Trump forceert immigratiedeal: blijven de Dreamers, dan wil hij de muur

De 800.000 Dreamers, die als kinderen zonder papieren naar de VS kwamen, zijn een ruilmiddel geworden in het Amerikaanse immigratiedebat. Blijven ze, dan wil president Trump zijn grensmuur. Een Dreamer getuigt.

Senaida Navar (25), docente aan de universiteit in de Texaanse stad El Paso, kwam naar de Verenigde Saten toen ze twee jaar oud was. Zij en haar drie zusjes en hun moeder, die toen zwanger was van haar vijfde dochter, staken samen de Rio Bravo over, de rivier tussen Texas en Mexico. Zonder papieren de grens oversteken was toen nog makkelijk en gebeurde openlijk. Navars vader was hen vooraf gegaan.

De Navars hadden een verarmde landelijke regio in de Mexicaanse deelstaat Durango verlaten. Vrijhandelsakkoord NAFTA was pas in voege getreden en leidde in het noorden van het land tot een ware explosie van buitenlandse bedrijven die de goedkope arbeidskracht kwamen benutten. Het gezin volgde in het spoor van de talloze arbeidsmigranten die door de werkgelegenheid werden aangetrokken. Ze probeerden het een tijdlang in de grensstad Ciudad Juarez te rooien, maar de Amerikaanse Droom bleek uiteindelijk aanlokkelijker.

Omdat ze als kinderen zonder papieren naar de VS gebracht waren, genieten Senaida en twee van haar zussen van het zogenaamde Deferred Action for Childhood Arrivals (DACA), een bescherming tegen uitwijzing die door de Democratische president Barack Obama was gedecreteerd. Een wetsvoorstel om hen op termijn te naturaliseren, de Dream Act, was al in het Congres gestrand. Twee andere zussen trouwden met Amerikaanse staatsburgers en naturaliseerden. Door DACA mogen de naar schatting 800.000 Dreamers die in de VS verblijven, voornamelijk uit Mexico, ook werken.

Maar dan werd de Republikeinse president Donald Trump verkozen, die campagne had gevoerd met de belofte illegale immigratie harder aan te pakken. In september zette hij een punt achter DACA. Wetgevers in het Congres kregen nog zes maanden om een oplossing te vinden voor de Dreamers, in het kader van een bredere immigratiehervorming. In maart loopt DACA af.

‘De beslissing van Trump zat eraan te komen’, zegt Navar tijdens een telefonisch gesprek. Buiten de universiteit is ze ook actief bij het Border Network for Human Rights, een ngo die zich inzet voor immigrantenrechten. ‘Het zwaard hing ons al boven het hoofd. Toch was ik erg teleurgesteld, omdat mijn carrière opeens in het gedrang komt: om voltijds te kunnen lesgeven aan de universiteit moet je anciënniteit opbouwen maar in oktober vervalt mijn werkvergunning. En dan moet ik weer van nul beginnen, tenzij er nu meteen een oplossing komt, wat steeds onwaarschijnlijker lijkt.’

Addertjes onder het gras

De Dreamers en hun verdedigers ijveren voor een zogenaamde clean Dream Act, ofwel een onvoorwaardelijke regularisatie, zonder addertje onder het gras. Beide kamers van het Congres zijn nu echter in handen van een Republikeinse meerderheid, die er iets voor in ruil wil.

President Trump wil koste het wat kost een uitbreiding van de grensmuur tussen Amerika en Mexico om migranten en drugstrafiek tegen te houden. Het is voor de president bijna een erekwestie geworden om die opvallende campagnebelofte in te lossen. De zelfverklaarde dealmaker wil het dan ook graag op een akkoordje gooien met de Democraten, zoals hij aangeeft in een interview met de New York Times op donderdag:

‘De Democraten zouden me moeten benaderen voor DACA. We proberen er iets aan te doen. (…) We kunnen met de twee partijen iets gedaan krijgen voor gezondheidszorg, infrastructuur en DACA.’ Of de president daarmee niet naar het centrum opschuift, oppert de journalist: ‘Nee, ik ben gewoon praktisch. (…) Ik zou geen DACA-plan doen zonder muur. Omdat het nodig is. Drugs stromen het land binnen, we hebben de muur nodig.’

Ondertussen gooit het Immigration and Customs Enforcement (ICE), de immigratiepolitie, op aangeven van Trump ook al een breder net uit om immigranten zonder papieren op te sporen en het land uit te zetten, ook die zonder crimineel verleden. Andere Republikeinen willen liever inzetten op technologie om de grenzen te beschermen. Hoe dan ook ligt er meer border security in het verschiet als beide partijen straks tot een akkoord komen in het immigratiedossier.

Navar woont in El Paso, pal tegenover het Mexicaanse Ciudad Juarez. Naar schatting tachtig procent van de bevolking van El Paso is latino. Op alle grote invalswegen rond de stad staan er checkpoints van de Border Patrol, de Amerikaanse grenswacht. Veel van de talloze immigranten zonder papieren van El Paso hebben de stad daarom nog nooit verlaten. Senaida Navar was 17 toen ze voor het eerst verder durfde.

Terwijl Juarez een aantal jaren geleden nog de kwalijke reputatie had een van de dodelijkste steden ter wereld te zijn, staat El Paso te boek als een van de veiligste van de VS. ‘Maar het heeft jaren gekost om een vertrouwensrelatie op te bouwen tussen de politie en immigranten’, weet Navar. ‘Als er iets gebeurt, kunnen ze de politie bellen zonder vrees het land uitgezet te worden. Dat wil de regering-Trump ten gronde terugdraaien. Militarisering aan de grens gaat enkel angst creëren. Op lange termijn gaat dat ten koste van de veiligheid.’

