Mysterie van de dag: waarom legt een wombat kubusvormige drollen?

Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Wat de wombat kan, is uniek in de wereld. Het schattige buideldier produceert als enige wezen op aarde op natuurlijke wijze kubusvormige drollen.

Er zijn verschillende mogelijke verklaringen voor de eigenschap van wombats om kubusvormige uitwerpselen te maken. Een eerste is dat wombats met hun geurige ontlasting hun territorium afbakenen. Wanneer de poep vierkantig is, kunnen de dieren de drollen makkelijker opstapelen nabij ingangen van grotten zonder dat ze wegrollen. Klinkt logisch, maar de theorie wordt gecontesteerd door wetenschappers die menen dat wombats hun drollen helemaal niet strategisch leggen, maar eerder op willekeurige plaatsen.

In een andere theorie speelt vocht een rol. Droge drollen vertonen meer hoeken. Omdat wombats op extreem droge plaatsen leven, hebben ze elke druppel vocht nodig voor hun lichaam en is hun ontlasting erg droog. In dierentuinen hebben wombats meer toegang tot water en is hun ontlasting minder droog en dus ook minder hoekig.

Een derde theorie richt zich op de ingewanden van het dier. De veronderstelling dat wombats over een kubusvormige anus beschikken is al van tafel geveegd, maar misschien ligt de oorzaak wel dieper?

Wetenschappers van het Georgia Institute of Technology in Atlanta bestudeerden het verteringssysteem van wombats die omgekomen waren in het verkeer in Tasmanië. Daaruit blijkt dat de ontlasting verhardt in de laatste 8 procent van de darmen, waar de keutels zich omvormen tot blokjes.

De wetenschappers gingen vervolgens met behulp van een lange ballon de elasticiteit van het darmweefsel op verschillende plaatsen na. In tegenstelling tot de rest van de ingewanden, bleek het laatste deel van de ingewanden niet overal gelijk uit te rekken. Dat zorgt ervoor dat de dikke darm in staat is de feces om te vormen tot 2 cm brede kubusjes in plaats van de gebruikelijk worstvormpjes. Om hun these te staven, deden ze dezelfde ballontetst met een varkensdarm. Die vertoonde een relatief gelijke elasticiteit met een rondere ontlasting als gevolg.

Als u zich afvraagt wat in hemelsnaam wetenschappers ertoe brengt om met ballonnen in darmen te gaan zitten knoeien: het onderzoek leverde deze wetenschappers in 2019 de Ig Nobelprijs voor de Natuurkunde op.

Toch zijn er nog heel wat vragen. Om een perfecte kubus te vormen, moet de omtrek van de ingewanden uit vier stijve regio’s en vier elastische regio’s bestaan. De stijve stukjes vormen de platte zijden, de elastische maken het mogelijk dat de hoekjes kunnen worden gevormd. De ballontest onthulde echter enkel drie elastische delen en twee stijvere in de darm. De wetenschappers vermoeden dat de andere stijve en elastische delen enkel tevoorschijn zullen komen wanneer de ingewanden nog harder worden opgeblazen. Nog meer geknoei met ballonnen en darmen, dus…

Partner Content