Bedwantsen waren al bloedzuigende parasieten lang voor er mensen op de aarde rondliepen.
Traumatische penetratie! Zo benoemen biologen de rudimentaire paringsstrategie van mannelijke bedwantsen. Ze komt erop neer dat ze om het even waar ze de kans krijgen hun penis in een vrouwenlijf rammen. Geen gedoe om een vrouwtje zo te manoeuvreren dat je toegang tot haar voortplantingskanaal krijgt, je penetreert haar waar je maar kunt. Je zaadcellen vinden in de vrouwelijke vloeistoffen vanzelf hun weg naar de plek waar ze eitjes moeten bevruchten. De vrouwtjes hebben extra afweermechanismen ontwikkeld om de verwondingen van een paring snel te herstellen.
Bij de partnerkeuze komen niet veel seksuele voorkeuren kijken. Hitsige mannetjes proberen hun penis in elke bedwants te steken die groter is dan zijzelf. Als je toevallig een wat grotere man bent, dreig je ook prijs te hebben. Het schoonheidsideaal van de doorsnee bedwantsman beperkt zich tot grootte. Het systeem lijkt gemaakt om maximale voortplanting te bevorderen.
Nog een voortplantingsvoordeel is dat bedwantsen ongevoelig lijken voor inteelt. Als u het ongeluk hebt dat u op reis een bevruchte bedwants in uw koffer krijgt, en ze overleeft de verplaatsing en aanpassing aan uw woonst, kan ze de basis leggen voor een solide populatie. Want het vrouwtje kan na de bevalling probleemloos paren met haar zonen om nieuwe generaties kerngezonde wantsjes in uw huis te produceren. Zo kan één bedwants een hele bedwantsbevolking stichten.
Die eigenschap heeft ongetwijfeld bijgedragen tot het recente succes van de bedwants. De bloedzuigende parasiet is de wereld aan het veroveren. In steeds meer slaapkamers komt hij voor. Overdag schuilt hij in spleten en achter plinten, ’s nachts komt hij tevoorschijn om zich te voeden. Hij oriënteert zich aan de hand van het CO2 dat we uitademen en de warmte die we uitstralen. Hij kruipt bij ons in bed en steekt door de huid van vooral hals en armen – de meest onbedekte lichaamsdelen wanneer we slapen – om een bloedvat te bereiken en een vijftal minuutjes bloed op te zuigen. Het hele voedingsproces neemt amper een kwartiertje in beslag.
Een bedwants voedt zich één keer per vijf tot tien dagen, maar hij kan gemakkelijk een half jaar zonder eten. Hij spuit stoffen in de steekwonde om bloedstolling te vermijden en pijn te stillen, zodat een slachtoffer niet gealarmeerd wordt door zijn aanwezigheid. In principe dragen bedwantsen bij ons geen ziektes over en veroorzaken ze weinig fysieke overlast. Het is vooral het gevoel dat ze er zijn dat mensen parten speelt.
Tot voor kort overheerste het idee dat bedwantsen, die niet kunnen vliegen, parasieten van vleermuizen waren die ten tijde van de holbewoners de sprong naar mensen maakten. Maar genetisch onderzoek, gepubliceerd in Current Biology, heeft uitgewezen dat ze al véél langer meegaan dan vleermuizen. Ze waren er 100 miljoen jaar geleden al, ten tijde van de dinosaurussen. Maar het is niet waarschijnlijk dat ze parasiteerden op dinosaurussen. Mogelijk evolueerden ze mee met de allereerste zoogdieren, die zo’n 200 miljoen jaar geleden opdoken. Veel later pasten ze zich aan de mens als voedingsbron aan. Genetici schatten dat elk half miljoen jaar een nieuwe bedwantssoort de mensenwereld binnendrong. Wij zijn dankbare slachtoffers – in tijden van globalisering nog meer dan vroeger.
Beestenboel
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
