Hubert Van Humbeeck
‘Voor de Palestijnen blijft de kans reëel dat ze ook na deze oorlog verweesd op hun puinhoop blijven zitten’
Er werd natuurlijk eerst over de gijzelaars en een humanitaire break in de oorlog onderhandeld. Maar hoe moet het verder?
In de oorlog tussen Israël en Hamas ging het overleg achter de schermen de voorbije weken in de eerste plaats over het lot van de gijzelaars en een tijdelijk, humanitair staakt-het-vuren. In de rand daarvan werd beslist ook nagedacht over hoe het met de Gazastrook verder moet. Met zijn gruwelijke aanval op Joodse burgers schoot Hamas het fragiele evenwicht aan flarden dat weinig rekening hield met de Palestijnen, maar dat Israël en Arabische landen toeliet om banden met elkaar aan te knopen. Ook de Golfstaten begrijpen nu misschien dat vrede in Palestina de beste garantie is voor rust in de regio. En dus voor hun zakelijke belangen.
Over hoe de toekomst er moet uitzien, lopen de meningen niet verrassend uiteen. Op bijeenkomsten in Riyad en Bahrein zeiden Arabische leiders de voorbije weken officieel dat ze in volle oorlog niet over de dag van morgen willen nadenken. Ze zijn ook officieel zeer boos omdat er al zo lang niet met Israël over een tweestatenoplossing te praten valt. Het zou voor de hand liggen dat de Palestijnse Autoriteit (PA) het bestuur over Gaza weer overneemt, dat het in 2007 aan Hamas verloor. Maar daar is Israël absoluut niet voor te vinden. De corrupte PA is overigens ook onder Palestijnen zelf besmet en nog weinig populair.
Amerikanen en Europeanen zien wel heil in de terugkeer van een (meer geloofwaardige) PA – eventueel met multinationale steun. Als het van Israël afhangt, mag die steun niet afhankelijk zijn van de Verenigde Naties. Met zijn felle uitspraken over de bombardementen in Gaza maakte VN-secretaris-generaal Antonio Guterres zich in Israël onmogelijk. Premier Benjamin Netanyahu is beslist: Israël wil ook na de oorlog hoe dan ook militair controle houden over wat er in Gaza gebeurt. Hoe dat later met een eventuele Palestijnse staat te rijmen valt, is niet duidelijk.
Omdat een oplossing sowieso niet zonder hun steun kan, probeert de Amerikaanse president Joe Biden de Arabische landen ervan te overtuigen dat Gaza gediend zou zijn met de aanwezigheid van een beschermende Arabische troepenmacht. Tijdens de Manama Dialogue van het International Institute for Strategic Studies, een forum voor overleg tussen beleidsmensen en internationale experts in Bahrein, sloot de Jordaanse buitenlandminister Ayman Safadi dat vorige week alvast formeel uit: ‘Wij gaan niet het puin ruimen dat door anderen is aangericht.’ Voor de Palestijnen blijft de kans reëel dat ze ook na deze oorlog verweesd op hun puinhoop blijven zitten.