‘Wanneer pakken onze politici écht klimaatverandering aan?’

Onze behoeften liggen aan de oorzaak voor tal van grote problemen waarmee de mensheid vandaag wordt geconfronteerd, schrijft Oud-hoogleraar Oceanische Ruimte en Menselijke Activiteit Jan Stel. ‘De ambtelijke en politieke molens malen verdraaid langzaam. Gelukkig worden er in het buitenland wel beslissingen genomen’, klinkt het.

Volgens Kathleen Van Brempt, Europarlementslid voor SP.A en fractieleidster in de Antwerpse gemeenteraad, gaat de ‘strijd tegen klimaatverandering in essentie over het oude socialistisch concept van herverdeling’. Een herverdeling die, zoals gebruikelijk, mislukt. Dat is de strekking van haar vlot geschreven opiniestuk die ik via de Knack-nieuwsbrief , op mijn scherm kreeg. Ze neemt evenals zo’n 23.000 anderen deel aan de klimaattop, of wel de 23^ste Conference of the Parties, COP 23, in Bonn.

Uitdagingen bij de vleet

Het siert haar dat ze de moeite neemt de Vlaamse achterban hierover te informeren. Maar de klimaatproblematiek verwarren met een sociale strijd of te verwijzen naar een sociaal contract, dat is toch wel te gemakkelijk én een brug te ver. Je kunt dit natuurlijk afdoen als SP.A-retoriek.

De situatie is echter dringend genoeg om dat niet te doen. De vervuiling van de atmosfeer door broeikasgassen, waarvan CO₂ de belangrijkste in deze discussie is, heeft vooral te maken met het gedrag en de behoeften van mensen. Van veel mensen: 7.580.599.711, toen ik op de website van de world population clock keek. De teller loopt snel op; richting 7,6 miljard.

In de huidige tijd, die door een groeiend aantal klimaatdeskundigen het Anthropoceen wordt genoemd, is het grote probleem de door onze activiteiten veroorzaakte ecologische crisis, waarvan klimaatverandering er slechts een is.

Andere, complexe, mondiale problemen zijn de biodiversiteitcrisis, de door de mens veroorzaakte massa-extinctie, die de zesde in de afgelopen 540 miljoen jaar is, de verzuring van de oceanen, het onverantwoordelijk gebruik van ‘bio-grondstoffen’ zoals vis en vlees, het gebruik van het kunstmest en pesticiden en dan nog eens al die handige nieuwe plastiek producten, die de oceanen verstoppen met afval.

Wij zijn een bijzonder vervuilende diersoort, waarvan er gewoon veel te veel zijn. In elk geval te veel, naast al die andere levensvormen op ‘onze’ planeet, die uiteraard ook recht hebben op hun plekje onder de zon.

De export van CO₂ sinds het begin van de industriële revolutie in Engeland en Europa, bleek achteraf gezien, een export zonder vergunning te zijn. Hierdoor werd dit afval over de hele wereld verspreid en leidde uiteindelijk tot de huidige klimaatverandering.

Politiek is te inert

Eindelijk hebben de overheden twee jaar geleden in Parijs, erkend dat dit door wetenschappers en ngo’s al vele decennia aangekaarte probleem, een internationale aanpak vraagt. Over de manier waarop men dat doet wordt nu in Bonn weer vergaderd. Er zal vast vooruitgang worden geboekt.

Maar de ambtelijke en politieke molens malen verdraaid langzaam. Ook die van de SP.A. Het is een probleem dat bij het gedrag van iedereen begint. Dat lokale, regionale en internationale aspecten heeft en daarom inspanningen vraagt op al die niveaus. Het zou de partijpolitiek moeten overstijgen. Immers de door ons teweeggebrachte milieucrisissen komen nu snoeihard op ons af. Onze menselijke activiteiten, waar dan ook, lopen uit de pas met de draagkracht van de planeet, omdat we met te veel, veel te veel zijn.

En dat is een ontluisterende conclusie die in een review, in het prestigieuze tijdschrift Science, over het verband tussen de menselijke populatie, voedselproductie en de bescherming van de biodiversiteit, wordt aangekaart. Het is dan ook hoog tijd dat politici hier werkelijk iets aan gaan doen. Maar als in België de sluiting van kernenergiecentrales al niet kan worden opgelost, dan zie ik de toekomst somber in. Gelukkig is er veel buitenland, waar wel besluiten worden genomen.