De Zuid-Afrikaanse aartsbisschop emeritus Desmond Tutu is overleden op 90-jarige leeftijd. Tutu won in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede omdat hij zich inzette voor het beëindigen van de apartheid in het land.
Desmond Tutu was voorzitter van de Waarheids- en Verzoeningscommissie, die na de val van het apartheidsregime ernaar streefde de verschillende bevolkingsgroepen in Zuid-Afrika in vrede met elkaar te laten leven. Na de invoering van het zwarte meerderheidsbewind ontpopte Tutu zich tot het onbuigzame morele geweten van de regenboognatie.
Afscheid van een generatie
In 2010 trok hij zich officieel uit de openbaarheid terug. In juli van dit jaar was hij nog wel te zien in een videoboodschap tijdens de Internationale AIDS-conferentie. Hij zag er uitgemergeld uit, maar was intellectueel scherp als altijd. In 1997 werd er bij Tutu prostaatkanker vastgesteld.
‘Het overlijden van aartsbisschop emeritus Desmond Tutu is een nieuw hoofdstuk van rouw in het afscheid van een generatie van voortreffelijke Zuid-Afrikanen die ons een bevrijd Zuid-Afrika hebben nagelaten’, zei president Ramaphosa in een reactie op het overlijden. ‘Hij was een pragmatische mens die aan zijn principes vasthield.’
Geen blad voor de mond
Tutu werd op 7 oktober 1931 geboren in Klerksdorp, in de toenmalige provincie Transvaal, in de buurt van Johannesburg. Na het einde van het racistische apartheidsregime werd hij één van de voorvechters van de verzoening tussen blank en zwart. In 1996 werd hij voorzitter van de Waarheids- en Verzoeningscommissie, die misdaden uit de tijd van de apartheid probeerde te verwerken. Hoewel hij zich verbonden voelde met het huidig regerende Afrikaans Nationaal Congres (ANC) van zijn vriend Nelson Mandela in de strijd tegen de apartheid, bekritiseerde Tutu het ANC later voor mistoestanden en verkeerde ontwikkelingen.
Tutu nam geen blad voor de mond en bleef tot op hoge leeftijd kritisch. Zo veroordeelde hij in 2014 de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma na beschuldigingen van corruptie in verband met een dure verbouwing van zijn huis ter waarde van 23 miljoen dollar (20 miljoen euro). Tutu laat zijn vrouw Leah en vier kinderen na.
