De Europeanen en de Russen hadden de handen in elkaar geslagen voor een ambitieuze tweedelige ruimtemissie naar Mars. Dat kan nu niet meer, zegt de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA.
De Raad van ESA kwam donderdag unaniem tot de bevinding dat wegens de oorlog in Oekraïne en de daaruit voortvloeiende sancties tegen Rusland het onmogelijk is met het Russische ruimtevaartbureau Roscosmos verder te werken rond de Russisch-Europese Marsmissie, ExoMars, die in september gelanceerd wou worden vanop Baikonur.
Volgens ESA zijn ‘de menselijke slachtoffers en tragische gevolgen van de agressie tegen Oekraïne’ diep te betreuren. De organisatie ‘staat volledig achter de sancties die aan Rusland zijn opgelegd’.
Directeur-generaal Josef Ascbacher moet nu de opties onderzoeken om met de missie door te gaan. Vluchten naar Mars kunnen niet zomaar op elk moment vertrekken, omdat de afstand tussen de beide planeten soms te groot is. Een keer in de ongeveer twee jaar staan de Aarde en Mars dicht bij elkaar, en dat is het ideale moment om de lange en moeilijke oversteek te maken.
De tweede ExoMars-missie behelst in het bijzonder een Europese robotjeep, de Rosalind Franklin, die met een Russische lander op Mars wordt gezet. Bedoeling is onder meer dat die tot twee meter diep, dieper dan ooit, in de Marsbodem zal boren op zoek naar sporen van vroeger leven. De missie omvat ook het Russisch stationair platform Kazatsjok.
Crisis na crisis
Eigenlijk had het tweede deel van ExoMars al in 2020 moeten vertrekken, maar toen stak de coronapandemie daar een stokje voor.
Rosalind Franklin wordt nu opgeborgen tot er zich een nieuwe mogelijkheid voordoet. Dat is tussen september 2024 en mei 2025. De reis duurt ongeveer negen maanden, dus de Rosalind Franklin zou dan op zijn vroegst tussen juni 2025 en februari 2026 aankomen.
Het zit de ExoMars-missie al van in het begin niet mee. Een eerste deel van de missie, waarbij de Marslander Schiaparelli moest landen, crashte op 19 oktober 2016 op de rode planeet. Schiaparelli diende toen als test voor de Rosalind Franklin. Voor Europa was dit een uitgelezen kans om zich te bewijzen in de wedloop naar Mars. Alle eerdere Marssuccessen zijn immers grotendeels geboekt door de NASA.
ExoMars was oorspronkelijk een project van de ESA en de NASA. Maar door de zware besparingen bij de NASA was de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie genoodzaakt om na jarenlang voorbereidend werk haar medewerking stop te zetten. Rusland was bereid om de plaats van NASA in te nemen en met het nodige geld over de brug te komen.
