Opposant Félix Tshisekedi uitgeroepen tot winnaar Congolese verkiezingen

In Congo heeft oppositiekandidaat Félix Tshisekedi verrassend de presidentsverkiezingen gewonnen. Hij moet Joseph Kabila opvolgen als staatshoofd, die het land zeventien jaar lang met harde hand regeerde.

Als de andere kandidaten hun nederlaag erkennen, dan zou dat betekenen dat er voor het eerst in vijftig jaar een vreedzame machtswissel in Congo plaatsvindt.

De kiescommissie maakte donderdag in Kinshasa het voorlopige eindresultaat bekend. Tshisekedi behaalt ruim 7 van de 18 miljoen uitgebrachte stemmen. Na hem volgt de andere belangrijke oppositiekandidaat, Martin Fayulu, die 6 miljoen stemmen zou behaald hebben. De kandidaat van de regeringspartij, Emmanuel Ramazani Shadary, zou slechts 4 miljoen stemmen hebben gehaald. Een eenvoudige meerderheid volstaat voor de overwinning van de presidentsverkiezingen, die plaatsvonden op 30 december.

De oppositie vreesde voor de bekendmaking van de resultaten voor kiezersbedrog ten gunste van Shadary. Veel waarnemers hielden ook rekening met een overwinning van de regeringskandidaat. De katholieke kerk, die in Congo zeer invloedrijk is, riep Fayulu al uit tot winnaar van de verkiezingen. Ze baseerde zich daarvoor op de vaststellingen van enkele duizenden verkiezingswaarnemers. Na het bekendraken van de resultaten barstte er in de straten van Kinshasa donderdagochtend vroeg gejubel uit.

Omdat de regering de kiescommissie de facto controleert, wordt ervan uitgegaan dat Kabila de machtswissel niet zal tegenhouden.

Fayulu erkent het resultaat niet, hij reageerde op Radio France International dat er ‘een electorale staatsgreep’ is gepleegd. Fayulu beschuldigde de voorzitter van de Congolese kiescommissie van ‘een schurkenstreek’. ‘Men heeft de overwinning van het Congolese volk gestolen, en dat volk zal dat nooit aanvaarden.’ Fayulu riep iedereen die waarnemer was bij het verkiezingsproces, op om de waarheid te zeggen en de resultaten te publiceren. ‘We kunnen niet zwijgen.’

Zoon van

Tshisekedi is de 55-jarige zoon van de voormalige premier en jarenlange oppositieleider Etienne Tshisekedi. Die voerde sinds de jaren 1980 strijd tegen de dictatuur van Mobutu Sese Seko. Ook tegen Laurent-Desiré Kabila en Joseph Kabila klaagde hij de fraude en corruptie aan. Maar zonder succes, in februari 2017 overleed Tshisekedi senior in Brussel.

Zijn partij, de machtige ‘Union pour la democratie en le progres social’ (UDPS) droeg dan ook weinig verrassend zoon Felix naar voor als presidentskandidaat. Maar ‘Fatshi’, zijn bijnaam wegens zijn forse postuur, heeft volgens waarnemers wel een ander karakter dan zijn vader, ‘de sfinx van Limete’.

Felix-Antoine Tshisekedi werd geboren in juni 1963, als derde van vijf kinderen. Op 22-jarige leeftijd vluchtte hij samen met de rest van zijn familie naar België. Hier kwam hij sporadisch in de belangstelling, bijvoorbeeld toen hij het op de luchthaven van Zaventem aan de stok kreeg met de politie die zijn vader niet liet terugkeren vanuit Kinshasa.

Felix werd in 2011 verkozen voor de UDPS, maar weigerde te zetelen in het Congolese parlement uit respect voor het ordewoord van zijn vader. Het is pas na de dood van zijn vader dat hij meer uit de schaduw trad.

Tshisekedi junior is getrouwd en vader van vijf kinderen. Hij heeft een diploma in marketing en communicatie behaald in ons land, maar de geldigheid van dat diploma werd tijdens de jongste verkiezingen wel in vraag gesteld.

Als president van Congo, zal hij zijn vader eindelijk kunnen laten begraven in zijn thuisland. Diens stoffelijk overschot bevindt zich nog altijd in België. ‘Ik praat er niet graag over, het is een lijdensweg’, aldus Felix.

Félix Tshisekedi beloofde tijdens de campagne om de corruptie en armoede te bestrijden, en de rust te herstellen in het instabiele land, dat nog steeds kampt met verschillende gewapende conflicten.

De nieuwe president moet al op 18 januari de eed afleggen, hoewel de verkiezingen in enkele regio’s niet konden doorgaan die geteisterd worden door onrust en een ebola-epidemie. Zo werden 1,25 miljoen van de 40 miljoen kiesgerechtigden uitgesloten. De verkiezingen zullen daar in maart plaatsvinden. Bij de verkiezingen op 30 december werden ook provinciale vertegenwoordigers en een nieuw parlement gekozen.