Senior writer voor Knack Hubert van Humbeeck geeft toelichting bij de recente onlusten in de Gazastrook.
Er is alsnog geen duidelijk antwoord op de vraag waarom het conflict tussen Israël en Hamas om Gaza precies nu weer is opgelaaid. Er gebeurt veel tegelijk. Aan de ene kant bereidt Israël zich voor op parlementsverkiezingen in januari. Premier Benjamin Netanyahu en zijn Likoed-partij sloten daarvoor een verbond met de extreemrechtse partij Israël Ons Huis van Avigdor Lieberman. De Israëlische oppositie is op dit moment te zwak en te verdeeld om een bedreiging voor Netanyahu te kunnen vormen. Er was de voorbije maanden in Israël veel sociaal protest, maar het lijkt niet dat Netanyahu een oorlog nodig heeft om deze verkiezingen te winnen.
Tegelijk bereidt de Palestijnse Autoriteit van president Mahmoud Abbas een nieuw diplomatiek offensief voor, dat tot een grotere erkenning moet leiden in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Dat is voor Abbas een manier om Israël te dwingen om het vredesproces te hervatten en nu serieus te nemen. Maar Abbas leeft, zoals bekend, op gespannen voet met Hamas. Het islamistische Hamas, dat de plak zwaait in Gaza, en het seculiere Fatah van Abbas zijn geen vrienden, wel integendeel.
Syrië
De opflakkering van het geweld speelt ook tegen de achtergrond van de oorlog in Syrië. Hamas heeft banden met de Hezbollah in Libanon en wordt gesteund door Iran. Zowel Iran als Hezbollah staan aan de kant van de Syrische president Bashar Al-Assad. Het is niet uitgesloten dat Assad probeert om van de oorlog tegen zijn regime een bredere, regionale oorlog te maken en dan is Israël een voor de hand liggend doelwit. Hamas leunt ook nauw aan bij de Egyptische Moslimbroederschap, die het sinds kort in Cairo voor het zeggen heeft. Hoe de nieuwe Egyptische leiders zullen schipperen tussen hun moslimbroeders in Gaza en de vredesakkoorden met Israël is onduidelijk. Die nieuwe situatie is nog niet getest op het terrein.
Toch werd er ondertussen ook gewerkt aan een poging om Hamas en Israël aan tafel te krijgen. Het is niet onwaarschijnlijk dat facties binnen Hamas of andere radicale Palestijnse organisaties die het daar niet mee eens zijn, die beweging wilden stoppen door de raketaanvallen vanuit Gaza op het Zuiden van Israël op te voeren. Israël houdt Hamas hoe dan ook verantwoordelijk voor alle raketten die vanuit Gaza worden afgeschoten. De cijfers blijven indrukwekkend: er werden ook dit jaar gemiddeld vijftig raketten per maand vanuit Gaza op het Zuiden van Israël gericht.
Palestijns geschutOndertussen is ook gebeurd wat Israël al een tijd vreest: dat het dichtbevolkte Tel Aviv vroeg of laat binnen het bereik zou liggen van Palestijns geschut. Radicale Palestijnen in Gaza beschikken nu dus wel degelijk over raketten die verder reiken en gesofisticeerder zijn dan het huis-, tuin- en keukengerief dat tot nog toe over de grens werd geschoten. Dat op zichzelf is voor Israël voldoende aanleiding voor de operatie die het nu voert. Alleen is niet zeker of het ook weet wat daarna komt. Een oorlog met tanks en grondtroepen botste vier jaar geleden op massale internationale kritiek. Operatie Gegoten Lood lijkt niet voor herhaling vatbaar.
Hubert van Humbeeck
