‘Wordt het geen tijd voor een sixpack voor holebi’s en transgenders?’

‘Als de Grieken de stabiliteit van de euro bedreigen, kant de hele Eurogroep zich tegen hen. Als Hongarije de integriteit van homo’s dreigt aan te tasten, verliezen de belangrijkste Europese instellingen hun daadkracht’, schrijft Walter Pauli.

La vie en rose: dat oude liefdesliedje van Edith Piaf zette afgelopen weekend de toon. Het begon in Brussel: tachtigduizend holebi’s liepen mee in hun jaarlijkse Belgian Pride – zo heet de Gay Pride nu. De naamsverandering is terecht. Belgian Pride is al lang geen show meer voor homo-erotische extravaganza, maar brengt duizenden huis-, tuin- en keukenholebi’s op de been, vaak koppels met hun kroost in de buggy. Zo veel ‘gewone’ stappers: dat maakt die optocht bijzonder.

Verder naar Luxemburg. Premier Xavier Bettel en zijn vriend Gauthier Destenay zijn een same-sex marriage aangegaan. De Luxemburgse premier leidt een paarse regering van liberalen en socialisten. Dat kabinet heeft het homohuwelijk mogelijk gemaakt en laat homostellen toe om kinderen te adopteren. Het huwelijk van de premier was een primeur voor de Europese Unie, en dus wereldnieuws.

Terug naar Antwerpen. Zondag verzamelden tweehonderd personen op de Groenplaats voor een ‘Mars voor het Gezin’. Met Belgische vlaggen, Vlaamse vaantjes en Vaticaanse wimpels in de hand protesteerden de betogers tegen de euthanasiewet en het homohuwelijk. Aan holebi’s die het daar niet mee eens waren, vroeg de Antwerpse politie om ‘niet te zoenen en niet hand in hand te lopen, om de betogers niet te provoceren’. De oppositie is verontwaardigd: holebi’s vragen om hun geaardheid te verbergen is ongehoord. Zowel hetero- als homoseksualiteit hoort bij ‘het nieuwe normaal’: het maakt niet meer uit. Dat is toch zo in onze vrije, westerse cultuur?

Helaas, schijn bedriegt. Het homohuwelijk is erkend in tien van de 28 lidstaten van de Europese Unie. Dat cijfer kan snel stijgen: deze week spreken de ooit zo katholieke Ieren zich in een referendum daarover uit. Tegelijk ligt het homohuwelijk nog altijd moeilijk in een aantal Europese lidstaten met een vrij onberispelijke staat van dienst inzake mensenrechten, zoals Duitsland en Finland. En in lidstaten als Hongarije riskeren homo’s opnieuw achteruitstelling, zelfs vervolging.

Star Trek

Die tegenstelling doet zich ook elders in het vrije Westen voor. Meer dan twintig Amerikaanse staten erkennen een of andere vorm van homohuwelijk. Maar Jeb Bush, straks kandidaat om zijn vader en zijn broer op te volgen in het Witte Huis, vindt het homohuwelijk géén grondwettelijk recht. Jeb Bush vindt zichzelf geen conservatief. ‘Vier jaar geleden zeiden Hillary Clinton en Barack Obama nog hetzelfde als ik. Maar een culturele traditie van duizenden jaren wordt gewoon veranderd aan warp speed.‘

Warp speed is een fictieve snelheid, sneller dan het licht, uit de sf-serie Star Trek. Blijkbaar heeft Jeb Bush minder moeite met het gedrag van buitenaardse wezens als mister Spock dan met gay people uit zijn eigen land. Tegelijk heeft Jeb Bush ook een punt: her en der voltrekt de homo-emancipatie zich in een ijltempo. Vrouwen en niet-blanken moeten nog altijd knokken voor hun gelijkberechtiging en tegen discriminatie.

Ophoepelen

Een hele generatie werd in snelheid genomen. Louis Tobback had er de grootste moeite mee dat Tom Lanoye en zijn vriend René Los zich op het Antwerpse Schoon Verdiep zogezegd in de echt lieten verbinden toen daarvoor nog geen wettelijk kader was – door zijn partijgenote Leona Detiège nog wel. ‘Als morgen twee mensen van hetzelfde geslacht naar het Leuvense stadhuis komen om te trouwen, zal ik ze verzoeken om op te hoepelen. Ik heb geen behoefte aan exhibities.’ Dat liet Tobback optekenen in 1995. Vandaag trouwen homo’s en hetero’s in het Leuvense stadhuis, alsof het altijd zo geweest is.

Dat is het dus niet. Rechten die recent verkregen werden, zijn daarom nog niet verworven.

Ook niet in de Europese Unie. De Europese Commissie en de Europese Raad zijn wel bereid om lidstaten de duimschroeven aan te draaien met een sociaal-economische sixpack, maar zwijgen over een even dwingend pakket van emancipatorisch-maatschappelijke afspraken. Als de Grieken de stabiliteit van de euro bedreigen, kant de hele Eurogroep zich tegen hen. Als Hongarije de integriteit van homo’s dreigt aan te tasten, verliezen de belangrijkste Europese instellingen hun daadkracht. Alsof de Europese Unie opnieuw alleen maar een economisch en geen politiek meer project is.

Waarom geen werk maken van afdwingbare Europese minimumnormen voor nieuwe gender- en burgerrechten? Een sixpack voor holebi’s en transgenders: het zou de Europese Unie niet alleen sexy maken, maar ook relevant.