‘Mensen verwachten van een deskundige dat die alles oplost, maar niet voor alles bestaat een kant-en-klare oplossing’, zegt seksuoloog Rika Ponnet.
‘We leven in een maatschappij die zich heel erg focust op het doel’, zegt Rika Ponnet. ‘Mensen willen een partner, meer nabijheid in hun relatie of minder sleur. Ze verwachten dan van een deskundige dat die alles oplost, maar niet voor alles bestaat een kant-en-klare oplossing. Ik kan hen alleen begeleiden op de landkaart waarop ze verloren gelopen zijn.
‘De weg is belangrijker dan het doel, zeg ik hen altijd. Je kunt je erg focussen op de top, maar dat heeft weinig zin. Het is veel interessanter om te beginnen aan de voet van de berg. Leef hier en nu. Concentreer je op de stappen die je onderweg zet. Misschien bereik je de top, misschien niet. Maar dan nog, het is een illusie om te denken dat daar altijd het geluk ligt. Soms hoor ik jonge therapeuten zeggen: ‘Ik ben blij als ik mensen hun relatie kon redden.’ Ik moet daarom lachen. Al geef ik toe: op mijn vijfendertigste dacht ik net zo. Je bent jong en ambitieus, je wilt mensen helpen en bent gericht op het resultaat. De eerste keer dat een koppel uit elkaar ging, raakte het mij ook. Ik voelde me schuldig en dacht: wat doe ik fout?
We hebben veel minder controle over de dingen in ons leven dan we zelf denken.
‘Vandaag ben ik veel bescheidener over mijn eigen inbreng. Hoogstens geef ik een stuk ervaring door, maar ik bepaal niet of een koppel bij elkaar blijft of niet. Zij doen dat. Dat besef hangt samen met mijn eigen evolutie. Mijn behoefte aan erkenning is kleiner geworden. Mijn ego ook. Ik oordeel veel minder over anderen. Je kunt het als therapeut allemaal heel goed weten, maar ook ik worstel zoals iedereen met de dingen. We hebben veel minder controle over ons leven dan we zelf denken. Ik heb dat ervaren bij de opvoeding van mijn kinderen. Daar wordt vandaag heel veel maakbaarheid over gepredikt: we kunnen de perfecte kinderen opvoeden, als we maar luisteren naar de mensen die het beter weten. Natuurlijk speel ik als moeder een belangrijke rol in hun leven. Maar wie ze zijn, hun familie, hun vrienden en de maatschappij bepalen ook hoe ze als mens zullen evolueren.’
U hebt een relatiebureau. Mensen gaan daar toch naartoe met een duidelijk doel: ik wil een partner hebben.
Rika Ponnet: Uiteraard. Maar als je te gefocust bent op hoe de ideale partner eruit moet zien, vind je meestal niemand. Iemand ontmoeten veronderstelt ontvankelijkheid: ik spreek af, stel mij open voor de ander en we zien wel. Door corona hebben we veel te lang op onlineplatformen gezeten. We lezen dan op een datingsite dat hij een hond heeft en keuren hem al af. Maar zo werkt het in het echte leven toch ook niet? Stel dat je op café aan de praat raakt met iemand. Het is een heel fijn gesprek, maar op het einde blijkt dat de man een hond heeft. Dan ga je toch ook niet zeggen: ‘Sorry. Het hoeft niet voor mij.’
Twijfelt u vaak?
Ponnet: Niet zo. Meestal spring ik impulsief en dan zie ik wel. Maar op zich vind ik twijfel heel zinvol. De meeste relatievragen in mijn praktijk zijn twijfelvragen: blijven we bij elkaar of gaan we uit elkaar? ‘Als je twijfelt zijn er genoeg elementen om te twijfelen,’ zeg ik hen dan, ‘anders zou je dat niet doen.’ Soms hebben de dingen ook gewoon tijd nodig. Maar uiteindelijk beslist het leven in jouw plaats.
In de rubriek Durf Twijfelen vraagt Knack elke week naar de twijfels van bekende mensen.