Veel Dreamers drukken vandaag het gevoel uit dat ze gebruikt worden als pion in een politiek schaakspel. Ook Navar:

‘Het klinkt altijd maar: “Dreamers zijn perfect geïntegreerd, zijn even Amerikaans als eender wie, het zijn goede mensen.” Dat hebben we niet enkel van onze Amerikaanse omgeving, maar vooral van onze gemeenschap, en van onze ouders. Toch moeten zij mogelijk opgeofferd worden voor DACA.’

‘Dat is immers de deal: we geven jullie de mogelijkheid op regularisatie, in ruil voor een strengere aanpak voor anderen uit jullie omgeving. In feite moeten we dus verzaken aan de waarden die Dreamers toegeschreven worden. Mijn ouders zijn hier even lang als ik. Ze hebben even hard, zo niet harder, gewerkt. Waarom verdienen zij geen kans? Het steekt dat zij mogelijk toch nog uitgewezen worden opdat wij mogen blijven.’

‘Kettingmigratie’

Ongeveer twee derde van de immigratie in de VS gebeurt elk jaar door familiehereniging, onder meer van nieuwe staatsburgers met directe familieleden. ‘Kettingmigratie’ heet dat, vooral bij monde van tegenstanders. De regering-Trump wil het immigratiesysteem eerder gaan baseren op verdienste, in plaats van op familiehereniging, ofwel immigratie afstellen op de noden van de arbeidsmarkt. Het Witte Huis heeft in december dan ook een campagne gelanceerd om het publiek van die hervorming te overtuigen:

https://twitter.com/WhiteHouse/status/942789560941064193The White Househttps://twitter.com/WhiteHouse

It’s time to end Chain Migration: https://t.co/kad5A8Slw7 pic.twitter.com/735JzAZIUa

— The White House (@WhiteHouse) December 18, 2017

President Trump raakte het onderwerp ook aan in het impromptu interview met de New York Times en volgde het op met een typische tweet:

https://twitter.com/realDonaldTrump/status/946731576687235072Donald J. Trumphttps://twitter.com/realDonaldTrump

The Democrats have been told, and fully understand, that there can be no DACA without the desperately needed WALL at the Southern Border and an END to the horrible Chain Migration & ridiculous Lottery System of Immigration etc. We must protect our Country at all cost!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) December 29, 2017

Uit een peiling uit september blijkt dat de meeste bevraagde Amerikanen voor DACA zijn. Trump-aanhangers zijn dan weer tegen. Zij redeneren doorgaans als volgt: Dreamers en hun ouders zijn illegaal het land binnengekomen en het wordt hoog tijd dat ze terug moeten. Als ze daarentegen geregulariseerd worden, komt straks de hele familie eraan uit Mexico. Illegale immigratie is en blijft illegaal, of je nu dertig bent of drie, hoezeer de liberale media ook heiligen maken van de Dreamers. De wet is de wet.

‘Die redenering lijkt me erg zwart-wit’, repliceert Dreamer Senaida Navar. ‘De geschiedenis heeft consistent uitgewezen dat wetten en gewoontes niet noodzakelijk juist zijn. Sommigen wetten berokkenen meer schade dan goeds, en zijn moreel of ethisch verkeerd. Ik begrijp het uitgangspunt van de immigratiehardliners, maar we moeten wetten in vraag kunnen stellen. Wetten zijn niet perfect, en mogen best evolueren met nieuwe realiteiten.’

‘Het is misschien ietwat kort door de bocht, maar ik vergelijk zo’n attitude met befehl ist befehl uit nazi-Duitsland, een blinde gehoorzaamheid voor verkeerde principes. Als je als politicus het systeem niet in vraag wil stellen, en je je niet kan afvragen waarom zoveel mensen immigratiewetten moeten overtreden omdat hun levens ervan afhangen, dan ben je medeplichtig in het lijden van die mensen.’

Anchor babies

Eind oktober trok Senaida Navar samen met een veertigtal immigratieactivisten naar Capitol Hill in hoofdstad Washington D.C. om volksvertegenwoordigers te lobbyen. Sommigen maakten zich ervan af met vage beloftes, anderen leken oprecht bezorgd. Een aantal keren kregen ze de deur op de neus.

Navar was er vooral over verbaasd hoe weinig sommige volksvertegenwoordigers en senatoren, Democraten en Republikeinen, geïnformeerd zijn over de Amerikaanse immigratieregelgeving.

‘Eén volksvertegenwoordiger vertrouwde ons toe dat veel van zijn collega’s eigenlijk weinig weten over immigratiewetgeving’, zegt Navar. ‘Velen blijven altijd maar hameren op zogenaamde anchor babies, waarbij mensen zonder papieren kinderen zouden maken om in de VS te kunnen blijven. Maar zo werkt het systeem helemaal niet: om op die manier geregulariseerd te worden, moeten ouders tien jaar lang het land verlaten, wat natuurlijk niemand doet. Maar politici blijven dat als schrikbeeld gebruiken. Die mensen maken dus wetten vanuit hun eigen twijfelachtige aannames. Dat vind ik erg teleurstellend.’

Ondertussen verliezen naar schatting honderden DACA-begunstigden per dag hun bescherming, omdat hun verblijfsvergunning niet meer vernieuwd wordt. In theorie kunnen ze uitgewezen worden. Navar onderzoekt inmiddels de mogelijkheid om in Canada te gaan doctoreren. Mexico ligt minder voor de hand omdat haar Spaans ietwat rammelt. ‘Ik ben weinig hoopvol dat er binnenkort een oplossing uit de bus komt. Het ziet er slecht uit omdat zelfs Democraten het onderwerp uit de weg gaan.’