Hij speelde tot twee keer toe soloslim wat betreft de beslissing om de wapenlevering aan Oekraïne te pauzeren, liet een journalist per ongeluk meelezen in een Signalgesprek over Amerikaanse militaire plannen en sleept een lijst aantijgingen over seksueel geweld, alcoholmisbruik en financieel wanbeheer met zich mee. En toch blijft president Donald Trump zijn defensieminister Pete Hegseth de hand boven het hoofd houden. Waarom krijgt de MAGA-favoriet zoveel meer krediet dan anderen?
Toen vorige week het bericht kwam dat Amerika zijn wapenleveringen aan Oekraïne had gepauzeerd, zorgde dat voor algemene consternatie. Ook binnen het Witte Huis was het volslagen onduidelijk wie die pauze had ingelast. Ook Donald Trump gaf afgelopen dinsdag toe dat hij niet het bevel had gegeven om de (door Biden beloofde) wapenleveringen stop te zetten.
Finaal bleek de pauze bevolen door Amerikaans minister van Defensie Pete Hegseth. Het was al de tweede keer dat die de wapenleveringen aan Oekraïne zonder toelating van de president stopzette. Ook toen moest het Witte Huis in allerijl op zoek naar wie de wapenleveringen plots had stopgezet. Aan Oekraïense kant zorgde de plotse stopzetting en het totale gebrek aan communicatie voor paniek.
Maar ook deze keer bleek Trump er opmerkelijk genoeg niet mee in te zitten. Hoewel Hegseth opnieuw soloslim speelde, deed Trump er alles aan om hem niet bij naam te noemen. Zelfs toen hij expliciet de vraag kreeg wie het bevel had gegeven, hield Trump geheel tegen zijn gewoonte in de kaken op elkaar.
Totale loyaliteit
Die schijnbare loyaliteit aan Hegseth mag verbazen. Donald Trump heeft er doorgaans geen enkel probleem mee om medewerkers bij de minste tegenkanting onder de bus te gooien. In zijn eerste presidentschap was er het vernederende ontslag van stafchef Reince Priebus en buitenlandminister Rex Tillerson, die hun ontslag toen nog via Twitter moesten vernemen. Vooral ministers die niet strak in de pas liepen – zoals voormalig veiligheidsadviseur H.R. McMaster – werden genadeloos aan de kant geschoven.
Ook in het tweede presidentschap is insubordinatie de ergste zonde die een official onder Trump kan begaan.
Ook in het tweede presidentschap is insubordinatie de ergste zonde die een official onder Trump kan begaan. Toen hij zijn kabinet samenstelde, kondigde Trump vrijwel meteen aan dat Mike Pompeo en Nikki Haley bij voorbaat uitgesloten waren voor een kabinetspost. Hayley deed een gooi naar de presidentiële nominatie, en ook Pompeo flirtte met het idee om zich verkiesbaar te stellen. Dergelijk gebrek aan totale loyaliteit mishaagde Trump kennelijk.
Het enige kabinetslid dat in zijn tweede ambtstermijn de laan werd uitgestuurd, is de nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz. Die werd weggepromoveerd naar het Amerikaans ambassadeurschap van de Verenigde Naties. Ook Waltz maakte de fout om al te enthousiast zijn eigen agenda na te jagen. Zo was hij een pleitbezorger voor militaire actie tegen Iran – op een moment dat Trump daar absoluut niet van wilde weten. Zijn eigengereide manier van werken – hij onderhield intense contacten met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu – zorgde finaal voor zijn vertrek. Waltz kwam te dicht bij Trumps eigen territorium.
MAGA-favoriet
Hegseth was misschien wel de moeilijkste benoeming om door het Congres gesluisd te krijgen. Na aantijgingen van seksueel geweld, alcoholmisbruik en financieel wanbeheer waren er zelfs aan Republikeinse kant ernstige twijfels over Hegseths kandidatuur. MAGA-kopstukken als JD Vance, Charlie Kirk en Donald Trump jr. voerden de druk op de weifelende Republikeinse senatoren op om Hegseths kandidatuur toch goedgekeurd te krijgen.
Wat Pete Hegseth ontbeert in competenties, maakt hij goed in uitstraling. Hij is een absolute favoriet binnen de populistische Trump-beweging MAGA. Van 2017 tot 2024 was hij een van de vaste hosts van Fox & Friends, Trumps favoriete ochtendtelevisieshow. Op Fox ontpopte hij zich tot een culturele kruisvaarder. Als ex-militair voer hij uit tegen Joe Biden, die het Amerikaanse leger woke zou hebben proberen maken en suggereerde dat Amerika preventieve aanvallen tegen Noord-Korea en Iran moest overwegen. Aan het begin van zijn ministerschap voerde hij een verbod in op transgenders in het leger,
Tijdens de pandemie trok Pete Hegseth de ernst van het coronavirus in twijfel, net als – opmerkelijk genoeg – het bestaan van bacteriën. ‘Ik kan ze niet zien, dus ze zijn niet echt’, zei hij toen op Fox.
Tijdens de pandemie trok Pete Hegseth de ernst van het coronavirus in twijfel, net als – opmerkelijk genoeg – het bestaan van bacteriën. ‘Ik kan ze niet zien, dus ze zijn niet echt’, stelde hij indertijd tijdens een aflevering van Fox & Friends, waarin hij ook aangaf dat hij al jaren zijn handen niet meer had gewassen. Hij is een van de 19 (!) voormalige Fox-medewerkers die een rol kreeg in de huidige Trump-regering.
Blunderboek
Het blunderboek van Hegseth is na minder dan een halfjaar ministerschap al ruim gevuld. Tijdens de hoorzittingen in de Senaat bleek al dat Hegseth niet bepaald overliep van competenties. Hij kon bijvoorbeeld geen enkele lidstaat van ASEAN noemen, het belangrijke blok van landen in Zuidoost-Azië. In de eerste weken zorgde Hegseths chaotische leiderschapsstijl voor heel wat ongenoegen in het Pentagon.
Eind maart veroorzaakte Hegseth een schandaal toen hij Amerikaanse militaire plannen voor een aanval op de Houthi’s deelde in een Signalgroep met andere notabelen, waaraan per ongeluk een journalist was toegevoegd. Hoewel Signal een geëncrypteerde app is, brengt het gebruik van zo’n openbare app een acuut risico op buitenlandse spionage met zich mee.
Uit de gelekte passages van die Signal-chat bleken ook Hegseths expliciet anti-Europese denkbeelden. ‘Ik deel jouw verachting van het Europese profiteren’, schreef Hegseth in een van de Signalberichten aan vicepresident JD Vance, die zich had geërgerd aan het feit dat Europa baat had bij de nakende Amerikaanse aanval op de Houthi’s. Ook zijn kennelijk enthousiasme om Oekraïne aan zijn lot over te laten moet Europese leiders ernstige zorgen baren.
Meeschuiven of niet?
Voorlopig geeft Trump niet de indruk dat hij de fratsen van zijn defensieminister niet langer zou verdragen. Hegseths populariteit bij de MAGA-beweging, die in hem een ‘ware gelovige’ ziet die niet uit het Republikeinse establishment komt, geeft hem een soort legitimiteit die ruimschoots compenseert voor zijn gebrek aan competenties. Bovendien geeft Hegseth nog steeds de indruk om naar Trumps grillen te blijven dansen.
Ondanks het gebeurlijke geknoei doet Hegseth wel degelijk het vuile werk voor Trump. Dat er wat collateral damage valt is jammer, maar geen dealbreker.
Ondanks het gebeurlijke geknoei doet Hegseth wel degelijk het vuile werk voor Trump. Zijn beslissing om zonder opgave van redenen verschillende viersterrengeneraals te ontslaan is vanuit Trumps perspectief misschien wel een van de belangrijkste verwezenlijkingen in zijn presidentschap. Het moet Trump en de Republikeinse partij meer grip geven op het leger. Cru gesteld: Hegseth doet wat Trump van hem verwacht. Dat er wat collateral damage valt is jammer, maar geen dealbreker.
Het is natuurlijk maar de vraag hoe Hegseth zijn eigen sympathieën ziet. Is zijn verknochtheid aan Trump totaal, of voelt hij ook enige verplichtingen tegenover de MAGA-beweging waarbinnen hij zo groot is geworden? Zal Hegseth meegaan met Trump als die meer richting Oekraïne zou opschuiven, of is zijn afkeer voor Europa daar te groot voor?
Onder de oude garde leeft de stellige overtuiging dat Hegseth het einde van Trumps ambtstermijn niet haalt. Voormalig Republikeins topadviseur John Bolton gokte tijdens een interview met CNN op augustus. ‘Dat is een goed moment om het vuilnis buiten te zetten.’
