‘Wij hebben maandenlang op onze eerste Marsbeving gewacht’, zegt Philippe Lognonné van het Institut de Physique du Globe in Parijs. Voor het eerst weten we nu ook hoe die klinkt.
Wetenschappers hebben op 6 april voor het eerst een beving op Mars gedetecteerd. Daarvan werd ook een audio-opname gemaakt. De waarneming werd mede mogelijk gemaakt door Véronique Dehant van de Koninklijke Belgische Sterrenwacht (KSB).
‘Een zwak seismisch signaal maar toch te onderscheiden’, aldus het Franse ruimtevaartbureau CNES over de detectie met de SEIS die op de Amerikaanse Marslander InSight staat.
InSight doet vooral onderzoek naar het binnenste van de Rode Planeet en wilde onder andere met de SEIS op zoek naar Marsbevingen. ‘Het is formidabel een signaal te hebben dat er nog seismische activiteit op Mars is’, zei onderzoeker Philippe Lognonné van het Institut de Physique du Globe in Parijs in een communiqué. ‘Wij hebben maandenlang op onze eerste Marsbeving gewacht’.
De SEIS (“Seismic Experiment for Interior Structure”), waarvan de technische en wetenschappelijke verantwoordelijkheid bij Frankrijk berust, belandde op 19 december 2018 op de Marsbodem. Dankzij een robotarm van de stationaire InSight die op 26 november op onze buurplaneet is geland.
De meting gebeurde op de 128ste Marsdag.
Officiële geboorte van een nieuwe discipline
Volgens missieverantwoordelijke Bruce Banerdt bij het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA markeert de beving de ‘officiële geboorte van een nieuwe discipline: Marsseismologie’.
De eerste beving was echter te zwak om bruikbare gegevens op te leveren over het binnenste van de planeet, zeggen CNES en NASA. Als ze op Aarde was gebeurd, dan zouden we ze zelfs niet hebben opgemerkt. Bovendien moet er nog bevestiging komen dat de geregistreerde Marsbeving wel degelijk uit het binnenste van de planeet komt.
Andere mogelijkheden zijn dat het een effect van de wind is of storende ruis. Toch corresponderen meerdere karakteristieken van de meting, in het bijzonder de omvang en de duur, met het profiel van de bevingen die op de Maan zijn gedetecteerd, zeggen CNES en NASA.
Via door astronauten van de NASA geplaatste seismometers zijn tussen 1969 en 1977 duizenden Maanbevingen geregistreerd, waaruit bleek dat onze natuurlijke satelliet geologisch nog altijd actief is.
Er zijn de laatste maanden nog drie andere signalen gedetecteerd, allen zwakker dan dat van 6 april. Die metingen gebeurden op 14 maart, 10 april en 11 april. Wetenschappers buigen zich nog over de ware aard van de detectie.
Hoe zijn Marsbevingen mogelijk als er geen platentektoniek is?
Terwijl aardbevingen hoofdzakelijk gedreven worden door tektonische platen (die bestaan uit zowel aardkorst als de buitenste laag van de aardmantel), heeft de planeet Mars geen tektonische platen. In de plaats daarvan worden Marsbevingen veroorzaakt door fouten of breuken in de korst. Die kreuken worden veroorzaakt door meteorietinslagen, de inkrimping van het oppervlak door de afkoeling van de planeet of de druk van magma die tegen het oppervlakte aandrukt. Wanneer zulke vibraties doorheen de Rode Planeet bewegen, botsen en reflecteren ze tegen verschillende ondergrondse materialen. Aangezien verschillende materialen de golven op telkens een andere manier verzenden en reflecteren, kunnen wetenschappers een 3D-model van het Martiaanse binnenste creëren die mogelijk aanwijzingen bevat over haar vroegste geschiedenis en dus ook die van onze planeet.