Lingerie shoppen of naar de bakker gaan. Al die tijd rolden klanten van Monoprix op de Boulevard Sebastopol in Parijs met hun winkelkarretjes over massagraven waar enkele honderden lijken eeuwenlang verscholen bleven.
Het Parijse Monoprix op de Boulevard Sebastopol deed een verrassende ontdekking toen het besloot een deel van de kelder om te bouwen in extra opslagruimte. Minstens 200 menselijke skeletten bleken er eeuwenlang verscholen te zijn. De vele klanten, onbewust van de massagraven onder hun voeten, shopten lustig lingerie.
Middeleeuws ziekenhuis
De eigenaars waren wel op de hoogte van de geschiedenis van de site. Ooit stond daar namelijk het Hôpital de la Trinité: een ziekenhuis dat in 1202 gebouwd werd en oorspronkelijk Hôpital de la Croix de la Reine heette. The Guardian schrijft dat het ziekenhuis door monniken gerund werd. Armen werden er verzorgd en pelgrims uit het noorden konden er verblijven als ze ’s nachts gearriveerd waren na het sluiten van de stadspoorten. Vanaf 1353 deed een deel van het omringende land dienst als kerkhof.
Halverwege de zestiende eeuw werd een deel van het ziekenhuis een weeshuis genaamd Hospice des Enfants-Bleus. Het ziekenhuis en het weeshuis werden tijdens de Franse revolutie gesloten en later verkocht om uiteindelijk in 1817 door de privéeigenaars vernietigd te worden.
Acht massagraven
Bij die vernietiging waren de meeste lichamen wel opgegraven en naar de catacomben van Parijs gebracht. Of dat dacht men. ‘Blijkbaar werd de job niet goed uitgevoerd’, zegt Isabelle Abadie, die een team van archeologen op de site leidt, tegen Le Figaro.
De archeologen werden preventief opgeroepen door de eigenaars vanwege de geschiedenis van de site, maar niemand had verwacht zo veel skeletten aan te treffen. Toen het team vijf meter diep groef, vond het over een oppervlakte van 100 vierkante meter tot nu toe acht massagraven.
‘We zijn nogal op begraafplaatsen van ziekenhuizen gestoten, in Marseilles en Troyes bijvoorbeeld, maar dit is de eerste ontdekking van deze aard in Parijs’, getuigt Solène Bonleu van het Franse Instituut voor Preventief Archeologisch Onderzoek (Inrap) tegenover The Guardian.
Zeven graven bevatten tussen de vijf en de twintig individuele skeletten. Het achtste graf is het grootste met bij de laatste telling wel 150 lichamen. ‘Maar er ligt nog een laag onder’, aldus Abadie in Le Figaro.
Pest en pokken
In de zanderige bodem bleven de skeletten goed bewaard. De slachtoffers werden naast elkaar begraven, met de armen over de borst gekruist en de benen tegen elkaar. Dat doet vermoeden dat ze ooit in doeken gewikkeld waren.
‘Wat verrassend is, is dat de lichamen er niet gewoon werden in gegooid. Ze werden er met zorg en op een georganiseerde manier begraven’, legt Abadie nog uit. ‘De individuen – mannen, vrouwen en kinderen – werden hoofd tegen voeten geplaatst, zonder twijfel om de ruimte optimaal te benutten. Dat suggereert dat er heel veel plotse overlijdens waren.’
Maar de oorzaak van de massale overlijdens moet echter nog achterhaald worden. Werd een epidemie, koorts of hongersnood de Parijzenaren fataal? Wat vaststaat is dat Parijs in de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw getroffen werd door de pest. In de zeventiende eeuw was er een catastrofale uitbraak van de pokken. Maar de stad werd geregeld geraakt door epidemieën bij het overstromen van de Seine en ook bij hongersnood lieten duizenden het leven.
C14-datering
Het probleem is, dat de botten geen letsels vertonen die kunnen helpen de doodsoorzaak te identificeren. Via DNA-analyses trachten wetenschappers dat nu te achterhalen. Op die manier kunnen zij ook eventueel genetisch verwantschap tussen de slachtoffers blootleggen. Koolstofdatering kan dan weer duidelijkheid bieden over in welke periode de massagraven werden aangelegd.
Uiteindelijk moeten alle botten vanonder de Monoprix-site verwijderd worden. Een race tegen de klok voor de archeologen die de klus voor 20 maart moeten klaren, meldt Le Figaro. Dan moet de winkel aan de uitbreidingswerken kunnen beginnen. Tot slot moet de staat een nieuwe site vinden om de slachtoffers een hopelijk laatste rustplaats te geven.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier