Redt steenkoolminnende senator Joe Manchin de klimaatplannen van president Biden?

Joe Manchin op 19 juli 2022. © Reuters
Rudi Rotthier

Nadat hij midden juli de klimaatplannen van de Democraten definitief leek te kelderen, maakte senator Joe Manchin onverwacht rechtsomkeer. Hij onderhandelde een nieuw plan dat behalve het klimaat ook zijn staat West-Virginia ten goede komt. Of het plan ook goedgekeurd wordt, zal moeten blijken.

Er zijn in de VS op zondagochtend vijf politieke tv-programma’s die in principe om 9 uur vanuit New York of Washington uitgezonden worden. Je weet dat iemand de persoon van het moment is als alle vijf (CNN, Fox, ABC en CBS) dezelfde gast uitnodigen. Dat overkwam zondag de Democratische senator Joe Manchin. Weliswaar via satelliet (hij herstelt van covid) kon hij aan vijf ankers uitleggen waarom hij de voorbije dagen van idee is veranderd.

De vorige episode zat nog vers in het geheugen. Op 14 juli liet Manchin weten dat hij niet voor het pakket Build Back Better zou stemmen. Nadat het parlement onder de regering Biden een grootschalig steunprogramma rond covid had goedgekeurd, en een infrastructuurplan, wilden de Democraten met Build Back Better een volgende stap zetten en een aantal andere verkiezingsbeloften inlossen. Het plan zou verregaande milieumaatregelen inhouden, maatregelen om geneesmiddelen goedkoper te maken en liefst ook ingrepen om het sociaal vangnet te verbeteren. Dat plan zou oorspronkelijk duizenden miljarden aan overheidsgeld vereisen. Maar twee Democratische senatoren, Joe Manchin en Kyrsten Sinema, lagen dwars, eisten heronderhandelingen, en de plannen werden steeds maar afgeslankt en opgeschoven.

Op 14 juli leken die lange onderhandelingen op een sof uit te draaien. Manchin zou niet stemmen voor het plan, kondigde hij aan, omdat hij dacht dat het de inflatie verder zou aanwakkeren. Dat was geen nieuw bezwaar. Manchin had zich bij de eerdere miljardenplannen ook al zorgen gemaakt over het effect op de inflatie. Maar nu de inflatie in het land een hoge vlucht neemt, werd dat bezwaar voor hem prangender.

De meer linkse parlementsleden waren behoorlijk in hun wiek geschoten over de demarche van hun collega uit West-Virginia. Manchin had hen aan het lijntje gehouden, liet onder meer senator Bernie Sanders weten. ‘Het probleem was dat we met Manchin bleven praten alsof hij serieus was’, zei een verbolgen Sanders op tv-zender ABC: ‘Dat was hij niet’. En nog: ‘Hij saboteerde doelbewust de plannen van de president’.  Sanders verwees ter verklaring naar Manchins banden met de steenkoolindustrie – Manchin maakte fortuin in de kolenindustrie en ontvangt rijkelijke campagnebijdragen van de fossiele industrie. Hij is ook kind aan huis in de farmasector. Een Democratische verkozene pleitte ervoor om Manchin voor eens en altijd uit de partij te gooien.

Democraten roemden het akkoord als ‘het beste nieuws in weken voor Joe Biden’.

Blijkt nu dat Manchin op 18 juli zelf in alle discretie de onderhandelingen heropende met Chuck Schumer, de top-Democraat in de Senaat. Schumer en Manchin werkten een compromis uit, waarin vrij veel overbleef van de oorspronkelijke plannen, en waarmee Manchin ook pluimen op zijn hoed kon steken. Schumer liet hem, volgens een relaas in onlinemagazine Politico, bestoken met gespecialiseerd advies. Larry Summers, minister van Financiën onder Bill Clinton, en iemand die al langer wijst op de gevaren van inflatie, mocht aan Manchin uitleggen dat dit nieuwe plan de inflatie niet verder zou aanwakkeren maar integendeel inflatieverminderend zou werken. Nieuwe belastingen zouden de uitgaven compenseren, het tekort op de begroting werd in het pakket verminderd.

Chuck Schumer (links) op 27 juli 2022. © Reuters

Volgens twee bronnen van Politico kreeg men zelfs multimiljardair Bill Gates zover om met Manchin te telefoneren over groene investeringen in West-Virginia (Gates financiert een batterijbedrijf in de staat).

Uiteindelijk was Manchin overtuigd en woensdag werd het plan wereldkundig gemaakt. Het draagt niet langer de naam Build Back Better, maar heet nu Inflation Reduction Act 2022.

Wat zit er in het plan? 40 procent reductie van uitstoot.

Het plan kost niet de helft van wat linkse Democraten ooit verhoopt hadden, maar het blijft substantieel. Het behoudt 369 miljard dollar aan klimaatinvesteringen en lastenverlagingen die de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 40 procent onder het niveau van 2005 moeten krijgen. ‘Met ruime voorsprong zou dit de grootste pro-klimaatwetgeving zijn die ooit door het Congres is goedgekeurd’, aldus onderhandelaar Chuck Schumer.

Concreet komen er belastingvoordelen voor initiatieven rond hernieuwbare energie. Ook – en dat is de invloed van Joe Manchin – komen er financiële voordelen voor nucleaire installaties die langer opengehouden worden, en voor industrieën die hun uitstoot opvangen en ondergronds stockeren of verwerken, zodat kolencentrales minder vervuilend zouden worden. Daarnaast voorziet het plan belastingvoordelen voor wie elektrische auto’s koopt en voor wie het eigen huis meer energie-efficiënt maakt.

Er zitten specifieke punten in het pakket die Manchin moesten plezieren. Er wordt meer publiek land opengesteld voor oliewinning. Het nationaal fonds dat mijnwerkers met stoflong ondersteunt, krijgt permanente financiering (de mijnwerkersvakbond was aangenaam verrast). Er komen voor 4 miljard dollar aan extra-voordelen voor producenten van groene energie die in gebied investeren waar koolmijnen of kolencentrales recent dichtgingen (lees West-Virginia).

Naast het klimaatpakket voorziet de Inflation Reduction Act 2022 ook 300 miljard dollar voor deficitvermindering, voor subsidiëring van Obamacare, voor verlaging van prijzen van medicijnen.

Er zitten ook (inflatieverlagende) nieuwe inkomsten in het pakket: er komt een minimumbelasting van 15 procent voor bedrijven met een inkomen van hoger dan een miljard dollar, en er worden bekende gaten gedicht in de belastingwetgeving.

Democraten roemden het akkoord als ‘het beste nieuws in weken voor Joe Biden’. En Biden, die volgens Manchin niet betrokken was bij de onderhandelingen, kan goed nieuws gebruiken. Hij zit op een historisch dieptepunt in de peilingen. Driekwart van de gepeilde Democraten wenst dat Biden zich in 2024 niet opnieuw kandidaat stelt voor het presidentschap. Binnen en buiten zijn partij groeit de kritiek op de lusteloosheid van zijn regering, die de gebeurtenissen – inflatie, de wijziging van de abortuswetgeving, en tot voor kort de impasse rond Build Back Better – ondergaat zonder afdoende antwoorden te vinden.

Struikelstenen

De overeenkomst tussen Manchin en Schumer is iets waarrond campagne gevoerd kan worden in november, bij tussentijdse verkiezingen die beslissen over de meerderheid in Senaat en Huis van Afgevaardigden. Maar dan moet het pakket wel door het parlement geraken.

Kyrsten Sinema in 2019 tijdens de Ironman van Arizona

En daar kunnen wat struikelstenen liggen. Het veronderstelt ten eerste dat aanvaard wordt dat dit pakket met gewone meerderheid kan goedgekeurd worden (de kansen liggen goed). Alle Democraten in de Senaat moeten voor stemmen om die gewone meerderheid te verzekeren. Dat betekent dat geen enkele linkse senator mag afhaken uit protest tegen de maatregelen ten voordele van fossiele brandstoffen. Het betekent ook dat die andere veelvuldige Democratische dissident, Kyrsten Sinema, zich bij de overeenkomst aansluit. Sinema begon haar politieke carrière als lid van de groene partij, en staat meer dan Manchin open voor milieumaatregelen. Maar ze is ook zwaar gefinancierd door mensen die belastingverhogingen en het sluiten van mazen in het belastingnet niet appreciëren. Zal zij zich aansluiten bij het plan? Ze was net zomin als Biden bij de onderhandelingen betrokken. ‘Ze leest de overeenkomst’, berichtten Amerikaanse media in het weekend. Er is vooralsnog geen witte rook uit haar kantoor opgestegen. In zijn vijf tv-optredens maakte Manchin zich sterk dat Sinema zich zou kunnen vinden in het plan. ‘Kyrsten Sinema is een vriendin, en we werken samen’, zei hij aan NBC, ‘Ze had grote input in deze wetgeving’.

Als de Senaat het akkoord goedkeurt, moet het nog door het Huis van Afgevaardigden passeren, waar de Democraten een kleine meerderheid hebben. Ook daar kunnen Democratische verkozenen met bezwaren tegen Manchins fossiele ingrepen, of leden van de rechtervleugel met bezwaren tegen de extra belastingen het akkoord torpederen.

Maar Democraten hebben in elk geval hoop dat hun Build Back Better-plannen niet eindigen als een lege doos. Waar het op 14 juli alle schijn van had.

Pramila Jayapal, leider van de linkervleugel van de Democraten in het Huis, heeft in elk geval haar inschatting van Manchin bijgestuurd. Eerder zei ze dat hij ‘geen echte Democraat’ was. Nu is ze, opperde ze bij CNN, blij met hem samen te werken over dit plan, dat ze als ‘een massale stap voorwaarts’ bestempelt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content