‘Amerikaans klimaat- en belastingplan is voor de Democraten een godsgeschenk’

Nog net op tijd voor de tussentijdse verkiezingen werden de Democraten in Washington het onder elkaar eens over een ruim klimaatplan voor de VS.

Als een deus ex machina in een Griekse tragedie lieten de Democraten in de Amerikaanse Senaat eind vorige week weten dat ze alsnog een akkoord vonden over een ruim pakket aan maatregelen op het vlak van klimaat, gezondheid en belastingen. Ze onderhandelden daarover in stilte met hun recalcitrante collega Joe Manchin, die het plan van president Joe Biden al anderhalf jaar blokkeert. Dat kon hij doen omdat de Senaat gelijk verdeeld is tussen vijftig Democraten en vijftig Republikeinen. Democratische voorstellen maken alleen een kans als de hele fractie meedoet, waarna de stem van vicepresident Kamala Harris de doorslag geeft.

De teksten die nu voorliggen, zijn nog maar een schim van het oorspronkelijke plan, waarvoor Biden duizenden miljarden dollars wilde uittrekken om Amerika te hervormen. Maar ze geven de Democraten toch de kans om enkele oude beloften in te lossen. Er zou over tien jaar 740 miljard dollar aan extra belastingen worden opgehaald bij rijke Amerikanen en bedrijven – dankzij een minimumbelasting van 15 procent op de winst. Op verzoek van Manchin gaat een goed deel daarvan naar de aflossing van de overheidsschuld, maar er is toch ook een pakket van tientallen miljarden voorzien om geneesmiddelen goedkoper te maken en te helpen bij het betalen van premies voor de ziekteverzekering, voor wie dat nodig heeft. En er is natuurlijk dat klimaatplan, dat Amerika met 369 miljard dollar de omslag wil laten maken van fossiele naar klimaatvriendelijke energiebronnen.

Er zal op verschillende plaatsen in het land ook weer naar olie en gas mogen worden geboord.

Milieugroepen en de progressieve vleugel van de Democratische Partij wilden meer, maar ze reageerden toch opgelucht. Tegelijk sleepte Manchin voor zichzelf ook veel uit de brand. Hij stamt uit een familie die rijk werd in de steenkoolindustrie in West-Virginia, een conservatieve staat die nog altijd leeft van het uitbaten van fossiele energie. De Democraten accepteren nu, onder meer, dat de regels voor het vergunnen van gaspijpleidingen worden versoepeld. Manchin wil in zijn staat een pijplijn voor schaliegas. Er zal op verschillende plaatsen in het land ook weer naar olie en gas mogen worden geboord.

Maar enkele maanden voor de tussentijdse verkiezingen in november is het akkoord voor de Democraten een godsgeschenk. De verwachting is dat ze hun smalle meerderheden in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden zullen verliezen. De inflatie en zeker de dure brandstof zorgen ervoor dat Amerikanen de toekomst somber inzien. Joe Bidens populariteit is zo sterk gedaald dat een ruime meerderheid van de Democraten in 2024 liever voor een andere kandidaat zou kiezen. Er klinkt ook steeds meer gemor dat de partij door een te oude elite wordt geleid. De Democraten willen nu snel over het prille akkoord laten stemmen, voor een andere senator roet in het eten gooit. Joe Manchin was namelijk niet de enige Democraat met vragen over het klimaat- en belastingplan van de president.