Slechts 34 procent van de 1,8 miljoen kiesgerechtigden van het kleine Balkanland is zondag komen opdagen. Voor een geldigheid van het referendum had meer dan de helft van de stemgerechtigden eraan moeten deelnemen.
Bij de volksraadpleging ging het over de door gebuur Griekenland gedwongen verandering van de naam van het land, dat in de toekomst Republiek van Noord-Macedonië zou moeten heten. Athene had bijna drie decennia lang elke toenadering van de Balkanstaat tot de NAVO en de EU geblokkeerd om Skopje te bewegen zijn naam te veranderen. Het buurland heeft in het noorden van het land een provincie met dezelfde naam, was en is het argument.
Indien de Macedonische bevolking met de nieuwe naam had ingestemd zou het land snel het 30e lid van de NAVO worden, hadden de Verenigde Staten eerder al aangekondigd. Ook de EU, waarvoor Macedonië sinds 2005 toetredingskandidaat is, wilde dan snel onderhandelingen opstarten.
Ook als het referendum ongeldig is, is er voor het parlement nog een uitweg voorhanden. Omdat de stemming niet bindend is en enkel een ‘adviserende rol’ heeft, kan de volksverzameling met een tweederdemeerderheid het overeenkomstige akkoord met Griekenland over de nieuwe naam alsnog goedkeuren.
Maar slechts 69 van de 120 parlementsleden hadden zich onlangs positief over het akkoord uitgelaten terwijl er 80 nodig zijn. De oppositie wijst de nieuwe staatsnaam strikt af, omdat volgens haar mening daarmee de nationale identiteit van Macedonië wordt opgegeven.
Resultaat ’tegenstrijdig’
Griekenland blijft ondanks het mislukken van de volksraadpleging in Macedonië achter het akkoord staan dat de naam van zijn noordelijk gebuur veranderd moet worden. Dat deelde Buitenlandse Zaken zondagavond in Athene mee.
Het resultaat van het referendum is ’tegenstrijdig’. Aan de ene kant een duidelijke meerderheid voor de overeenkomst, anderzijds werd de noodzakelijke minimale deelname opdat het referendum geldig zou zijn, niet bereikt.
Griekenland respecteert de beslissingen van de bevolking van zijn buurland. Alle partijen moeten nu ‘nuchter’ handelen, opdat ‘de dynamiek van het akkoord’ tussen Athene en Skopje behouden blijft, verklaarde Buitenlandse Zaken nog.
De Macedonische regeringsleider Zoran Zaev heeft de volksraadpleging in zijn land dan weer als een succes bestempeld, hoewel bijlange niet de noodzakelijk helft van de kiesgerechtigden aan de stemming had deelgenomen.
De ‘overgrote meerderheid’ heeft voor lidmaatschap van het land bij de NAVO en de EU gestemd, zei Zaev zondagavond in Skopje zonder bijzonderheden te geven. Nu moet ‘deze wens in politieke activiteit door het parlement omgezet worden’.
Indien de oppositie haar toestemming weigert, zullen er vervroegde verkiezingen komen, kondigde hij aan. ‘Ik zal het land verder besturen en Macedonië wordt lid van de NAVO en de EU’.
