De Verenigde Staten en Cuba zoeken na meer dan een halve eeuw toenadering. ‘Het is tijd om het rigide beleid, dat geworteld is in gebeurtenissen die plaatsvonden lang voor de meesten onder ons geboren waren, te beëindigen’, zei de Amerikaanse president Barack Obama vanuit het Witte Huis.
Sinds 1961 en de opmars van Fidel Castro en diens communistische regering, waren de diplomatieke relaties tussen de Verenigde Staten en Cuba tot nul herleid. Na achttien maanden lang te onderhandelen – onder andere aangemoedigd door Canada en paus Franciscus – werd een akkoord bereikt om de banden na meer dan een halve eeuw volledig te herstellen.
‘Obama verdient respect van Cubaans volk’
‘We zullen een verouderde benadering die decennialang gefaald heeft, beëindigen en de relaties tussen onze twee landen gaan normaliseren’, zei de Amerikaanse president Barack Obama vanuit het Witte Huis. Het akkoord moet ‘een nieuw hoofdstuk inluiden tussen de naties van de Amerika’s’ en voorbij een ‘rigide beleid gaan dat geworteld is in gebeurtenissen die plaatsvonden lang voor de meesten onder ons geboren waren.’
Ook zijn Cubaanse tegenhanger, Raul Castro, kondigde het akkoord op eigen bodem aan. ‘De vooruitgang die geboekt werd in de gesprekken, tonen aan dat het mogelijk is om oplossingen te vinden voor vele problemen’, zei hij. ‘We moeten de kunst leren van co-existentie, met onze verschillen, op een beschaafde manier.’ De Cubaanse president voegde eraan toe dat Obama het respect en de erkenning van ‘ons volk’ verdiende.
18 maanden onderhandelen
Een dag voor de officiële aankondiging, werd het akkoord telefonisch tussen Obama en Castro gesloten – hoewel het eiland slechts 90 minuten van de Amerikaanse kust verwijderd is. Het eerste contact tussen leider van beide landen in meer dan 50 jaar tijd.
In een gesprek van bijna een uur werd gepraat over de nakende veranderingen in beleid. Die houden onder andere het heropenen van ambassades in beide landen in. Ook zal de VS de beperking van transfers, reizen en bankieren versoepelen. Cuba zal 53 Cubaanse gevangenen vrijlaten die door de Amerikaanse overheid als politieke gevangenen werden geïdentificeerd.
Hoewel het decenniaoude Amerikaanse embargo tegen Cuba voorlopig stand zal houden, liet de Obama-administratie verstaan dat een versoepeling of opheffing ervan door het Congres welkom is, zo bericht The New York Times.
Tot slot vindt onder het nieuwe beleid een gevangenenruil plaats. Cuba laat een medewerker van de Amerikaanse inlichtingendiensten vrij in ruil voor drie Cubanen die door de VS worden vastgehouden.
Cuban Five op vrije voeten
Met Antonia Guerrero, Gerardo Hernandez en Ramon Labanino zijn zo de laatste gevangenen van de Cuban Five vrij. ‘Zij werden zestien jaar lang onrechtvaardig opgesloten in de VS’, zegt Kurt De Loor, Vlaams Volksvertegenwoordiger voor SP.A. ‘Ik kijk al meer dan tien jaar uit naar dit moment. De Cubaanse ambassadeur bracht me zonet op de hoogte van het goede nieuws.’
De Loor is jurist en voert al jaren actie voor de vrijlating van de Cubanen die veroordeeld werden wegens spionage op Amerikaans grondgebied. ‘Na hun arrestatie op 12 september 1998 volgde een schijnproces. Twee van de vijf, Rene Gonzalez en Fernando Gonzalez, kwamen al vrij in 2011 en 2014. Met deze recente moedige beslissing zet Obama een belangrijke en noodzakelijke stap in de richting van normalisering van de moeilijke relatie met Cuba.’
Ook de Amerikaan Alan Gross, een voormalig overheidsaannemer die in 2009 in Havana werd aangehouden omdat hij communicatiemateriaal aan religieuze groepen leverde, werd vrijgelaten. Het verdelen van zulke benodigdheden is illegaal in Cuba. Gross werd er dan ook tot 15 jaar cel veroordeeld voor het willen ‘vernietigen van de revolutie’. Zijn vrijlating zou volgens regeringsmedewerkers echter los staan van de gevangenenruil en ‘humanitair gegrond’ zijn.
Terrorisme
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, zegt volgens het persagentschap de klassering van Cuba als promotor van terrorisme – het land staat sinds 1982 op de lijst – te zullen herzien.
‘Die stappen zullen het belangrijkst zijn in de wijziging van ons beleid tegenover Cuba na meer dan 50 jaar’, vertelde een regeringsmedewerker aan Reuters. ‘Wat we nu doen is het beginnen van de normalisering van de relaties tussen de VS en Cuba.’
‘We zullen onmiddellijk gesprekken aanknopen met Cuba om de diplomatieke banden die sinds 1961 verbroken werden, weer tot stand te brengen’, vervolgde dezelfde bron.
‘Beleid vervaldatum voorbij’
Volgens een andere overheidsmedewerker werd het beleid nu gewijzigd, omdat de Obama-administratie gelooft dat het langdurige Amerikaanse embargo tegen Cuba niet werkte. ‘Als er een Amerikaans buitenlands beleid zijn vervaldatum voorbij is, is het wel dat van Cuba.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier