leken.
Het laatste WK
Op zijn 35ste en met een goed seizoensbegin bij PSG achter de rug (12 goals en 14 assists in 19 wedstrijden) is de nummer 10 match na match meer Dios geworden. Tegen Australië bevrijdt hij zichzelf eindelijk van een vreemde statistiek door zijn eerste goal te maken in de knock-outfase van een WK. Tegen Nederland trekt hij de lijn door met een buitenaardse steekpass naar Nahuel Molina, die de netten van Oranje doet trillen. Zelf zet hij tegen Nederland twee keer feilloos een elfmeter om, de tweede daarvan zet zijn land op weg naar de zege in de strafschoppenepiloog. Ook tegen het Kroatië van Luka Modric, die andere onweerstaanbare veteraan van het WK, deelt hij een eerste tik uit vanop de strafschopstip, waarna hij zijn magie bovenhaalt bij de dribbel die de derde goal inleidt.
Bij die actie is Josko Gvardiol degene die hem de weg tracht te versperren aan de rand van het veld. Bij het grote publiek was de Kroaat met het uiterlijk van een Spartaanse krijger een maand geleden nog relatief onbekend, maar ondertussen is hij in Qatar een referentie geworden op verdedigend vlak. Niettemin zet La Pulga hem een eerste keer in de wind. Enkele jaren geleden zou die eerste schijnbeweging voldoende geweest zijn. Dit keer niet. Gvardiol bijt zich erin vast, komt nog terug, vermijd een tweede kapbeweging en blijft in het lijf-aan-lijfgevecht tot aan de rand van het strafschopgebied. Evenveel als de verdediger van Leipzig zijn het de jaren die Messi op dat moment inhalen. Maar sluw is hij nog altijd. Hij schakelt naar zijn rechtervoet, net zoals hij zeven jaar eerder Jérôme Boateng op het verkeerde been zette tijdens een halve finale van de Champions League. Gvardiol is verrast en de assist wordt legendarisch. Het doet denken aan een uitspraak van Giorgio Chiellini vele jaren geleden: ‘De beste verdediging tegen Messi is een kruisteken maken.’
En zo schaart heel Argentinië zich rond de woorden van journalist Sofi Martínez, tijdens het interview na het laatste fluitsignaal: ‘Ik heb geen vraag meer. Ik wil alleen zeggen dat er een WK-finale aankomt en we willen die natuurlijk winnen, maar los van het resultaat heb je je stempel gedrukt op het leven van alle Argentijnen en wat mij betreft is dat belangrijker dan eender welk WK.’ Het lijkt erop dat Messi eindelijk de harten van zijn thuisland veroverd heeft.
De finale zou bijna een fait divers zijn, ware het niet dat daarin de bekroning volgde. Dit keer was er geen Manuel Neuer om de antiheld te spelen, al was Kylain Mbappé er met zijn drie goals in de finale dicht bij. Messi himself had met twee doelpunten én een omgezette penalty in de strafschoppenreeks een groot aandeel in de winst. Als Maradona in Argentinië dan al een maatstaf geworden is, dan zal 2022 het jaar zijn dat de geschiedenis ingaat als het jaar waarin Messi effectief met die maatstaf mag gemeten worden.
Haal vanaf vrijdag 23 december de nieuwste editie van Sport/Voetbalmagazine in huis.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier