‘Wil België NAVO-lid blijven, dan is investeren in Defensie cruciaal’

Natuurlijk kan betreurd worden dat er zo veel geld gaat naar Defensie, schrijft senior writer bij Knack Ewald Pironet. ‘Maar als België lid wil blijven van de NAVO had het weinig keuze, zeker in deze tijden van moslimextremisme en waarin de Russische president Vladimir Poetin graag met de spierballen rolt.’

De regering-Michel besliste gisteren om het Defensiebudget flink op te drijven en het aantal manschappen sterk te verminderen. Dat is een moeilijke boodschap in deze tijden van besparingen, maar als België lid wou blijven van de NAVO had het weinig keuze.

‘Het leger is als een verzekering: niemand betaalt graag, maar iedereen heeft het nodig.’ Een uitspraak van onze minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) tijdens een interview in Knack begin dit jaar. België was al langer de slechtste leerling van de NAVO-klas: terwijl in Europa gemiddeld 1,6 procent wordt besteed aan Defensie, ligt dat in België onder de 1 procent. En dat terwijl er eind 2014 op de NAVO-top in Wales werd afgesproken dat de leden minimaal 2 procent van hun bruto binnenlands product (bbp) moeten besteden aan Defensie.

Vandeput was dan ook duidelijk tijdens het interview over de rol van België binnen de NAVO in combinatie met onze Defensieuitgaven: ‘Tegen 2030 moet het budget verdubbelen, of het is over.’

Gisteren keurde de regering Michel het hervormingsplan van het leger van minister Vandeput goed. Het budget voor Defensie wordt tegen 2030 verdubbeld tot 9,2 miljard euro. Dat is hoe dan ook héél veel geld. Welk vliegtuig de opvolger wordt van de F-16 staat nog niet vast, wél dat er zal geïnvesteerd worden in 34 straaljagers. Verder zal geïnvesteerd worden in 2 fregatten en 6 mijnenjagers. Er komen ook 6 drones, waarvan 2 in 2021 en 4 later.

Gelijktijdig werd beslist dat het leger drastisch wordt afgebouwd: vandaag telt het nog 32.000 manschappen, tegen 2030 mogen er dat nog maar 25.000 zijn. Dat is dus 7.000 minder en dat ligt in de lijn van wat minister Vandeput in het interview met Knack al zei toen hij de vermindering van het aantal manschappen als ‘onvermijdelijk’ omschreef:

‘Ik schat dat we het met om en bij de 8.000 militairen minder zullen moeten doen. We gaan naar een leger van 20.000 tot 25.000 manschappen. Omdat we met statutairen werken, kunnen we niet ontslaan, maar over drie jaar is er een grote uitstroom van militairen die met pensioen gaan. We zullen ook proberen manschappen over te plaatsen naar de brandweer en politie.’

Het optrekken van het Defensiebudget en het verminderen van het aantal manschappen wekt bij velen verbazing. Oppositiepartijen Groen en SP.A hadden het over ‘onbegrijpelijke grootheidswaanzin in budgettair krappe tijden’. Maar niemand kan ontkennen dat België het zwakke broertje is binnen de NAVO.

Professor overheidsfinanciën Herman Matthijs (VUB en UGent) becijferde eerder in Knack dat België net geen 4 miljard uitgeeft aan Defensie en vergeleek dat met andere NAVO-lidstaten.

‘Dan is 4 miljard een erg laag bedrag’, concludeerde Matthijs. ‘Denemarken, dat maar de helft van het aantal inwoners heeft van België, besteedde toch 3,4 miljard aan militaire uitgaven. Noorwegen, dat 5 miljoen inwoners telt, gaf 5 miljard uit, en Nederland met bijna 17 miljoen inwoners spendeerde 7,7 miljard of bijna het dubbele van België.’

In verhouding met het bruto binnenlands product slaan we ook een slecht figuur: terwijl wij amper 0,9 procent van ons bbp uitgeven aan militaire zaken was dat in Noorwegen, Denemarken, Nederland zo’n 1,4 procent van het bbp.

Binnen het budget dat ons land uittrekt voor Defensie is er nog iets zeer opvallend: 75 procent ging naar personeelskosten, 20 procent naar werkingsmiddelen en 5 procent naar investeringen. Op de NAVO-top in Wales werd gevraagd dat de investeringsbudgetten minimaal 20 procent van de nationale militaire uitgaven zouden beslaan. Er moest dus niet alleen meer geld gaan naar Defensie, binnen dat budget er ook nog eens geschoven worden van personeelskosten richting investeringen. Dat is wat de regering-Michel nu heeft beslist.

Natuurlijk kan betreurd worden dat er zo veel geld gaat naar Defensie, maar als België lid wil blijven van de NAVO had het weinig keuze, zeker in deze tijden dat veiligheid opnieuw hoog op de agenda staat, met het moslimextremisme en de Russische president Vladimir Poetin die graag met de spierballen rolt.

Er blijven nog wel enkele cruciale beslissing te nemen binnen Defensie: welk toestel zal de F-16 vervangen? En welke kazernes zullen sneuvelen? Waar zal al het geld vandaan komen? Het beloven nog moeilijke tijden te worden voor de regering-Michel en haar opvolgers.