De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) werkt aan een nieuwe berekening van de covidsterfte, die deze maand zou gepubliceerd worden. Vooral India ligt dwars. Het komt dat land politiek niet goed uit dat er volgens de schatting veel meer doden zijn gevallen dan de regering aangeeft.
Volgens The New York Times, die het nieuws over de herberekening brengt, gaan de nieuwe schattingen richting 15 miljoen doden bij het einde van 2021. Dat is 2,5 keer meer dan het huidige cijfer van 6 miljoen overlijdens door covid, dat werd bereikt als een optelsom van de gegevens die landen aan de WHO overmaken.
De nieuwe schatting is geen giswerk. Er ging, schrijft The Times, ruim een jaar van grondig onderzoek aan vooraf, met bijdragen van gezondheidsspecialisten, demografen, statistici etc.
Maar terwijl resultaten en conclusies al sinds eind vorig jaar in het vooruitzicht werden gesteld, kreeg het rapport tegenwind, met name van India. De reden laat zich licht raden. Van de 9 miljoen extra coviddoden in de nieuwe schatting zijn er volgens het rapport ruim 3 miljoen afkomstig uit dat land.
De regering van premier Narendra Modi stelde India voor als een succesverhaal inzake covid, met ‘slechts’ 520.000 doden voor een bevolking van 1,4 miljard mensen. Na een moeilijke eerste golf, met onder meer verplichte transporten van migranten, volgde een tweede golf, die vanaf april 2021 het land trof. Op dat moment werden ziekenhuizen overrompeld, raakte de zuurstofvoorraad op en vele doden werden niet geteld. De wereld zag beelden van wanhopige mensen die met lege zuurstofflessen eindeloos in rijen wachtten in de hoop ooit familieleden van zuurstof te kunnen voorzien.
Volgens The New York Times komt het nieuwe rapport uit bij 4 miljoen doden uit India, waardoor India in absolute cijfers ruim koploper in de wereld zou worden inzake coviddoden. ‘Het grootste deel van het verschil in de nieuwe globale schatting’, schrijft de krant, ‘betreft voordien ongetelde doden, de overgrote meerderheid daarvan onmiddellijk ten gevolge van covid; het nieuw getal bevat ook indirecte doden, zoals mensen die geen zorg konden krijgen voor andere aandoeningen omwille van de pandemie’. De wetenschappers nemen onder meer de oversterfte in overweging, sterfte die hoger ligt dan wat gebruikelijk en verwacht is.
‘Doden door verwaarlozing’
India, dat zijn medewerking niet verleende aan het rapport, schoot pas in actie toen publicatie dreigde. Het stuurde experts uit om de resultaten aan te vechten, wat mee leidde tot uitstel van publicatie. Het rapport zou nu toch deze maand publiek gemaakt worden, zegt een WHO-woordvoerder aan de Times. De door de WHO ingeschakelde wetenschappers hebben de bezwaren van de Indiase specialisten gehoord, en hebben naar verluidt alle vertrouwen in het te verschijnen rapport.
De oppositie in India grijpt het artikel in The Times aan om de kritiek op de regering aan te scherpen. Congress-kopstuk Rahul Gandhi (zoon van wijlen premier Rajiv Gandhi, kleinzoon van premier Indira Gandhi en achterkleinzoon van India’s eerste premier Nehru) verklaarde op Twitter dat ‘Modi de waarheid niet spreekt, en anderen niet toelaat de waarheid te spreken’. En zijn vier miljoen Indiërs gestorven, schreef hij nog, aan ‘verwaarlozing door de regering’.
In reactie laat de regering weten dat ‘India’s grondbezwaar niet het resultaat is (wat dat ook moge zijn) maar de methodologie. De bezorgdheid draait er specifiek om hoe het statistisch model zowel schattingen geeft voor een country met de omvang en bevolking van India en tegelijk geldt voor landen met een veel kleinere bevolking’.
De regeringsvriendelijke pers is minder genuanceerd en beschuldigt The New York Times van ‘laster’ of ‘kwaadwillendheid’.
Rusland? China?
India is niet het enige land dat slecht uit het rapport dreigt te verschijnen.
In Rusland werd op basis van regeringscijfers uitgegaan van 300.000 doden per eind 2021. Zo verscheen het in de WHO-statistieken. Maar het semi-onafhankelijke Russische agentschap voor statistiek gaf aan dat er in het land een oversterfte was van ruim één miljoen. Volgens The Times ligt de schatting in het rapport dicht bij één miljoen. Ook Rusland maakte bezwaar tegen het rapportcijfer, maar ondernam niets om het rapport tegen te houden.
China, dat officieel minder dan 5.000 coviddoden telde, zou ook wel eens met een zwaardere schatting geconfronteerd kunnen worden. Volgens een onderzoek bedroeg de oversterfte in het eerste kwartaal van 2020 in Wuhan, waar de pandemie uitbrak, 50 procent. De WHO veronderstelt dat de oversterfte in dit geval vooral een gevolg was van de onbereikbaarheid van ziekenhuizen voor mensen met niet-covid-aandoeningen.
Tijdens het weekend stelde The Wall Street Journal zich vragen bij de niet-sterfte in Shanghai, waar met 130.000 besmettingen sinds 1 maart en een lockdown die 25 miljoen mensen thuishield geen enkele coviddode zou gevallen zijn. Enkele uren later gaven de Chinese autoriteiten aan dat in de stad drie mensen aan covid overleden zijn. Het officiële Chinese totaal van coviddoden komt op 4.641.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
