In Nederland kunnen ontvangers van een uitkering voortaan verplicht worden een tegenprestatie te verrichten. ‘Verschrikkelijke maatregel’, aldus psycholoog Eldar Sharfi.
Vanaf 1 januari kunnen ontvangers van een bijstandsuitkering in Nederland verplicht worden om een tegenprestatie te verrichten. Steden en gemeenten mogen zelf invullen hoe ze die tegenprestatie interpreteren. Al blijkt uit een onderzoek van RTL Nieuws dat zij de beslissing vooral overlaten aan de ontvangers.
Al zijn er heleboel steden zoals Utrecht, die geen tegenactie eisen van iemand die een uitkering ontvangt. Gemeenten die de maatregel wel invoeren opteren vooral voor vrijwilligerswerk zoals koffie schenken in een rusthuis of voorlezen op school. Al kunnen de bijstandsregels ook scherper. Gemeenten kunnen bewoners voortaan verplichten te verhuizen naar de andere kant van het land, als daar een geschikte job voorhanden is.
Al lijkt voorlopig alleen Breda van plan deze maatregel ook uit te voeren: ‘Als dit de enige mogelijkheid is om een baan te krijgen dan zullen we overgegaan tot het opleggen van deze verplichting’, klinkt het in het NRC Handelsblad.
Onverzorgd uiterlijk
Een andere opvallende maatregel: In Leeuwarden, ’s Hertogenbosch en Rotterdam kunnen bijstandsgerechtigden met een onverzorgd uiterlijk naar een kledingconsulent worden gestuurd. Indien iemand niet wil meewerken om via een verzorgd uiterlijk de kans op een baan te verhogen, kan zijn uitkering worden verminderd.
Later in 2015 treedt nog een maatregel in kracht, die het toelaat om een uitkering terug te dringen, indien iemand weigert om Nederlands te spreken.
‘Verschrikkelijke maatregel’
De Nederlandse regels passen in een internationale trend en overtuiging: dat mensen zichzelf uit de armoede helpen. Toch plaatsen analisten hier enkele kanttekeningen bij. Eldar Shafir psycholoog aan de Universiteit van Princeton, onderzocht de psychologie achter schaarste. Deze nieuwe Nederlandse maatregelen, waarbij mensen een deel van hun uitkering kunnen verliezen als ze niet voldoen aan bepaalde eisen, noemt hij ‘verschrikkelijk’, op de Correspondent.nl.
Schaarste zorgt ervoor dat andere prioriteiten, zoals verzorgd uiterlijk, uit het oog worden verloren
‘Het probleem bij mensen in armoede is meestal niet een gebrek aan motivatie’, redeneert Shafi. Volgens hem is een gebrek aan wat hij omschrijft als ‘bandbreedte’ verantwoordelijk. Het managen van schaarste of armoede neemt heel wat psychologische ruimte of bandbreedte in beslag. ‘Mensen in armoede hebben wat hulp nodig om die te vergroten, maar wanneer ze gedwongen worden om cursussen te volgen of een straf krijgen als ze niet netjes gekleed zijn, gaat dat ten koste daarvan. Zo zullen ze minder tijd besteden aan hun kinderen of hun gezondheid.’
Schaarste zorgt ervoor dat andere prioriteiten, zoals een verzorgd uiterlijk, uit het oog worden verloren. ‘Door als straf een uitkering af te pakken, vererger je de situatie’, aldus Shafir.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier