‘Een gezin met vier kinderen en één inkomen: een keuze voor vrijheid?’

Prille dertigers Linde en Thomas van denktank Logia kozen voor een klein huis en een beperkt financieel comfort, zodat Linde zich volledig aan hun gezin kon wijden. Omdat het geluk volgens hen niet zozeer afhangt van wat je bezit, maar wel van de kwaliteit van je relaties. Na drie jaar evalueren ze hun keuze. Op haar blog Ons Thuis gaat Linde verder in op het leven als huismoeder en moeder van kleine kinderen. Lees hier alle andere bijdragen van onze zomerreeks De doordenkers van Knack.be: Waarheen met ons geld?

Ons gezin is een beetje atypisch: vier kinderen onder de vijf jaar, en slechts één inkomen. Toen we nog studeerden, zouden we waarschijnlijk gedacht hebben dat deze situatie een goede grap moest zijn. We probeerden zo hoog mogelijke graden te behalen en studeerden in binnen- en buitenland met het oog op het maximaal valideren van onze talenten in de professionele wereld.

Tot er kinderen kwamen.

Het begon ons te dagen dat er niemand op de universiteit ons geleerd had wat het betekent ouder te zijn. Van zodra we vader en moeder geworden waren, waren onze kinderen het belangrijkste in ons leven, prioriteit nummer één, niet opzegbaar zoals eender welke job; dat voelden we snel aan.

De baby een volledige dag in de handen van vreemden laten op een crèche wrong, en Linde voelde zich aangetrokken tot de authenticiteit van enkele ‘veteranenmoeders’ die zelf voor hun kinderen hadden gezorgd. In het Engels heet dat ‘homemaking’, een mooie term om aan te duiden dat een thuis een plaats is die er niet zomaar is, maar die gemáákt wordt. Hoe? Door de aanwezigheid en onverdeelde zorg van een persoon voor de zaken van het huis en de kinderen. Aanwezigheid is zo belangrijk om thuis een sfeer van gezelligheid, aandacht voor de concrete personen, warmte te creëren. Wat is het mooiste wat we onze kinderen kunnen geven, dachten we? Onze tijd. Veel tijd, belangeloze tijd samen met hen gespendeerd. Het is niet zo dat de ene ‘mag gaan werken’ en de andere ‘moet thuisblijven’; voor beiden is het gezin het doel.

En dus schoof Linde haar carrière opzij, zelfs een mooi doctoraatsproject aan de UGent moest wijken om all-in te gaan voor het gezin. Met dezelfde beweegredenen kozen we ervoor om onze kinderen zelf te onderwijzen. Natuurlijk bestaan er ook tussenoplossingen: part-time werken, ouderschapsverlof opnemen, enzovoort. Maar de radicale keuze om thuis te blijven leek eenduidiger, eenvoudiger en natuurlijker.

Het is duidelijk dat de thuisblijvende moeder niet langer de default optie is. Regelmatig krijgen we vragen over die keuze, ook over de financiële haalbaarheid ervan. Is dat wel mogelijk? Na drie jaar beantwoorden we die vraag positief. We hebben een stuk vrijheid afgegeven om er vervolgens een ander soort vrijheid voor in de plaats te krijgen.

Wat hebben we opgegeven naast Lindes carrière? Vooreerst een soort gemak: we moesten plots letten op onze centen. Vroeger stonden we daar amper bij stil. Snoeien in onze uitgaven doen we vooral op gebied van ontspanning: we koken, bakken en vieren meer thuis, we maken geen grote reizen. De afgelopen jaren waren we op dit vlak natuurlijk niet de enigen. Thans nodigen we vrienden uit in de tuin in plaats van op restaurant.

We proberen ons een zeker minimalisme eigen te maken. We kopen enkel nieuwe kleren als het echt nodig is. Spullen die amper gebruikt worden, gaan weg. Als blijkt dat we twee truien nodig hebben per kind, moeten we er geen vier bewaren. Dat bespaart ook ruimte. Over elk plekje in huis is grondig nagedacht, om de zaken mooi en efficiënt te kunnen opbergen. Gelukkig kunnen we terugvallen op een netwerk van vrienden en kennissen die ons regelmatig spullen schenken.

Tot enkele maanden geleden hadden we ook geen auto. Ondanks dat we toen al vier kinderen hadden, vielen we voor bijna al onze uitstappen terug op het openbaar vervoer. We hadden een Cambio-abonnement, maar voor langere uitstappen (zoals een weekend naar onze ouders, die honderd kilometer verderop wonen) viel dit wat duur uit. Trein-, tram- en buservaring hebben we rijkelijk opgebouwd; vaak met het nodige avontuur, om niet te zeggen ellende – tot het punt dat je je afvraagt ‘Waar zijn we toch mee bezig?’.

De afgelopen jaren hebben we ons de attitude eigen gemaakt “wat we zelf doen, is dikwijls plezanter”. Linde leerde de edele kunst van het haarknippen van man en kinderen (met wisselend succes). Thomas maakte zich vertrouwd met het metier van syndicus, om zo het inschakelen van een externe syndicus voor onze eigendom te vermijden. Onze droom is om het actieterrein van ‘zelf dingen doen’ nog fors uit te breiden.

Natuurlijk komt bij ons verhaal ook wat geluk kijken. Zo konden we een huis kopen vóórdat de prijzen echt door het dak gingen. Nu de inflatie toeslaat, stijgt ons loon mee. Maar de grootste uitgavenpost, de afbetaling van onze woonlening, blijft constant. (Enkel spijtig dat onze 140 m² niet mee evolueert met de inflatie in gezinsgrootte.) Thomas heeft een job waarbij hij tot drie dagen per week thuis kan werken. Lange ochtenden en avonden dus om bij de kinderen te zijn. Ook dat verlicht de druk op ons gezin. Ongeveer eenmaal per week komt oma of vriendin des huizes Paula een handje toesteken.

We besluiten dat ons leven spannender is geworden. Het voelt minder berekend aan. Terecht kijken we op naar ondernemers die al hun tijd en middelen aan hun onderneming wijden. Het wordt hun levensproject. In zekere zin is onze situatie analoog: ons kapitaal zit in ons gezin. Ons gezin voeden en opvoeden is ons levensproject. Ook dat houdt risico’s in. Doordat Linde thuis is, verzaakt ze aan een carrière. We kunnen niet zomaar wegwandelen. Hebben we dan aan vrijheid ingeboet, of juist een hogere gradatie bereikt: je leven kunnen geven voor een ander?

Tot slot, wat zouden we onze leeftijdsgenoten adviseren? Dat zou vooral zijn om nooit keuzes te maken uit angst. Ook niet uit angst voor wat anderen denken: “je m’en fou”. Durf vertrouwen te hebben en openstaan voor het onverwachte. Denk bij wijze van spreken aan wat je op je sterfbed wilde dat je met je leven had gedaan (de meeste mensen zeggen: ik wou dat ik meer liefde had gegeven). Vermijd te zware studentenleningen of woonkredieten die je later geen bewegingsvrijheid meer laten.

Thomas Wouters is econoom en verbonden aan de christelijk geïnspireerde denktank Logia. Linde Declercq is huismoeder en thuisonderwijzer. Zij blogt op Ons Thuis.