De Hongaarse eerste minister Viktor Orban schaart zich onverkort achter Polen in zijn ruzie met de Europese Unie over de rechtsstaat. Dat maakte hij donderdag duidelijk bij zijn aankomst op de Europese top in Brussel. ‘Of er sancties moeten genomen worden tegen Polen, het beste land in Europa? Belachelijk!’, zei hij.
Op de top staat het gesprek met de Poolse premier Mateusz Morawiecki over het veelbesproken arrest van het Grondwettelijk Hof in Warschau bovenaan de agenda. Belgisch eerste minister Alexander De Croo wil dat Morawiecki open kaart speelt.
Met een veelbesproken arrest stelde het Poolse Hof twee weken geleden openlijk de voorrang van het Europees recht op het nationaal recht in vraag – nochtans een van de pijlers van de Europese samenwerking. ‘De Polen hebben helemaal gelijk’, zei Viktor Orban donderdag, waarmee hij zich tot de medestander van Morawiecki in de Europese Raad ontpopte.
‘De primauteit van het EU-recht staat niet als dusdanig in de Europese verdragen. De Europese Unie heeft voorrang op de terreinen waar ze bevoegd is, en daarover gaat het hier. De Europese instellingen omzeilen de rechten van de nationale parlementen en regeringen en passen illegitiem de verdragen aan’, aldus Orban. ‘In de domeinen waar we geen bevoegdheden hebben overgedragen, heeft de nationale wet primauteit. Daar bestaat geen twijfel over. Het is in feite een simpele juridische kwestie.’
Orban leek daarmee voorbij te gaan aan de werkelijke inhoud van het arrest, dat de afgelijnde bevoegdheden van het Europees Hof van Justitie onderuit haalt. ‘Polen is een succesvol land. Het heeft een goede economie, de democratie doet het er erg goed, verkiezingen zijn vrij… Wat is het probleem met Polen?’, vroeg hij retorisch.
Volgens Belgisch premier Alexander De Croo raakt de discussie over Polen Europa in het hart. ‘Alle burgers en alle bedrijven in Europa moeten er zeker van kunnen zijn dat ze overal dezelfde rechten hebben. Het is jammer dat we hier veel tijd aan gaan moeten wijden, we zouden het beter hebben over de stijgende energieprijzen, de toekomst van onze economie, een betere sociale bescherming…’
Maar het gesprek met Morawiecki moet worden aangegaan, aldus De Croo. ‘Je kunt geen deel willen uitmaken van een club en dan zeggen dat de regels niet meer voor jou gelden. Daarom willen we weten: u hebt de vraag waarop het Hof een antwoord geboden heeft zelf voorgelegd, hoe ziet nu nog de plaats van Polen in de club (de EU, red.)?’
