China heeft zich schuldig gemaakt aan ernstige mensenrechtenschendingen in de autonome regio Xinjiang. Dat staat in een langverwacht rapport van de Verenigde Naties.
Het rapport verscheen woensdagavond kort voor middernacht, enkele minuten voordat de ambtstermijn van VN-mensenrechtenchef Michelle Bachelet verliep.
Het ‘uiterst problematische’ Chinese beleid om terrorisme tegen te gaan in de overwegend door islamitische Oeigoeren bewoonde regio heeft geleid tot stelselmatige ‘ernstige en onnodige beperkingen van een breed scala aan mensenrechten’, staat in het rapport. Met name Oeigoeren en andere islamitische gemeenschappen in Xinjiang zijn daar het slachtoffer van. Opsporingsinstanties hebben ruime en grotendeels ongecontroleerde bevoegdheden om mensen aan te houden en te ondervragen. Dit heeft geleid tot grootschalige en willekeurige opsluiting van moslims, constateert de VN.
De organisatie noemt berichten over systematische marteling en mishandeling, gedwongen medische behandelingen en seksueel geweld in de zogenoemde heropvoedingskampen in Xinjiang geloofwaardig. Ook hekelt de VN de praktijk van gedwongen geboortebeperking onder Oeigoeren. De onderdrukking van de moslimminderheden blijft niet beperkt tot Xinjiang of zelfs China. De Chinese autoriteiten oefenen geregeld druk uit op leden van de Oeigoerse diaspora die zich kritisch uitlaten over China of die vertellen over wat er in Xinjiang gebeurt door achtergebleven familieleden te intimideren.
Druk van China
Aan het rapport is drie jaar gewerkt. De publicatie werd meerdere keren uitgesteld, mede doordat mensenrechtenchef Bachelet haar bevindingen van een zesdaagse reis door Xinjiang en andere delen van China eerder dit jaar erin wilde verwerken. Ook moest geleverde informatie door China worden beoordeeld. Het land legde veel druk op Bachelet om haar bevindingen niet te publiceren. ‘De dialoog zoeken en mijn begrip verdiepen is iets anders dan tolereren, negeren of de ogen sluiten’, zei Bachelet hierover bij de presentatie van het rapport. ‘Het sluit ook niet uit dat je je moet uitspreken.’
