Is de anticoronapil de nieuwe weg naar het rijk der vrijheid?

Het Amerikaanse farmabedrijf Pfizer ontwikkelde eerder een van de doeltreffendste coronavaccins. Nu maakte het bedrijf wereldkundig dat het een goed werkende pil tegen covid-symptomen klaar heeft. Ook Merck is bezig met een gelijkaardig medicijn. Wat weten we hierover?

Op 5 november stuurde Pfizer een persbericht uit. Daarin worden de voorlopige resultaten beschreven van onderzoek naar een medicijn tegen covid-19. De opzet van het onderzoek en het gebruik van het medicijn lijken erg op die van het bedrijf Merck. Dat kwam vorige maand met een gelijkaardig bericht naar buiten.

Molnupiravir, het medicijn van Merck, zou in hun klinische studies het risico op een ziekenhuisopname door covid-19 met de helft verminderen (van 14% naar 7%).

Paxlovid, het medicijn van Pfizer, zou tijdens hun onderzoek het risico op een ziekenhuisopname zelfs met 89% verminderen (van 7% naar 1%).

In beide gevallen werd het medicijn getest bij mensen met een verhoogd risico op ernstige covid-19. Zij werden thuis zo snel mogelijk na de start van de symptomen met de testmedicijnen behandeld.

Wat weten we momenteel?

De eerste resultaten van Merck klinken inderdaad hoopgevend, maar er zijn nog wel wat kanttekeningen bij te plaatsen

• Het medicijn werd uitgetest bij 1.550 mensen besmet met het coronavirus. De deelnemers werden verdeeld over twee groepen. De ene groep kreeg het nieuwe medicijn (2 keer per dag 1 pil), de andere groep een placebo. De vrijgegeven resultaten zijn gebaseerd op de gegevens van de eerste 775 deelnemers, die van de andere 775 zijn nog niet bekend.

• De resultaten zijn alleen van toepassing op mensen met een verhoogd risico op een ernstig verloop van de ziekte die sinds enkele dagen milde klachten hebben en nog thuis verblijven. Ze gelden dus niet voor alle mensen en niet voor behandeling in het ziekenhuis.

• De resultaten zijn bekendgemaakt door het bedrijf zelf en werden nog niet beoordeeld door onafhankelijke onderzoekers.

• Over bijwerkingen van het medicijn op langere termijn is nog weinig bekend.

• De “halvering in opnames en overlijdens” van 14% naar 7% zou concreet betekenen dat 14 à 15 mensen het medicijn moeten slikken om 1 opname of overlijden te voorkomen.

Ook de eerste resultaten van Pfizer klinken hoopgevend, maar daar zijn ook anttekeningen bij te plaatsen:

• Het bedrijf maakte de resultaten zelf bekend. Onafhankelijke onderzoekers hebben ze nog niet beoordeeld.

• Aan het onderzoek deden alleen niet-gevaccineerde mensen mee. Het is niet bekend hoe werkzaam het medicijn is bij gevaccineerde mensen.

• De resultaten zijn alleen van toepassing op mensen met een verhoogd risico op ernstige covid-19 die pas sinds enkele dagen milde klachten hebben en nog thuis verblijven. Ze gelden dus niet voor alle mensen en niet voor een behandeling in het ziekenhuis.

• Over de nevenwerkingen van het medicijn op langere termijn is nog weinig bekend.

• Ook met dit medicijn moeten, zoals met het medicijn van Merck, ongeveer 15 mensen worden behandeld om 1 ziekenhuisopname te voorkomen.

Het is absoluut goed nieuws dat er mogelijk nieuwe behandelingen aankomen voor mensen die thuis covid-19-klachten hebben. Dat kan ernstige ziekte en ziekenhuisopname vermijden, en op die manier de druk op de ziekenhuizen verminderen. Het zal echter nog even duren voor duidelijk wordt of de coronapillen inderdaad zo effectief zijn als de persberichten doen geloven. Vaccinatie blijft de meest effectieve manier om de kans op ernstige covid-19 en ziekenhuisopname te verlagen.

Dat het medicijn van Pfizer ‘89% minder kans’ en dat van Merck ‘50% minder kans’ op ziekenhuisopname geeft, betekent overigens niet dat het ene beter is dan het andere. De medicijnen zijn (nog) niet te vergelijken, omdat ze in verschillende situaties zijn getest. Belangrijk is vooral dat ze allebei werkzaam lijken te zijn. Hopelijk is het snel duidelijk of de medicijnen ook in de dagelijkse praktijk een meerwaarde zullen bieden.

Lees meer op Gezondheid en Wetenschap