Wanbeleid en desinformatie troef: ‘Bolsonaro weigert bewust de zwaksten te helpen’

Twee tegenpolen: de Braziliaanse president Jair Bolsonaro (links) beschouwt covid-19 als een 'griepje', zijn minister van Volksgezondheid Luiz Henrique Mandetta neemt de crisis wél ernstig. © Getty Images

Veel Zuid-Amerikaanse landen legden hun burgers strenge maatregelen op. In Brazilië, Mexico en Ecuador kan het nog stukken beter. Knack sprak met enkele journalisten over de situatie in hun thuisland.

Brazilië

Aantal inwoners: 210 miljoen

Aantal geregistreerde besmettingen op 9 april: 16.474

Aantal geregistreerde doden op 9 april: 639

Carol Pires is een Braziliaanse journaliste en schrijft over Latijns-Amerika voor The New York Times.

Hoe pakt president Bolsonaro de coronacrisis aan?

Carol Pires:Ik denk dat niemand het slechter doet. Hij verklaart nog steeds dat covid-19 niet meer dan een griep is en verwijt de media en de gouverneurs dat ze angst zaaien. Bovendien beweert hij dat Brazilianen sterke mensen zijn met een sterk immuunsysteem. Dit is een hallucinante uitspraak, want de situatie van Brazilië is precair. De helft van de bevolking heeft geen riolering, en elk jaar worden 300.000 Brazilianen gehospitaliseerd wegens een gebrek aan hygiëne. Gelukkig kunnen we rekenen op een deskundige minister van Volksgezondheid, Luiz Henrique Mandetta. Hij volgt de adviezen van de WHO op, verplicht mensen thuis te blijven en verbiedt samenscholingen. Uit een recente peiling blijkt dat hij dubbel zo populair is als Bolsonaro.

In Guayaquil heeft een hamburgerbedrijf contracten gekregen om medische apparatuur en medicatie te voorzien.

Brazilië is jammer genoeg bekend om zijn favela’s. Zal dit coronavirus daar een ravage aanrichten?

Pires: Maar liefst 13 miljoen Brazilianen wonen in favela’s. Er is daar geen drinkbaar water, geen riolering en vaak ook geen elektriciteit. Voor die mensen is handen wassen een luxe. Social distancing is er een utopie. Alle huizen zijn dicht op elkaar gebouwd en in elk huis wonen vijf à tien mensen. Meestal werkt er per gezin één iemand. Zij verlaten de favela om te werken en keren ’s avonds terug. De kans dat mensen onderweg of op het werk besmet raken is groot. Zij zullen dan ongetwijfeld ook hun familieleden besmetten. Daar komt nog bij dat er in de favela’s nauwelijks gezondheidsvoorzieningen zijn.

Een ander probleem is dat de meeste kinderen er nu moeilijker aan eten komen omdat de scholen dicht zijn. In normale omstandigheden krijgen ze op school een middagmaal aangeboden. Nu moeten de ouders, die door de crisis vaak zonder werk zijn gevallen, ook eten voor hun kinderen voorzien.

Gelukkig ontstaan er nu heel wat solidariteitsacties onder de bevolking. Vzw’s geven de kinderen eten en er zijn ook bedrijven die voedsel, zeep en schoonmaakmiddelen aan de favela’s schenken. Het gebrek aan overheidsinitiatief wakkert het sociaal engagement sterk aan.

En Bolsonaro, die heeft in zijn toespraken zelfs het woord ‘favela’ nog niet uitgesproken. Het is duidelijk dat hij er bewust voor kiest om de zwaksten in onze maatschappij niet te helpen. Dát is de Braziliaanse tragedie.

Mexico

Aantal inwoners: 130 miljoen

Aantal geregistreerde besmettingen op 9 april: 3181

Aantal geregistreerde doden op 9 april: 174

Jesus Esquivel is een Mexicaanse schrijver en journalist.

Pakt de Mexicaanse regering de crisis goed aan?

Jesus Esquivel: Gelukkig wordt de regering van president Andres Manuel Lopez Obrador bijgestaan door experts die de bevolking van begin af aan goed hebben geïnformeerd, zoals dokter Hugo Lopez-Gatell. Hij wordt als epidemioloog naar voren geschoven om de Mexicanen duiding te geven bij de statistieken en hun te vragen om de genomen maatregelen te respecteren. Hij legt op een zeer duidelijke manier uit wat het belang is van social distancing. Het is goed dat de wetenschappers het op dit moment even overnemen van de politici.

Lopez Obrador zelf kondigde aan dat een amulet mensen tegen het coronavirus kan beschermen.

Esquivel:(lacht) Niet alleen hij maar ook andere staatshoofden hebben we al heel onverantwoord met de coronacrisis zien omgaan. Wie naar de toespraken van de president luistert, hoort dat alles goed gaat met Mexico. In de namiddag verschijnt Lopez-Gatell dan op tv. Hij geeft de harde cijfers over het aantal besmettingen en doden en zet iedereen weer met beide benen op de grond.

Als Mexicaan lig ik er vooral wakker van dat onze gezondheidszorg en de communicatie rond de crisis van een laag niveau zijn. Er zijn 130 miljoen Mexicanen. Alleen al de periferie rond Mexico-Stad is enorm groot. Heel alarmerend is dat daar onlangs mensen zijn gestorven aan wat een ‘atypische longontsteking’ wordt genoemd, waardoor die slachtoffers niet in de covid-19-statistieken terechtkomen. Zorgwekkend is ook dat artsen en verpleegkundigen getuigen dat ze door hun directeurs onder druk worden gezet om de problemen in de ziekenhuizen, zoals onvoldoende materiaal, niet te rapporteren. Doen ze dat wel, dan riskeren ze hun job te verliezen.

Ecuador

Aantal inwoners: 17 miljoen

Aantal geregistreerde besmettingen op 9 april: 4965

Aantal geregistreerde doden op 9 april: 272

Fernando Villavicencio is een Ecuadoraanse journalist en activist, die bekend is voor zijn onderzoek naar corruptie in zijn land.

De beelden van lijken die in de straten van de havenstad Guayaquil bleven liggen gingen viraal. Hoe is het zover kunnen komen?

Fernando Villavicencio: De coronacrisis komt net op het moment dat de Ecuadoraanse gezondheidszorg vrijwel volledig is ontmanteld. Dat is te wijten aan de grootschalige corruptie van voormalig president Rafael Correa en huidig president Lenin Moreno. Daardoor zijn de meeste slachtoffers in Guayaquil niet in ziekenhuizen overleden, zoals de overheid laat uitschijnen. Ze sterven thuis. Voor vele Ecuadoranen is de stoep bij wijze van spreken hun woonkamer. Vele lijken zijn dan ook daar beland, en soms duurt het acht dagen voor ze worden opgehaald. Dat is inhumaan! In onze cultuur wordt veel belang gehecht aan het waardig afscheid nemen van overledenen. Doordat we onze doden niet kunnen begraven worden we dubbel getraumatiseerd.

Hoe is de situatie dan in de ziekenhuizen in Guayaquil?

Villavicencio: Het ziekenhuispersoneel is ongemeen hard getroffen. In Guayaquil werken 3700 artsen en verpleegkundigen. Volgens de officiële cijfers van de overheid zijn 1600 van hen besmet. Het toont het schrijnende tekort aan materiaal aan. De oorzaak van deze tekorten is de enorm grote corruptie. Ik heb daar de afgelopen jaren onderzoek naar gedaan. Toenmalig president Correa heeft enkele jaren geleden een aantal openbare ziekenhuizen laten bouwen door het Chinese bedrijf Sinohydro. Ik schat dat de reële waarde van die gebouwen zo’n 150 à 200 procent lager ligt dan het geld dat eraan is uitgegeven. In de meeste ziekenhuizen is slechts zo’n 20 a 30 procent van het gebouw operationeel, ze beschikken niet over de juiste apparatuur. Correa heeft bij de opening van het ziekenhuis in Guayaquil zelfs apparatuur van andere ziekenhuizen laten overkomen om aan te tonen dat alles operationeel was. In het grootste openbare ziekenhuis van het land, Hospital Teodoro Maldonado Carbo, in het zuiden van Guayaquil, is de corruptie het ergst. Daar heeft zelfs een hamburgerbedrijf contracten gekregen om medische apparatuur en medicatie te voorzien. En van de 270 geneesmiddelen die in de boekhouding van het ziekenhuis staan vermeld, zijn er slechts 70 aanwezig in het ziekenhuis. Het geld dat Ecuador besteedt aan gezondheidszorg belandt dus niet bij de burgers.

Partner Content