In de Sudanese regio Darfur, met name in de stad Al-Fashir, richten de Rapid Support Forces (RSF) bloedbaden aan nadat ze er begin vorige week het regeringsleger hebben verdreven. Mensenrechtsonderzoeker Nathaniel Raymond, uitvoerend directeur van het Humanitarian Research Lab aan de Universiteit van Yale, documenteert het gruwelijke tafereel sinds het begin van de oorlog, onder meer met satellietbeelden.
Wat zag u vorige week op de beelden?
Nathaniel Raymond: Een systematische campagne van massamoorden. De RSF gaan van huis tot huis. We zien overal rijen en hopen objecten waarin wij lijken herkennen. Ze zijn omgeven door rode vlekken – het bloed in de straten is te zien vanuit de ruimte.
Anderhalf jaar lang hebben de RSF Al-Fashir belegerd. In mei begonnen ze een zandwal rond de stad te bouwen. Al maanden waarschuwden jullie dat die wal een val zou worden, een ‘kill box’ voor de circa 260.000 mensen die in de stad opgesloten zaten.
Raymond: En precies dat is gebeurd. We zien grote aantallen objecten op en rond de wal liggen. Maar we maken ons nog meer zorgen over wat we níét zien: buiten de wal zijn er zeer weinig mensen op straat. Toen de belegering in 2024 begon, zagen we ongeveer 150.000 mensen de stad ontvluchten. Vandaag lijken maar weinigen te kunnen ontsnappen.
‘Het bloed in de straten is te zien vanuit de ruimte.’
Toen de RSF in 2023 de stad Al-Junaynah innamen, zijn volgens schattingen van de Verenigde Naties ongeveer 15.000 mensen vermoord. Is wat nu in Al-Fashir gebeurt erger?
Raymond: Dat aantal is al overschreden. We meten nu het volume van de lijkenhopen: die groeien dagelijks exponentieel. In Al-Djunayna waren na enkele weken slechts enkele hopen vanuit de ruimte zichtbaar. Fasjir ligt er al vol mee. Wat we nu zien, duidt op zo’n intensiteit van massamoord dat we binnen een of twee weken mogelijk méér lijken zien dan in twee jaar oorlog in Gaza.
Hoe hoog wordt het dodental geschat?
Raymond: Lokale contacten schatten op maandagochtend van vorige week dat er 1200 doden waren, ’s avonds hadden ze het al over 10.000. De dag erna kregen we ze niet meer te pakken, we komen er niet door. Geen enkele grote organisatie kan haar mensen bereiken.
De VN schatten dat zo’n 20.000 mensen Tawila hebben bereikt, een stad op ongeveer 50 kilometer waar ngo’s relatief veilig kunnen werken. Wat horen jullie daar?
Raymond: Veel van hen zijn vrouwen. Zij vertellen dat ze bij de zandwal van de mannen werden gescheiden. De RSF zeiden hen dat de mannen later zouden volgen. Vervolgens hoorden ze schoten, en sindsdien heeft niemand die mannen teruggezien.
Hoe reageert de internationale gemeenschap?
Raymond: We adviseren regeringen dag en nacht. Op dit moment wordt er onvoldoende gedaan om het moorden te stoppen.
‘De VS, het Verenigd Koninkrijk en hun bondgenoten moeten nú druk zetten op de Emiraten.’
Hoe kan het gestopt worden?
Raymond: Er is één manier om het bloedbad te beëindigen: de Amerikaanse president Donald Trump en de Britse premier Keir Starmer moeten op tv verklaren dat ze de Verenigde Arabische Emiraten uitgebreide economische sancties opleggen vanwege de rol die ze spelen in de oorlog. De VS, het Verenigd Koninkrijk en hun bondgenoten moeten druk zetten op de Emiraten. Nu.
U waarschuwt al anderhalf jaar voor dit bloedbad. Waarom luisterde niemand?
Raymond: Ik smeekte en waarschuwde. Ik wist dat deze dag zou komen en dat we er niets aan zouden doen. De trieste waarheid is dat de mensen die nu worden gedood voor de VN-Veiligheidsraad minder belangrijk lijken dan hun relaties met de Emiraten. Zo simpel is het.
Er is ook weinig publieke verontwaardiging.
Raymond: Twintig jaar geleden gingen mensen de straat op met borden waarop ‘Save Darfur’ stond. Nu blijft dat protest uit. Veel Europeanen en Amerikanen zetten deze oorlog weg als ‘weer een Afrikaans conflict waarin Afrikanen elkaar doden’.
Wat betekent de val van Al-Fashir voor het verdere verloop van de oorlog?
Raymond: We zitten nu wellicht in de ergste fase. De RSF controleren bijna heel het westen en het toegangspunt naar het oosten. Ze zullen zich waarschijnlijk in drie groepen opsplitsen: een groep die Fasjir controleert en de liquidaties voortzet, een andere die uitzwermt om resterende niet-Arabische gemeenschappen in Darfur uit te roeien, en een elite-eenheid die zal optrekken richting El Obeid in centraal-Sudan. Ook die stad dreigt belegerd te worden.
© Der Spiegel‘Interesseert iemand het nog wat er in Soedan gebeurt?’
