Dylann Roof (22), die vorige maand veroordeeld werd voor 9 racistische moorden in een kerk in Charleston, zal deze week zichzelf verdedigen bij de strafmaatbepaling. Hij is door een rechter ‘competent’ bevonden om dat te doen. Hij mag evenwel niet in de buurt van jury of getuigen komen.
Van in het begin bestond er weinig twijfel over wie de feiten in juni 2015 pleegde. Dylann Roof, toen 21, stapte de Emanuel-kerk in Charleston binnen. Hij had een woensdagavond uitgekozen – de avond dat er in de kerk een bijbelstudiebijeenkomst was. Hij werd gastvrij ontvangen, wat hem misschien even van zijn stuk bracht. Nadat hij een tijdje de gebeurtenissen had gadegeslagen, opende hij het vuur. Hij doodde 9 aanwezigen. Enkele kerkgangers liet hij leven. Volgens wat hij henzelf toeriep, liet hij hen in leven zodat ze zouden kunnen navertellen wat er was gebeurd. Aan de politie verklaarde hij naderhand dat hij moe werd van het vele doden, en dat hij daarom enkelen had gespaard. In zijn politieverhoor zei hij ook dat hij specifiek deze historisch zwarte kerk had uitgekozen omdat zo zijn boodschap zou duidelijk zijn. Hij wilde een rassenoorlog ontketenen zodat er opnieuw rassenscheiding zou ontstaan. Volgens de politie kwam hij door ‘zelfradicalisering’ via het internet tot zijn racistisch gedachtegoed.
Een jury, bestaande uit 9 witte en 3 zwarte leden, bevond Roof midden vorige maand na amper 2 uur beraadslaging over de hele lijn schuldig: schuldig aan de moorden en schuldig aan een zorgvuldig gepland haatmisdrijf. Diezelfde jury zal vanaf vandaag moeten beoordelen of Roof een dodelijk injectie krijgt dan wel levenslang.
‘Joodse uitvinding’
Tussen de veroordeling en de strafmaatbepaling heeft Roof zijn nochtans gerenommeerd team van advocaten wandelen gestuurd, klaarblijkelijk omdat dat team een psychologische verdediging had uitgedokterd. In geschriften die bij Roofs arrestatie in zijn auto werden teruggevonden – een dagboek annex racistisch manifest van 22 bladzijden – noteert de man: “Ook wil ik verklaren dat ik moreel tegen psychologie gekant ben. Dat is een joodse uitvinding, en het doet niets behalve ziektes uitvinden en mensen vertellen dat ze problemen hebben, terwijl dat niet zo is”.
Tijdens het proces waren zijn advocaten juist gefocust op mentale elementen bij hun cliënt die een doodstraf konden voorkomen. Hoofdadvocaat David Bruck had in zijn slotpleidooi in december voortdurend woorden laten vallen die op onstabiliteit wezen. In een opsomming van The New York Times kwamen onder meer deze termen in dat pleidooi terug: ‘gek’, ‘abnormaal’, ‘irrationeel’, ‘zinloos’, ‘in de waan’, ‘obsessie’, ‘dwangmatigheid’.
Dat zinde Roof niet en de dag na zijn veroordeling liet hij aan de rechter weten dat hij voortaan zijn eigen advocaat zou zijn: “Ik zal geen experts inzake geestelijke gezondheid oproepen of bewijsmateriaal inzake geestelijke gezondheid voordragen”.
Hij wil trouwens in het algemeen geen getuigen oproepen of bewijzen aanvoeren. Hij zal – dat is het enige wat we over zijn intenties weten – een openingsrede houden.
De openbare aanklager is van plan 38 getuigen te ondervragen.
‘Competent’
Vraag was alleen nog of Roof in staat was zijn eigen verdediging op te nemen.
Volgens de krant uit Charleston, The Post and Courier, oordeelde de rechter maandag dat dit wel degelijk het geval was. De rechter maakte zijn besluit bekend na een besloten zitting tijdens dewelke materiaal werd gedeeld uit een psychologische evaluatie van Roof die tijdens het Oudejaarsweekend is gemaakt.
De competentie slaat niet alleen op zijn mentale staat, maar ook op de vraag of iemand die zijn middelbaar niet heeft afgemaakt technisch in staat is op dit niveau zo’n verdediging waar te nemen.
De rechter legt Roof wel een beperking van beweging op. Zo mag hij getuigen en juryleden niet benaderen, en zal hij een stoel krijgen die zover mogelijk verwijderd is van de plaats waar de nabestaanden zitten.
Na dat vonnis werd ook bekend dat de strafmaatbepaling, die oorspronkelijk vanaf vandaag dinsdag zou gebeuren, op vraag van de verdediging is uitgesteld tot woensdag, en dat Roof heeft gevraagd om zijn psychologische evaluaties niet vrij te geven.
Roof geeft volgens experts, door psychologische factoren af te wijzen, de beste verdedigingsstrategie tegen de doodstraf uit handen, want zonder verzachtende omstandigheden blijft over dat hij zijn daden plande, en dat hij koelbloedig doodde.
De plaatselijke gemeenschap is verdeeld. Sommigen vinden dat de feiten zo flagrant zijn dat ze binnen het Amerikaans systeem de doodstraf wettigen. Maar de twee vrouwen die de aanslag overleefden, zijn tegen de doodstraf gekant. Overlevenden en sommige nabestaanden hebben Roof tijdens een bewogen zitting kort na de feiten “vergiffenis” geschonken, zij het geen vrijwaring van straf. Ook zij zijn tegen de doodstraf.
Roof ontsnapt aan de federale doodstraf als één jurylid tegen is.
Er wacht hem nog wel een proces van de staat South Carolina, waarin hij ook de doodstraf riskeert.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier