Midterms: Democraten beperken verlies in het Huis en winnen bufferzetel in Senaat

John Fetterman, op 7 november 2022. © Reuters
Rudi Rotthier

De Democraten hebben tijdens de midterms enkele zetels kwijtgespeeld in het Huis van Afgevaardigden, maar voorlopig blijven de verliezen binnen de perken. In de Senaat hebben ze de cruciale zetel in Pennsylvania binnengehaald.

Dat de Democraten hun nipte meerderheid in het Huis van Afgevaardigden zullen verliezen, blijft waarschijnlijk. Met 220 van de 435 zetels in het oude Huis kunnen ze zich maar enkele zetels verlies permitteren. Om 6u40 in de Belgische ochtend waren ze zeven van hun zetels kwijt, en hadden ze er twee opgepikt van de Republikeinen.

In de staat Virginia hadden de Democraten bij de midterms van 2018 3 zetels van de Republikeinen afgesnoept. De Republikeinen dichtten zichzelf dit keer een goede kans toe om er minstens twee van terug te winnen, ook al omdat ze de kiesdistrictsgrenzen in het nadeel van de Democraten hebben hertekend. De Democraten verloren uiteindelijk een van de drie, en behielden er dus twee. Dat werd beschouwd als een vroege indicator voor wat op komst was.

Republikeinen hadden in de laatste dagen voor de verkiezing gehoopt op een grote doorbraak, waarbij ze zelf een aanzienlijke meerderheid in het Huis zouden verwerven. Ze wisten zich gedragen door een kiespubliek dat, zo bleek dinsdag ook uit exitpolls, héél kwaad is over inflatie en politieke impasse. Maar die grote doorbraak blijkt niet uit de voorlopige resultaten. En een tsunami zoals in 2010, toen de Democraten onder Obama 63 zetels kwijtspeelden, lijkt er niet aan te komen. Naarmate de uren vorderden leken de Republikeinen behoorlijk ontgoocheld over hun voorlopige winst.

Doorbraak in de Senaat

Het nieuws werd nog slechter voor de Republikeinen toen meerdere media Democraat John Fetterman uitriepen tot winnaar in Pennsylvania. Hij wint een zetel die in handen was van Republikein Pat Toomey. Toomey, die in aanvaring kwam met Donald Trump, stelde zich niet meer verkiesbaar.

Fetterman, die in mei getroffen werd door een beroerte, voerde campagne tegen de man die Donald Trump had uitverkoren voor de staat: tv-dokter Mehmet Oz. Het werd de duurste Senaatsrace in het land, en een duel van tegenstellingen. De ruim 2 meter hoge Fetterman, die na zijn beroerte moeite heeft om te communiceren, en die ook voordien niet heel spraakzaam was, nam het op tegen een spraakwaterval van een dokter die in zijn tv-programma’s herhaaldelijk reclame maakte voor producten die niet bleken te werken.

Oz kreeg zijn tv-kansen van Oprah Winfrey, maar enkele dagen voor de verkiezing kondigde de tv-coryfee aan dat zij voor Fetterman zou kiezen.

Met die bufferzetel is de kans weer gestegen dat de Democraten hun meerderheid in de Senaat behouden, of zelfs uitbreiden.

De twee partijen hadden eerder elk een fel betwiste zetel weten te behouden. De als slap beschouwde Republikeinse kandidaat voor Ohio, J.D. Vance, won vrij snel van Tim Ryan. De belaagde Democraat Maggie Hassan wist in New Hampshire haar zetel te behouden tegen een zelfs door zijn eigen partijapparaat geschuwde Republikein, Don Bolduc.

Het blijft wachten op de resultaten in onder meer Georgia, Arizona, Nevada, waar Republikeinen een Democratische zetel hopen in te palmen, en in Wisconsin, waar Democraten zonder grote hoop een Republikeinse zetel viseren.

In de uittredende Senaat hebben de twee partijen elk 50 zetels, en zorgde vicepresident en Senaatsvoorzitter Kamala Harris voor de Democratische meerderheid.

Primeurs bij de gouverneurs

In afwachting van meer definitieve resultaten in Huis en Senaat ging veel aandacht naar de 36 gouverneurs die verkozen werden. Ook daar bleef grote Republikeinse winst uit. Integendeel, in twee staten werd een Republikeinse gouverneur vervangen door een Democraat. De staat Maryland kreeg met Wes Moore voor het eerst een zwarte gouverneur. In Massachusetts won met Maura Healey voor het eerst een openlijk lesbische kandidaat een gouverneurschap in de VS. Ze wordt ook de eerste vrouwelijke gouverneur in Massachusetts.

Wes Moore © Reuters

Elders werden de oude gouverneurs herkozen. In New York werd uittredende Democraat Kathy Hochul uiteindelijk niet in de problemen gebracht. In Florida won Republikein Ron DeSantis met een straat voorsprong. Zijn verkiezing werd op gejoel ontvangen in Mar-a-Lago, Trumps woning en club in Florida. De aanhang van Trump vreest dat DeSantis een rivaal van de ex-president wordt in de presidentsverkiezingen van 2024.

In Georgia won uittredend gouverneur Brian Kemp verrassend gemakkelijk van Democratisch kopstuk Stacey Abrams, die hem meer weerwerk wist te bieden in 2018.

In Pennsylvania won de gematigde Democraat Josh Shapiro het gouverneurschap van Trumpiaan Doug Mastriano.

In Texas bleef Republikein Greg Abbott gouverneur ten koste van Beto O’Rourke.

Abortus in Michigan

Democraat Gretchen Whitmer werd herverkozen als gouverneur van Michigan.

In een referendum spraken de bewoners zich uit voor het opnemen van abortusrechten in de grondwet van de staat.

De afschaffing van het federaal recht op abortus speelde in het voordeel van Whitmer, die pogingen om abortus in haar staat aan banden te leggen tegenhield.

Haar optreden tijdens de pandemie, waarbij ze volgens haar critici (en veel Republikeinen) een te strenge lockdown oplegde, ook in landelijk gebied, kon dan weer in haar nadeel spelen. Tijdens de pandemie werd een kidnap- en misschien moordpoging van extreemrechtse militieleden tegen haar leven verijdeld.

Met het abortusreferendum is Michigan de tweede staat, na Kansas, waar de bevolking kiest voor een recht op abortus dat gegarandeerd wordt in de grondwet van de staat.

Partner Content